isveç'in başkenti stockholm'de, türk biliminsanı prof. aziz sancar'ın da nobel kimya ödülü'nü aldığı tören tsi 17.30 sıralarında başladı. tarihi törende sancar, ödülünü isveç kralı 16'ncı gustaf'ın elinden aldı. stockholm konser salonu'ndaki törende ayrıca edebiyat, ekonomi, fizik ve tıp alanlarındaki nobel sahiplerine de ödülleri verildi. sancar'ın memleketi mardin'in savur ilçesinde de tören ilgiyle takip edildi.

mardin doğumlu prof. aziz sancar ve meslektaşları, hücrenin dna'sını nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu ortaya koyan araştırmalarıyla ödüle lâyık görüldü.

[Fotoğraf: AFP]

aziz sancar, ödül töreni sonrası yaptığı açıklamada, "memleketim adına sevindim, mardin adına sevindim. memleketim için hayırlı uğurlu olsun. inşallah bundan sonra daha büyük övgüler kazanırlar, türkiye'de bilime çok büyük katkıda bulunurlar" dedi.

sancar, hücrenin dna üzerinde oluşan morötesi zararı onarmasını sağlayan mekanizmayı haritalandırması sayesinde ödüle ortak oldu. londra francis crick enstitüsü'nden dr. lindahl, hücre döngüsü esnasında dna'nın onarılmasını üstlenen hücresel mekanizma hakkındaki keşifleri, howard hughes medikal enstitüsü'nde araştırmalar yapan dr. modrich ise hücre bölünmesi esnasında dna üzerinde oluşan hataları düzelten mekanizma üzerindeki analizleriyle ödülde pay sahibi oldu.

Sancar'ın memleketi Mardin'in Savur ilçesinde de büyüh heyecan yaşandı.

isveç kraliyet bilim akademisi'nden yapılan açıklamada, "üç bilim insanının sistematik çalışmaları canlı hücrelerin nasıl çalıştığının yanı sıra kalıtımsal hastalıklarla kanserle yaşlanmanın arkasındaki faktörleri anlamakta büyük rol oynadı" denilmişti. sancar ve meslektaşları 960 bin dolarlık ödülü aralarında paylaşacak.

aziz sancar kazandığı ödülle 1901 yılından bu yana nobel ödülüne lâyık görülen 169 isimden biri oldu. sancar aynı zamanda son yıllara kadar abd'li bilim insanlarının öne çıktığı nobel ödüllerinde, uluslararası alandaki bilim insanlarını öne çıkaranlar arasında yer aldı.

sancar’ın bilimsel geçmişi

aziz sancar, tıp fakültesini türkiye’de okuyup iki yıl doktorluk yaptıktan sonra abd’ye gitti. 1977'de dallas'taki teksas üniversitesi'nde doktorasını moleküler biyoloji dalında, dna onarımı üzerinde tamamladı. yale üniversitesi'nde de yine dna onarımı dalında doçentlik tezini verdi. sancar, biyokimya ve biyofizik alanlarında çalıştı. dna onarımı, hücre dizilimi, kanser tedavisi ve biyolojik saat üzerine araştırmalar yaptı. kanser tedavisinde 'ritmik saat' buluşuna imza atarak, dünya çapında üne kavuştu. şu anda abd'deki kuzey carolina üniversitesi biyokimya ve biyofizik bölümü öğretim üyesi. yaklaşık 300 makale ve 33 kitap yayımladı. yayımlanan makalelerine 12 binden den fazla atıfla, bilimsel araştırmada eşine az rastlanır bir başarıya imza attı.

amerikan ulusal bilimler akademisi'ne kabul edilen sancar, buraya kabul edilen üç türk'ten biri oldu. amerikan sanat ve bilimler akademisi ile türk bilimler akademisi üyesi ve vehbi koç vakfı'nda 2007 yılında ödül aldı. aziz sancar, hdp mardin milletvekili prof. mithat sancar ile de akraba.

yazar orhan pamuk, 12 ekim 2006'da nobel edebiyat ödülü'nü kazanarak nobel ödülü kazanan ilk türk olarak tarihe geçmişti.

kaynak: al jazeera