al jazeera’ye konuşan kktc cumhurbaşkanlığı kaynakları, akıncı’nın anastasiadis’ten iki talebinin olduğunu, bu talepler yerine getirilmediği için perşembe günü ara bölgede yapılacak toplantıya katılmayacağını söyledi. talepler; anastasiadis’in enosis’in okullarda kutlanması kararının yanlış olduğunu net bir şekilde ifade etmesi ve bu kararın uygulanmaması için somut bir adım atılması.

toplantıya katılmama açıklaması, çavuşoğlu’nun ziyaretinin ardından geldi

türk dışişleri bakanı çavuşoğlu, 21 şubat’ta kktc’ye bir ziyaret yapmıştı. kktc lideri akıncı’yla görüşen çavuşoğlu, görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında “enosis kararıyla, esasen rum tarafı gerçek niyetini ortaya koymuştur ve o eski rüyalardan uyanmadığını herkese göstermiştir. maalesef çok talihsiz bir adımdır, zamanlaması bakımından manidardır... esasen, bu karardan sonra da rum liderin bunu hafife almaya çalışması, tarihi bir olguyu basit bir atıf olarak değerlendirmeye çalışması rum tarafının ada'da kapsamlı çözüme yönelik samimiyeti konusunda ciddi şüphe uyandırmıştır” demişti.

rum tarafı, türkiye ve yunanistan’ın 1974’teki müdahaleye yasal zemin sağlayan garantörlüğünün de kalkmasını istiyor. türk tarafı ve ankara’nın itirazına rağmen rum tarafının ısrarı, müzakerelerde duraklamaya yol açıyor.

çavuşoğlu bu durumu da hatırlatarak “rum tarafının, son derece kışkırtıcı ve güvenlik konusunda da bizim ve kıbrıs türk'ünün ne kadar haklı olduğunu da ortaya koyan bu hatalarından dönmesi gerekiyor” dedi.

akıncı: yaşanan olumsuzlukları görmezden gelemeyiz

akıncı da basın toplantısında bir gazetecinin, "kıbrıs müzakereleri devam edecek mi?” sorusuna şu yanıtı vermişti:

“rum lider anstasiadis, rum meclisinin aldığı kararın yanlış olduğunu söyledi. bunu bizim duyacağımız şekilde duyurması lazım. bu kararı bertaraf etmesi lazım. bütün bunları değerlendireceğiz ona göre karar vereceğiz. bir planlanmış bir görüşme var ama bu planlama çoktan yapıldı. geçen ay yapılırken bu planlama bu yaşananlar yaşanmamıştı. dolayısıyla bu yaşanan olumsuzlukları görmezden gelemeyiz. bunların tamir edilmesi lazım, düzeltilmesi lazım. bu konuda yapılan yanlıştan geri dönülmesi lazım. yoksa biz müzakere sürecini kopardık, bitirdik, çökerttik böyle bir durum söz konusu değil.”

anastasiadis toplantıyı terk etmişti

akıncı’nın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından yeniden başlayan müzakerelerde, liderler haftada bir ya da iki kez görüşüyor.

16 şubat’ta yapılan son görüşmede anastasiadis’in kapıyı çarpıp çıkması, enosis krizinin büyümesine sebep olmuştu.

konuyla ilgili açıklama yapan akıncı, 16 şubat’taki görüşmede taraflar konuştuktan sonra birleşmiş milletler (bm) genel sekreteri’nin kıbrıs özel danışmanı espen barth eide'nin rum meclisinin "enosis referandumunun (kıbrıs'ın yunanistan'a bağlanması) rum okullarında kutlanması" yönünde aldığı kararın kıbrıslı türkler arasında haklı bir kaygı oluşturduğunu ve bu kaygının bertaraf edilmesi için bir şeylerin yapılması gerektiğini söylediğini aktardı. akıncı, bu sırada rum lider anastasiadis'in, eide'nin sözünü kesip, "benim artık söyleyecek bir şeyim yok" diye bağırdığını ve kapıyı arkasından sert bir şekilde vurup çıktığını anlattı.

rum liderin toplantıyı terk etmesi üzerine yapılacak bir şey kalmadığına işaret eden akıncı, "rum liderin kapıyı arkasından sert bir şekilde vurarak çıktığı o toplantının o hâlini gördükten sonra oradan ayrıldık" diye konuştu.

anastasiadis’in toplantıda rum meclisinin kararının yanlış bir karar olduğunu söylediğine de işaret etti. akıncı, anastasiadis’e gerçek düşüncesini kapalı kapılar arkasında değil, toplumuna da söylemesi çağrısı yapmıştı.

rum tarafı yetkilileri ise 'enosis kararının büyütülmemesi gerektiğini' ifade ediyor.

rum meclisinde enosis kararı

12 şubat’ta rum kesiminin meclisi, yunanistan’la kıbrıs adasının birleşmesini öngören 1950 tarihli enosis kararının okullarda kutlanması kararı almıştı. bu karar, 1960’larda rumların türklere saldırılarını tetiklemiş, ada’daki iki toplum arasında çatışmaların çıkmasına yol açmış ve 1974’te türkiye’nin müdahalesiyle çatışmalar sona ermiş ve ada bm’nin gözetimindeki bir ara bölgeyle ikiye ayrılmıştı.

bu sınırı kaldırmak ve iki toplumlu, iki devletli federal bir birleşik kıbrıs için yapılan müzakereler, 12 şubat’taki bu karar sebebiyle durakladı.

21 aydır bu gerçekleşmeyen ikinci toplantı olacak. mayıs 2016’da istanbul’da yapılan dünya insani zirvesi kapsamında cumhurbaşkanı erdoğan liderlere bir yemek daveti vermiş, bu daveti akıncı’yı da davet etmitşi. anastasiadis müzakere sürecinde akıncı’nın lider kabul edilmesine tepki göstermişti. önce yemeğe katılmadan güney kıbrıs’a dönen anastasiadis, 27 mayıs’ta düzenlenecek olan toplantıya da katılmamıştı.

kaynak: al jazeera, aa