iran dışişleri bakanı cevad zarif, türkiye ziyareti çerçevesinde dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu, başbakan ahmet davutoğlu ve cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan ile görüştü. çırağan sarayı'nda çavuşoğlu ile baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından basın toplantısı düzenlendi. 

iran dışişleri bakanı daha sonra yıldız sarayı mabeyn köşkü'nde cumhurbaşkanı erdoğan'la görüştü. basına kapalı görüşme yaklaşık 1 saat sürdü.

zarif, ardından dolmabahçe'de başbakan davutoğlu ile görüştü. dolmabahçe'deki başbakanlık ofisi'nde basına kapalı gerçekleşen kabul, 1 saat 15 dakika sürdü. bu görüşmelerin sonrasında herhangi bir açıklama yapılmadı.

[Fotoğraf: AA]

toprak bütünlüğü vurgusu

çavuşoğlu ile ortak basın açıklamasında zarif, “coğrafi sınırlar değişmez ve bizim politikamız her zaman bütün ülkelerin toprak bütünlüğüne saygı, irak ve suriye'nin istikrarı yönünde olmuştur. ülkelerin toprak bütünlüğünü, özellikle irak ve suriye'nin toprak bütünlüğünü bozacak bütün eylemlere karşıyız" dedi.

‘ortak tehlikelerin farkındayız’

türkiye ile iş birliğini geliştirmenin en önemli amaçları olduğunu vurgulayan zarif, "yakın gelecekte ilişkilerimizin şu ankinden çok çok daha güçlü olmasını istiyoruz. güvenlik, siyaset ve ekonomi alanlarında çok daha güçlü iş birliğimiz olsun istiyoruz. bölgesel konularda ortak fikirlere sahibiz, tehditlerin ve risklerin farkındayız. aşırıcılık, mezhepçilik, bölgede çatışmalar, bunların hepsi bizim ortak olarak gördüğümüz tehlikeler. birbirimizle iş birliği yaparak bu tehlikelere son vermek istiyoruz" diye konuştu.

istanbul’daki saldırıyı kınadı

zarif, beyoğlu'ndaki saldırının terörün çirkin yüzünü gösterdiğini dile getirerek, "terör saldırısında ölenler için türk devlet ve milletine başsağlığı diliyorum. bütün terör olaylarını lanetleyerek, yüce allah'tan ölenlere rahmet, ailelerine sabır ve yaralılara en kısa şifa bulmalarını diliyorum" ifadelerini kullandı.

iran'ın türkiye ile ilişkilerine bütün boyutlarıyla önem verdiğini belirten zarif, türkiye'nin iran'a ambargonun uygulandığı zor günlerde iran'ın yanında yer aldığını anımsattı.

ekonomik işbirliği

zarif, türkiye'yi her alanda ortak olarak gördüklerini ifade ederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"inşallah bu sayede iki ülkenin ticaret hacmini 30 milyar dolara ulaştırırız. biz, bu sözümüzde duruyoruz ve iki ülke arasındaki çok geniş kapsamlı iş birliğiyle inşallah bu amaca ulaşacağız. iş birliğini geliştirmek için ortam çok müsait.

başbakan ahmet davutoğlu'nun tahran ziyaretinde bu konuların bazıları ele alındı, incelendi. ortak yatırımlar, enerji konusunda, petrol ve doğalgaz alanında, turizm alanında ve demiryolu ve karayolu gibi ulaşım konusunda daha geniş kapsamlı ortak bir gümrük alanı üzerinden hareket edip, iki ülkenin girişimcilerinin gidiş gelişlerinde kolaylık sağlamak üzerine konuştuk, tartıştık.

önümüzdeki haftalarda konuşmalar, görüş alışverişleri devam edecek. önümüzdeki hafta içinde kek toplantıları çerçevesinde bunlar tekrar görüşülecek. inşallah 3. türk-iran yüksek düzeyli işbirliği konseyi çerçevesinde cumhurbaşkanlarının huzurunda bu görüşmeler nihayete erecek."

‘fikir ayrılıklarının da farkındayız’

cevad zarif, fikir ayrılıkları bulunduğunu, ancak esas konusunda anlaşıldığını belirterek, "bütün ülkelerin toprak bütünlüğü, özellikle suriye ve irak'ın toprak bütünlüğü garanti altına alınmalıdır diye düşünüyoruz. içsel çatışmalar son bulmalı. bütün eylemlerimiz, davranışlarımız bu iki ülkenin içinde entegreyi sağlama yönünde olmalı diye düşünüyoruz" dedi.

yemen, libya ve suriye gibi kriz yaşanan bölgelerde kesinlikle hoşgörüye dayanarak sorunların üstesinden gelinmesi gerektiğine işaret eden zarif, iran'ın yemen'de yaşanan krizin ilk günlerinden itibaren sorunun çözülmesinden yana olduğunu söyledi.

suriye’de ateşkes

zarif, suriye'de müzakerelerin başladığını hatırlatarak, "ateşkes ilân edildi. inşallah ateşkes sonucunda kalıcı barış ortamı sağlanır ve suriye'nin içindeki bütün kesimler, kalıcı bir barışa ulaşır. konuşmayla, müzakere yoluyla, anlaşarak iki ülkenin de bölgede çok etkili ve gücü olacağına inanıyoruz. bölgemizde huzur istiyoruz. inanıyoruz ki sorunları diyalogla çözebiliriz. çabalarımızı bu doğrultuda devam ettireceğiz. islam işbirliği zirvesi de aslında islam ülkelerinin birliğinin bir sembolü haline gelir diye umuyorum. bu konuda da elimizden gelen her şeyi yapacağız" dedi.

kendilerine gösterilen misafirperverlikten dolayı teşekkür eden zarif, "istanbul'un güzel halkına, 'iran halkı sizin yanınızdadır ve sizin derdinizi derinden anlıyor' şeklinde sesleniyorum" diye konuştu.

"iran, suriye'nin geleceğini suriye halkının belirlemesi konusunda ısrarcı"

iran dışişleri bakanı cevad zarif, pyd'nin suriye'deki federasyon ilânına ilişkin bir soru üzerine, iran'ın bölgedeki bütün ülkelerin toprak bütünlüğünü vurguladığının altını çizerek, şunları söyledi:

"coğrafi sınırlar değişmez ve bizim politikamız her zaman bütün ülkelerin toprak bütünlüğüne saygı, irak ve suriye'nin istikrarı yönünde olmuştur. ülkelerin toprak bütünlüğünü, özellikle irak ve suriye'nin toprak bütünlüğünü bozacak bütün eylemlere karşıyız. inanıyoruz ki suriye'nin geleceği, bütün suriye halkını, suriye'deki bütün milliyetler, dinler ve bütün kesimleri kucaklamalı ve hepsi suriye'nin geleceğinde rol sahibi olmalı. suriye'nin toprak bütünlüğünü bozacak bütün eylemlerden kaçınılmalı. biz, bu konuda kesin bir şekilde duruşumuzu sergiledik."

"barış süreci hüsrana uğrarsa, suriye halkı istediği amaca ulaşamazsa, iran ve türkiye'nin güçlü ilişkileri suriye halkının isteklerini yerine getirmek konusunda ne kadar etkili olur?" sorusunu da zarif, şöyle yanıtladı:

"çatışmanın son bulmasını istiyoruz. ateşkesin tam olarak sağlanmasını isterdik. ama yine de çatışmalardan kaçınmak ve insanların ölümlerini önlemek, ölümlerin sayısını azaltmak yine de sevindirici. cenevre'de bu konuda bir çalışma da var. biz, bütün tarafları bu anlaşmayı uygulayacak şekilde teşvik ediyoruz. bu, iran'ın politikasıdır.

inanıyoruz ki başlatılan müzakereler daha ciddi ve amaç odaklı bir şekilde devam eder ve gelecekte de suriye'de barış dolu ortam sağlanır. türkiye ve iran görüşmeleri, bölgenin iki önemli gücü olarak bu görüşmeler, suriye'deki barışın sağlanmasında yardımcı olur diye düşünüyoruz. iran, suriye'nin geleceğini suriye halkının belirlemesi konusunda ısrarcıdır.

biz suriye'nin komşuları ve bölgenin önemli ülkeleri olarak sürece ve suriye halkına kendi geleceklerini yazmak için yardım etmeliyiz. bu konuda diyaloglarımızı devam ettireceğiz. esas konusunda hemfikiriz, ancak suriye'nin siyasi bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü bizim vurguladığımız en önemli konulardır. bu konuda türkiye ile hemfikiriz. fikir ayrılıkları diyalog ve istişarelerle çözülebilir. umarız suriye halkı kendileri için güzel bir gelecek yazar."

kaynak: aa