erdoğan, 5 kasım çarşamba gecesi telefonla görüştüğü abbas ve meşal'den kudüs ve mescid-i aksa'ya yönelik ihlâller hakkında bilgi aldı. filistin devlet başkanı abbas'ın kudüs'te yahudi yerleşimciler tarafından son haftalarda mescid-i aksa'yı hedef alan ihlâllerin kaygı verici olduğuna işaret ederek, bu sorunla ilgili türkiye’den yardım istediği öğrenildi.

meşal'in de kudüs'teki gerilim konusunda ayrıntılı bilgi verdiği kaydedildi. cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre erdoğan, ihlâllerin son bulmasının bölge barışı açısından büyük önem taşıdığını belirtti. erdoğan muhataplarına türkiye olarak bm güvenlik konseyi üyeleri nezdinde konuyla ilgili girişimde bulunacaklarını söyledi. 

davutoğlu'ndan tepki dışişleri'nden açıklama

başbakan, çarşamba günü israil askerlerinin 1964’ten beri ilk defa kudüs’te mescid-i aksa’ya girmesini şu sözlerle eleştirdi:

“israil askerinin mescid-i aksa’ya girmesi tam bir barbarlıktır. insanlığın en kutsal mekânlarından birine yapılan bu saldırı en sert şekilde karşılık bulmalıdır. kudüs, bir barış şehri olması gerekirken israil’in bu tutumu sayesinde barbarlığın sergilendiği bir şehir olmuştur. bütün müslümanlara ve bütün dünyaya mescid-i aksa’ya sahip çıkma çağrısında bulunuyorum.”

türk dışişleri bakanlığı da konuyla ilgili bir açıklama yayınladı. açıklamada saldırı, israil devletinin filistinlilere yönelik bir provokasyonu olarak tanımlandı:

"bugün (5 kasım) 35 kişiden oluşan ve bir grup israil milletvekilinin de dahil olduğu aşırıcı yahudi'nin zorla kutsal harem-i şerif’e girmesini ve bunu takiben israil polisinin mescid-i aksa’nın taşıdığı ruhani değerleri ve hassasiyetleri hiçe saymasını şiddetle kınıyoruz. bu eylemle israil, filistinlilere yönelik provokasyonlarına yeni ve çok daha ciddi bir boyut eklemiştir. israil’in harem-i şerif’in kudsiyetini ve özellikle mescid-i aksa’da müslümanların inanç ve ibadet özgürlükleri başta olmak üzere temel insan haklarını pervasızca çiğneyen bu çirkin uygulamaları asla kabul edilemez.”

israil askerleri imamın namaz kıldırdığı yere postallarıyla girdi

çarşamba günü israilli radikal bir grubun çağrısı üzerine sabah erken saatlerde çok sayıda yahudi yerleşimci mescid-i aksa’ya girdi ve karşı koymaya çalışan müslümanlar ile israil askerleri arasında çatışma çıktı. mescid-i aksa'nın yönetimini üstlenen islami vakıflar dairesi müdürü azzam hatib, anadolu ajansı (aa) muhabirine yaptığı açıklamada, ‘yaklaşık 300 israil askeri mescid-i aksa'yı bastı. askerlerin bir kısmı kıble mescidi'nin içinde mihrab ve minberin yer aldığı bölgeye postallarıyla girdi’ dedi.

israil askerlerinin 1967'den beri ilk kez mescidin içine postallarıyla girdiğini kaydeden hatib, ‘bu çok tehlikeli bir adım. daha önce olmamıştı. kabul edilemez bir durum. israil bunun sonuçlarına katlanacaktır’ ifadelerini kullandı.

cuma namazlarında imam, mescid-i aksa külliyesi'nin kıble tarafında yer aldığı için kıble mescidi olarak tanımlanan bölümdeki mihrabı kullanıyor ve cemaat oradaki kubbenin altından itibaren saf tutuyor.

mihrabın hemen bitişiğinde yer alan selahaddin eyyubi'den kalma minber, 1969 yılında radikal yahudiler tarafından yakılmış, 38 yıl aradan sonra minberin bir benzeri türk kündekâri ustaları tarafından tekrar yapılarak 2007'de yerine konulmuştu.

kudüs'te bulunan mescid-i aksa, müslümanların ilk kıblesi olma özelliğini taşıyor. yahudiler, içinde kıble mescidi ile kubbetu sahra camisi'nin yanı sıra müze, medreseler ve büyük avlunun bulunduğu mescid-i aksa külliyesi altında, süleyman mabedi kalıntılarının bulunduğu inancıyla bu alanda kazı çalışmaları yapıyor.
geçtiğimiz hafta doğu kudüs'te bir hahama suikast girişiminin ardından, israil olayın sorumlusu olmakla suçladığı filistinli mutez hicazi’yi öldürmüş ve mescid-i aksa’yı müslümanlara tamamen kapatmıştı. yoğun baskılar üzerine kararından geri adım atan israil sadece elli yaşın üzerindeki kişilerin girişine izin veriyor.

kaynak: anadolu ajansı ve al jazeera