_{reyhanlı'daki saldırıda 52 kişi hayatını kaybetti. [aa]} 

_{suriye'deki isyan ikinci yılını geride bıraktı. [reuters]}

_{halep yakınlarında scud füzesi saldırısı sonucu en az 47 kişi hayatını
kaybetti. [reuters]}

_{abd başkanı barack obama, suriye muhalif ve devrimci güçler
ulusal koalisyonu'nu halkın 'meşru temsilcisi' olarak gördüklerini
açıkladı. [reuters]}

_{toplamda 100 bini aşkın sığınmacının bulunduğu türkiye'de, birinci
sırada 30 bin kişi ile şanlıurfa var. [reuters]}

_{unmis can güvenliği kalmadığı gerekçesiyle gözlemcilerini 15
haziran'da şam'daki merkez ofise çekti. [aa]}

İki ülke arasındaki ortak askeri tatbikat Birleşik Arap Emirlikleri'nde gerçekleşti.

_{malatya'dan kalkış yapan tsk'ya ait askeri uçak, suriye hava
savunma birlikleri tarafından 'hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle'
vuruldu. [aa]}

25 haziran: şam, türk uçağının, ankara'dan yapılan açıklamaların aksine suriye hava sahasında vurulduğu belirterek, türkiye'nin egemenlik ihlali yaptığını vurguladı. ab düşürülen uçak nedeniyle suriye'yi kınarken, ankara'dan soğukkanlı tavrını sürdürmesini istedi. rejimden kaçan aralarından rütbeli subayların da bulunduğu 33 suriye askeri, türkiye'ye sığındı.

24 haziran: türkiye, suriye'nin düşürdüğü uçağın silahsız olduğunu ve uluslararası hava sahasında hedef alındığını açıkladı. 

23 haziran: suriye ordusu hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle doğu akdeniz'de bir türk savaş uçağını vurdu.

23 haziran: başbakanlığa atanan riyad hicab kabineyi belirledi, dışişleri bakanı velid muallim ve içişleri bakanı ibrahim şear koltuklarını korudu.

22 haziran: rusya yönetimi, suriye rejimin isyancılarla karşılıklı olarak birliklerini yerleşimlerden çekmeye hazır olduğunu bildirdi.

20 haziran: suriye'deki bm gözlemci misyonun lideri robert mood, suriye halkına borçlu olduklarını çatışmalar azaldığından faaliyetlerine yeniden başlayacaklarını söyledi.

19 haziran: abd başkanı baracak obama ve rusya devlet başkanı vladimir putin ortak aöıklama yaparak suriye'deki şiddetin durması çağrısında bulundu.

17 haziran: hums kentine yapılan bombardımanda en az 80 kişinin öldüğü öne sürüldü.

16 haziran: çatışmaların durmaması nedeniyle bm gözlemci misyonunu askıya aldığını açıkladı. 

15 haziran: istanbul'da toplanan suriyeli muhalifler bm'ye baskıyı artırmanın yolunu ele aldı.

14 haziran: uluslararası af örgütü, suriye'nin insanlık suçu işlediğini ilan ederek rejim güçlerinin, çocukların da dahil olduğu sivilleri öldürüp yerleşim yerlerini ateşe verdiğini belirtti.

13 haziran: bm'nin barışı koruma operasyonlarının başındaki herve ladsous, suriye'deki şiddeti ‘iç savaş’ olarak tanımlayan ilk örgüt yetkilisi oldu.

8 haziran: bm-arap birliği özel temsilcisi kofi annan suriye'de iç savaş çıkabileceği uyarısında bulundu.

7 haziran: hama'ya bağlı el kubeyr köyünde çoğu kadın ve çocuk en az 86 kişinin öldürüldüğü ortaya çıktı. rejim ve isyancıları katliamla ilgili birbirlerini suçladı. abd dışişleri baknaı hillary clinton, suriye lideri beşşar esed'in ülkeyi terketmesi gerektiğini söyledi. bm genel sekreteri suriye rejiminin meşruiyetini kaybettiğini bildirdi.

6 haziran: şam yönetimi uluslararası örgütlerin suriye'de insani yardım faaliyetlerine ilk kez izin verdi. riyad hicab yeni başbakan olarak atandı.

5 harizan: rusya ve çin annan planının desteklenmesi gerektiğinin altını çizerek, şam'ı hedef alan dış müdahaleye karşı olduklarını ilan etti.

3 haziran: suriye lideri beşşar esed dış kaynaklı bir savaşla karşı karşıya olduklarını söyledi. lübnan'da alevilerle sünniler arasındaki çatışmaların artması üzerine orduya 'vur emri' verildi.

2 harizan: bm-arap birliği özel temsilcisi kofi annan suriye'nin giderek büyük bir savaşa sürüklendiği söyledi.

30 mayıs: beşşar esed'le şam'da görüşen bm-arap birliği özel temsilcisi kofi annan, suriye liderini cesur adım atmaya davet etti. türkiye, ankara'da tüm suriyeli diplomatları sınırdışı etti.

27 mayıs: bm, hula katliamını kınadı.

26 mayıs: hums'a bağlı hula kasabasında 100 civarında sivil katledildi. şam ile silahlı isyancılar olayın sorumlusu olarak birbirlerini suçladı.

24 mayıs: iktidardaki baas partisi'nin büyük çoğunluğun kazanadığı yeni parlamento göreve başladı.

18 mayıs: lübnan'da şiddetlenen çatışmalarda dokuz kişi öldü.

16 mayıs: rus televizyonuna röportaj veren suriye lideri beşşar esed, batılı güçlerin ülkesinde kaos yaratmaya çalıştığını söyledi.

15 mayıs: rastan kentinde düzenlenen saldırıda en az 23 suriye askeri öldürüldü.

13 mayıs: suriye'deki gerilimi lübnan'a sıçradı. trablus kentinde alevilerle sünniler arasında çatışma çıktı.

12 mayıs: suriye'de iki ay boyunca esir alınan türk gazeteciler adem özköse ve hamit coşkun serbest bırakıldı.

10 mayıs: şam'da meydana gelen bombaları saldırılarda en az 55 kişi öldü.

5 mayıs: şubat ayında kabul edilen yeni anayasa ve beşşar esed'in reform sözü gereği, ülkede yarım asır sonra ilk kez çok partili genel seçimler yapıldı. muhalifler sandığı boykot etti.

4 mayıs: bm-arap birliği temsilcisi kofi annan'ın sözcüsü, suriye'deki çatışmaların hemen sona eremeyeğini, barış planının halen yürürlükte olduğunu söyledi.

3 mayıs: insan hakları izleme örgütü, suriye'de savaş suçu işlendiğini bildirdi. .

2 mayıs: silahlı isyancıların halep yakınlarında bir konvoya düzenlediği saldırı ile şam'da çıkan çatışmada toplam 21 asker hayatını kaybetti.

27 nisan: bm, suriye yönetiminden askerlerini yerleşimlerden çekmesi konusunda uyarıda bulundu. şam'da meydana gelen intihar saldırısında en az dokuz kişi öldü.

25 nisan: muhaliflerin yoğun olduğu hama kentinde bir binada meydana gelen patlamada çok sayıda kişi öldü.

21 nisan: bm güvenlik konseyi suriye'ye ateşkesi denetlemek amacıyla giden heyetin 300 kişiye çıkmasını oybirliği ile kabul etti.

20 nisan: paris'te toplanan 'suriye'nin dostları' grubu annan planının son umut olduğunu aksi takdirde bm güvenlik konseyi'nin yaptırım kararı alabileceğini açıkladı.

19 nisan: bm genel sekreteri ban ki-moon suriye'nin ateşkese uymadığını bildirdi.

18 nisan: çin'i ziyaret eden suriye dışişleri bakanı muallim, annan planını uyguladıklarını ve ülkeye gelen gözlemcilerle de birlikte çalışabileceklerini söyledi.

16 nisan: bm gözlemcileri humus'ta bombardımanın devam ettiğini ve ateşkesin kağıt üstünde kaldığını açıkladı.

15 nisan: ateşkesi denetlemek üzere altı bm gözlemcisi şam'a ulaştı.

14 nisan: bm güvenlik konseyi, suriye'ye ilk etapta 30 kişilik silahsız bir askeri gözlemci misyonu gönderilmesini oy birliğiyle kabul etti.

13 nisan: bm, suriye'deki ateşkesi denetlenmesi gözlemci gönderileceğini açıkladı.

12 nisan: bm ateşkesin 'kısmen' uygulmaya başlandığını açıkladı, ancak suriye yönetiminin askeri birlikleri yerleşimlerden çekmesi gerektiğini bildirdi. şam yönetimi çatışmalar nedeniyle komşu ülkelere kaçan vatandaşlarının artık evlerine dönebileceğini bildirdi.

11 nisan: suriye yönetimi, sürenin dolmasına 12 saat kala askeri operasyonların sabah saatlerinde sona ereceğini ancak ordunun alarmda kalacağını ilan etti.

10 nisan: ateşkesin başlamasına saatler kala rusya yönetimi, şam'ın adımlarının yetersiz olduğunu açıkladı. suriye yönetiminin talebi üzerine bm ateşkesi iki gün erteleyerek, şam'a son tarih verdi.

9 nisan: suriyeli muhalifler bm'nin ateşkese planına uyulmasını için yazılı güvence isteyen şam yönetiminin talebini kabul etmedi.

7 nisan: türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan, ateşkese uyulması için verilen süreye uyulmadığı takdirde şam'a karşı yeni yaptırım uygulayacağını söyledi.

6 nisan: türkiye'de dışişleri bakanı ahmet davutoğlu artan mülteci sayısıyla ilgili bm'yi daha aktif olmaya çağırdı.

5 nisan: bm ateşkese uyulmadığı takdirde güvenlik konseyi'nin şam'a karşı yeni adımlar atılabileceğini bildirdi.

3 nisan: bm-arap birliği özel temsilcisi kofi annan barış planının uygulamaya konulmasi için 10 nisan'a kadar süre verdi, annan'ın şartı şam tarafından kabul edildi.

2 nisan: 'suriye'nin dostları' grubunun ikinci toplantısı istanbul'da yapıldı. altı maddelik barış planı hazırlayan bm-arap birliği özel temsilcisi kofi annan'dan yol haritası belirlemesi istendi. suriye ulusal konseyi'nin tek meşru temsilci olarak tanınma talebi karşılık bulmadı.

körfez ülkeleri özgür suriye ordusu'na mali yardımada bulunma ve muhalif askerler maaş ödeme sözü verdi.

31 mart: türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan, annan'a, suriye devlet başkanı esed'in ciddiye alınabilmesinin tek şartının verdiği sözleri tutması olduğunu söyledi.

30 mart: erdoğan, bm-arap birliği suriye özel temsilcisi annan'ın planının şiddeti sona erdireceği yolunda ümidi olmadığını söyledi.

suriye'de çatışmalar sürerken, muhalifler tüm özgür suriye ordusu üyelerinin koordinasyonu için yeni bir komuta oluşturdu.

bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan, suriye hükümetinin, hazırladığı barış planı kapsamında derhal ateşkes ilan etmesi gerektiğini bildirdi.

29 mart: suriyeli aktivistlere göre, ülke genelinde şam yönetimine bağlı askerlerin operasyonlarında en az 30 kişi hayatını kaybetti.

28 mart: abd ve diğer ülkeler, annan'ın barış planını kabul ettiğini açıklayan suriye liderinden acil uygulama istedi.

irak'ta toplanan arap birliği ülkelerinin dışişleri bakanları ve temsilcileri, özel temsilci kofi annan'ın planına arka çıkan karar taslağında anlaştı.

27 mart: beşşar esed'in, bm-arap birliği özel temsilcisi kofi annan'ın altı maddelik planını uygulayacağı açıklandı.

suriyeli muhalifler, isyanın devam ettiği ülkelerinde şam yönetimine karşı atılacak adımları ve siyasi krizin çözümüne ilişkin önerilerini istanbul’da bir araya geldikleri toplantıda ele aldı. federasyon taleplerinin karşılanmamasına tepki gösteren kürt gruplar toplantıyı terk etti.

26 mart: türkiye, şiddet olaylarının yarattığı güvenlik kaygıları nedeniyle suriye'nin başkenti şam'daki büyükelçiliğini geçici olarak kapattı.

rusya federasyonu'nun başkenti moskova'daki temaslarda bulunan bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan, suriye devlet başkanı beşşar esed'in kaderini sadece suriyelilerin tayin edebileceğini söyledi.

25 mart: dönemin rusya devlet başkanı dimitri medvedev, bm-arap birliği suriye özel temsilcisi'ne 'her seviyede tam destek' vereceklerini açıkladı.

24 mart: londra merkezli suriye insan hakları gözlemevi’nden yapılan açıklamada, hama kentinde iki hafta önce başlayan kuşatma hız kazandı. suriye ordusu bölgedeki operasyonların şiddetini arttırdı.

özgür suriye ordusu, ülkenin önde gelen ordu kaçağı komutan general mustafa el şeyh önderliğinde tüm isyancı liderlerin bir çatı altında toplanacağı bir askeri konseyin kurulmasının yakın olduğu haberini verdi.

23 mart: brüksel'de yapılan avrupa birliği genel işler konseyi toplantısında, birlik üyesi ülkelerin dişişleri bakanları, suriye'de devlet başkanı esed'in eşi ve diğer aile bireylerinin yer aldığı isimlerle bazı kuruluşlara yeni yaptırımlar uygulama konusunda anlaştı.

binlerce kişi "geliyoruz ey şam" sloganıyla sokaklara dökülürken, ordu ülkenin birçok bölgesinde operasyonlarını sürdü. muhaliflere göre cuma günü ülke genelinde 34 kişi öldü.

21 mart: bm güvenlik konseyi, moskova ve pekin'in de tavrını değiştirmesiyle, suriye özel temsilcisi annan'ın barış planını destekleme kararı aldı.

20 mart: rusya, uluslararası kızılhaç örgütü'nün, suriye hükümeti ve silahlı muhaliflerin, çatışmaların ve şiddetin sürdüğü bölgelerde her gün acilen iki saatlik ateşkes ilan etmeleri çağrısına destek verdiğini açıkladı.

suriye ordusunun tanklarla şam, halep ve deyr ez zor'a girmesi üzerine direnişçiler, 'sivillere yönelik katliamı önlemek için' mevzilerini terketti.

insan hakları izleme örgütü, esed rejimine karşı mücadele eden silahlı grupları işkence, adam kaçırma ve yargısız infaz yaptıkları iddiasıyla eleştirdi.

19 mart: şam’ın mezze bölgesindeki çatışmada görgü tanıklarının ifadelerine göre en az 84 kişinin hayatını kaybetti.

suriyeli iki subayın, çoğu kadın ve çocuk yaklaşık 200 kişi ile birlikte sınırı aşarak hatay’a geçtiği bildirildi.

fransa, bm güvenlik konseyi'nden, suriye'de şiddeti durdurmak ve krize siyasi çözüm bulmak için görevlendirilen bm-arap birliği özel temsilcisi kofi annan'a destek veren bir açıklamayı kabul etmesini istedi.

17 mart: başkent şam'da meydana gelen iki şiddetli patlama hükümet binalarını hedef aldı. bomba yüklü araçlarla istihbarat merkezi ve polis karakoluna iki ayrı saldırı düzenlendi. en 27 kişi öldü, 97 kişi de yaralandı.

16 mart: birleşmiş milletler, suriye'deki durumu incelemek üzere haftasonu ülkeye bir insani yardım misyonu göndereceğini açıkladı.

bm ve arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan, güvenlik konseyi’nde yaptığı konuşmada, şam rejimi ve muhalifler arasında yürüttüğü arabuluculuk girişimlerine destek istedi ve konsey üyesi 15 ülkenin bir yıldır süren şiddete karşı ‘birlik mesajı’ vermesi gerektiğini kaydetti.

suriye'de bir süre kaybolan ve perşembe günü istibarat yetkililerine teslim edildikleri açıklanan iki türk gazeteciyle ilgili olarak, türkiye başbakan yardımcısı bülent arınç, dışişleri bakanlığının, gazetecilerin ülkelerine sağ salim getirilmelerini takip edeceğini söyledi.

türkiye dışişleri bakanlığı, şam'daki büyükelçiliğin 22 mart'ta kapanacağını duyurdu ve suriye'de yaşayan vatandaşlara yurda dönmelerini tavsiye etti.

suriye'de muhalifler, gün boyunca farklı bölgelerde protesto düzenlerken, yabancı ülkelere askeri müdahale çağrısında bulundu.

the guardian gazetesinde yayınlanan suriye devlet başkanı ve eşinin yazışmalarına göre, esma esed'in babası damadına 'halkla ilişkiler' önerilerinde bulunmuş.

15 mart: suriye’de 15 mart 2011'de başlayan ve bm verilerine göre 8 binden fazla insanın hayatını mal olan, 230 bin kişinin evlerini terk etmek zorunda kaldığı, yaklaşık 30 binin kişinin de mülteci durumuna düştüğü halk ayaklanmasının birinci yılı doldu.

isyanın birinci yıl dönümünde, rejime destek veren yüz binlerce kişi gösteri düzenledi.

beyaz saray'da ingiltere başbakanı david cameron'ı ağırlayan abd başkanı barack obama, suriye'ye müdahalenin iç savaşa yol açabileceğini söyledi.

ingiltere'de yayınlanan the guardian gazetesi, suriye devlet başkanı beşşar esed ve eşi esma esed'in kişisel elektronik posta adreslerinden yaptıkları yazışmaları yayımladı.

suriye'de bir süredir kendilerine ulaşılamayan gerçek hayat dergisinin orta doğu temsilcisi adem özköse ve kameraman hamit coşkun'un, rejim yanlısı milislerce istihbarat yetkililerine teslim edildiği öğrenildi.

14 mart: bm ve arap birliği'nin suriye özel temsilcisi kofi annan, şiddetin durması için sunduğu önerilere suriye lideri tarafından verilen yanıtı inceledi.

uluslararası af örgütü, suriye’de yaklaşık bir yıldır süren rejim karşıtı ayaklanmalar sırasında gözaltına alınanların geniş çaplı işkenceye maruz kaldıklarını belirtti. örgütün yayımladığı rapora göre tutuklulara yapılan işkenceler neredeyse insanlık suçu olarak değerlendirilebilecek nitelikte. (raporun orijinal ingilizce metni)

türkiye'de yayın yapan gerçek hayat dergisinin orta doğu temsilcisi ve milat gazetesinin köşe yazarı adem özköse ile kameraman hamit coşkun, suriye'nin idlib kentine kayboldu.

13 mart: suriye devlet başkanı beşşar esed, ülkede milletvekili seçimlerinin 7 mayıs’ta yapılacağını duyurdu.

bm mülteciler yüksek komiserliği (unhcr), suriye’de muhalif gösterilerin başladığı mart 2011'den beri, tahminen 230 bin kişinin yaşadığı bölgelerden göç ettiğini açıkladı. kurum, bu kişilerden 30 bininin ülkeyi terk ederek yurtdışına çıktığı, 200 bininin ise ülke içinde yer değiştirdiği öngörüsünde bulundu.

hums'ta, bir önceki gün sabaha karşı en az 45 kadın ve çocuğun öldürülmesi üzerine rejim karşıtları ülkede bir günlük yas ilan etti.

12 mart: suriye güvenlik güçlerinin idlib'teki operasyonu sürerken, muhalifler 'hükümetin eşkıyalarının' kentte en az 70 kişiyi öldürdüğünü söyledi.

bm genel sekreteri ban ki-mun, güvenlik konseyi oturumunda yaptığı konuşmada, esed'den, kofi annan'ın barış önerilerine uygun şekilde, 'birkaç gün içinde' harekete geçmesini istedi.

11 mart: suriye devlet başkanı beşşar esed ile haftasonu ikinci görüşmesini yapan bm ve arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan, mevcut durumda ülkede akan kanı durdurmak çok zor olsa da, süreçten umutlu olduğunu söyledi.

10 mart: beşşar esed'i iknaya giden kofi annan'ın aldığı mesaj "terörist gruplar kaos ve istikrarsızlık yaymaya devam ederken hiçbir siyasi diyalog başarıya ulaşamaz" oldu.

suriye'nin türkiye sınırı yakınındaki idlib'de ordu, sabah saatlerinde muhaliflere yönelik saldırı başlattı, sivillerin tahliyesine izin verdi.

9 mart: suriye'de devam eden şiddet olaylarından kaçan bazı yüksek rütbeli askerler türkiye’ye geldi. suriye ordusunda görevli, iki general bir albay ve iki astsubay, hatay'ın reyhanlı ilçesine bağlı kavalcık köyü yakınlarından, sınırı geçerek türkiye'ye ulaştı.

bm genel sekreteri ban ki-mun'un insani işlerden sorumlu yardımcısı valerie amos, suriye hükümetinin, kendilerine bağlı birimlerin ülkede sadece 'sınırlı bir değerlendirme' yapmalarınına izin verdiğini açıkladı.

8 mart: suriye petrol ve madeni kaynaklar bakan yardımcısı abduh husameddin, esed rejiminden ayrılarak muhaliflerin safına geçtiğini açıkladı.

türkiye cumhurbaşkanı abdullah gül, tunus cumhurbaşkanı munsif merzuki ile görüşmesi sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında, ülkesinin, bölge dışından suriye'ye yönelik bir müdahaleye karşı olduğunu söyledi.

bm ve arap birliği’nin suriye özel temsilcisi kofi annan’ın, ‘diplomatik çözüm’ talebi şam rejimine karşı direnen muhalifler tarafından reddedildi.

7 mart: suriye veya iran’a askeri operasyon düzenlemeyi planlamadığını belirten abd başkanı, cumhuriyetçileri ‘düşüncesizlikle’ suçladı.

rusya'daki seçimlerden sonra yeniden devlet başkanı olan vladimir putin, yaptığı ilk konuşmanın ardından sorulan, suriye liderine moskova'nın kapılarını açıp açmayacağı sorusuna "bu tartışma konusu bile değil" yanıtını verdi.

bm ve lübnanlı yetkilelere göre, hums'ta yoğun ateş altında kalan ve aralarında çocuk, kadın ve yaralıların da bulunduğu iki bin sivil sınırı geçti.

uluslarararası kızılhaç örgütü, suriye kızılayı'nın ordu birliklerinin haftalardır şiddetli operasyonlarının ardından kontrolü sağladığı hums'un baba amr semtine girdiğini açıkladı.

6 mart: abd'nin eski başkan adaylarından cumhuriyetçi senatör john mccain, suriye devlet başkanı beşşar esed'e bağlı güçlere hava saldırıları düzenlenmesini istedi.

5 mart: bm ve arap birliği'nin suriye özel temsilcisi kofi annan'ın 10 mart'ta şam'a gideceği açıklandı. bu, bm eski genel sekreteri'nin, 24 şubat'ta göreve getirilişi sonrası suriye'ye ilk ziyareti olacak.

bm genel kurulu başkanı abdülaziz nasır, rusya'yla çin'in güvenlik konseyi kararlarını vetosu ile şam'a yanlış mesaj verildiğini söyledi ve örgütün daha aktif olması çağrısı yaptı.

4 mart: uluslararası kızılhaç ve kızılay örgütleri, suriye'de rejime bağlı güçlerin yaklaşık bir aydır yoğun bombardıman altında tuttuğu hums şehrinin baba amr bölgesinden kaçanlara yakın bir bölgede insani yardım dağıtmaya başladıklarını açıkladı.

3 mart: suriye'deki şiddetin 'acımasız' boyutta olduğunu söyleyen bm genel sekreteri, bir kez daha şam yönetiminden insani yardımlara izin vermesini istedi.

türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, uluslararası toplumun, 'şiddetin bir an önce durdurulması konusunda' suriye karşı harekete geçmesi gerektiğini söyledi.

suriye’de esed rejimine bağlı kuvvetler hums’un farklı bölgelerini bombalamaya devam ederken, kızılhaç’ın kente yardım malzemelerini ulaştırmasına yine izin verilmedi.

2 mart: avrupa birliği liderleri, brüksel'de yapılan toplantıda suriye ulusal konsey'ini halkın meşru temsilcisi olarak tanıdı.

hums kentinde bir önceki hafta ordu birliklerinin düzenlediği topçu ateşinde yaralanan ve çatışmaların ortasındaki kentte mahsur fransız gazeteci edith bouvier ve foto muhabiri william daniels komşu ülke lübnan’a ulaştı.

1 mart: bm ile arap birliği adına şam'ı ziyarete hazırlanan annan, şiddetin bitmesi için uluslararası topluma çağrı yaptı. temsilcinin esed'le görüşüp görüşmeyeceğini bilmiyor.

suriye devlet başkanı beşşar esed'e bağlı güçler tarafından 27 gündür yoğun bombardımana tutulan hums kentine yönelik ordu birliklerinin saldırıları hız kazandı. bölgeden gelen son haberlere göre, kentin girişine tanklar yığan ordu yeni bir saldırıya hazırlanıyor.

uluslararası kızılhaç komitesi ve suriye kızılayı'na ait yardım malzemelerini taşıyan yedi kamyondan oluşan konvoy, hums'un baba amr semtine giremedi.

29 şubat: el mundo gazetesi, ispanyol gazeteci javier espinosa'nın, suriye'de şiddetli çatışmaların sürdüğü hums kentinden lübnan'a kaçmayı başardığını açıkladı.

28 şubat: bm insan hakları yüksek temsilcisi navi pillay, suriye’deki durumun hızla kötüleştiğini kaydederek, şam yönetiminden şiddete son vererek ateşkes ilan etmesini istedi.

27 şubat: suriye'de halk oylamasına sunulan yeni anayasanın kabul edildiği açıklandı. devlet televizyonu, yeni anayasanın yüzde 89,4 'evet' oyu alarak onaylandığını ve referanduma katılım oranının yüzde 57,4 olduğunu kaydetti.

ab dışişleri bakanları, suriye merkez bankası'nın da aralarında olduğu bazı kurum ve kişilerin hesaplarının dondurulması konusunda uzlaştı.

esed rejiminden kaçarak irak topraklarına giren 30 asker, kuzeydeki kürt yönetimi tarafından korumaaltına alındı.

26 şubat: beşşar esed'in söz verdiği anayasal reformların hayata geçmesi için düzenlenen halk oylamasında suriyeliler oy kullandı. ancak referandum kararı esed üzerindeki uluslararası baskıyı azaltmaya yetmedi. aktivistler referanduma boykot çağrısı yaptı.

25 şubat: suriye kızılayı çalışanları, uzun süredir hükümet güçlerince bombalanan kuşatma altındaki hums kentine bağlı baba amr semtine girdi. kızılay ekibi ambülanslarla aralarında kadınlarla çocukların da olduğu yedisi yaralı 27 kişiyi tahliye etti.

ülkede kızılay tekrar çatışma bölgelerine girmeyi beklerken, başta hums ve hama'da olmak üzere, bombardımanlarda en az 52 kişi öldü.

türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, suriye'nin geleceğinin ülke halkına teslim edilmesi gerektiğini kaydederek, "suriye kimsenin şahsi mülkü değildir. hiçbir grubun, partinin, ideolojinin de mutlak hakimiyetinde değildir" dedi.

24 şubat: bm eski genel sekreteri kofi annan, bm genel sekreteri ban ki-mun ve arap birliği genel sekreteri nebil el arabi tarafından suriye özel temsilciliğine atandı.

‘suriye’nin dostları’ grubu ilk toplantısını tunus’ta gerçekleştirdi; 60’dan fazla bakan ve hükümet yetkilisi suriye’de devam eden şiddetin son bulması için çözüm aradı.

23 şubat: bm genel sekreteri ban ki-mun, türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu'na, krize çözüm bulunmasında ankara'nın rolünü takdir ettiğini iletti.

bm'nin görevlendirdiği bağımsız bir araştırma komisyonu, suriye'de insanlık suçu işleyen askeri ve siyasi görevlilerin kimliklerini belirledi.

suriye'de iki gazetecinin öldüğü saldırıdan yaralı kurtulan fransız muhabir, internete yüklenen video aracılığıyla sağlık durumunu anlattı.

22 şubat: fransa cumhurbaşkanı nicolas sarkozy, suriye'nin hums kentinde biri fransız diğeri amerikalı iki gazetecinin ölümünün, şam yönetiminin artık gitmesi gerektiğini gösterdiğini söyledi.

21 şubat: uluslararası kızılhaç örgütü, sivillere yardım taşımak için sıcak bölgelerde günde iki saat ateşkes yapılmasını istiyor. suriye'de muhaliflere göre son 24 saatte ölenlerin sayısı 70'i buldu.

20 şubat: pazar gününü 'başkaldırı günü' ilan eden suriyeli muhalifler birçok kentte gösteri düzenliyor, idlib ve hums'ta ise şiddetli çatışmalar yaşanıyor.

çin'de, rejimin ingilizce yayın yapan people's daily gazetesi, batılı ülkeleri, suriye'de iç savaş çıkarmaya çalışmakla suçladı.

17 şubat: bm genel sekreteri ban ki-mun, suriye yönetimine sivillere yönelik şiddeti durdurma çağrısında bulunarak, ülkede insanlığa karşı suç işlendiğine işaret etti.

nato, şam rejiminin muhalifleri sert biçimde bastırdığı suriye’ye yönelik bir askeri harekat planı olmadığını açıkladı. bunun yerine 'bölgesel bir çözümün' ortaya konmasını tercih edeceklerini söyledi.

15 şubat 2012: suriye ordusunun hums'ta başlattığı saldırılar onuncu gününe girerken, suriyeli aktivistler, şehrin bazı bölgelerinin 15 dakikada bir top ateşine tutulduğunu ve yaralıların hastanelere götürülemediğini duyurdu.

türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, 24 şubat’ta tunus’ta suriye konusunda düzenlenecek toplantıdan şam yönetimine karşı güçlü bir mesaj çıkacağına inandığını belirtti.

hama ve hums'ta operasyonlar sürerken suriye devlet başkanı beşşar esed, ülkede yeni anayasa için 26 şubat'ta referandum yapılması talimatı verdi.

14 şubat: washington'da bir araya gelen abd ve türkiye dışişleri bakanları, şiddetin sürdüğü ülkeye birlikte yardım ulaştıracaklarını söyledi.

13 şubat: rusya dışişleri bakanı sergey lavrov, arap birliği'nin, suriye'ye bir barışgücü misyonu gönderilmesini içeren planını incelediğini söyledi.

suriye gündemiyle toplanan bm genel kurulu’na hitap eden bm insan hakları yüksek temsilcisi navi pillay, suriye'de mart 2011'den beri insanlığa karşı suç işlendiğini tekrarlayarak, “bu durum cezasız kalmamalı” dedi.

12 şubat: arap birliği, suriyeli muhaliflere mali destek verme ve bm'den bu ülkeye barış gücü yollamasını talep etme kararı aldı.

11 şubat: başkent şam'da bir tuğgeneral silahlı saldırı sonucu öldü. çatışmalar ayrıca lübnan'a da sıçradı. esed taraftarları ve karşıtları arasındaki kavga, silahlı çatışmaya dönüştü.

10 şubat: abd'de temaslarda bulunan türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, suriye'de halkın her gün öldürülmesinin görmezden gelinemeyeceğini söyledi.

abd başkanı barack obama, hums kentinde havan topu ve roketlerle saldırıları düzenleyen suriye ordusunun, 'rezilce kan döktüğünü' söyledi.

suriye'nin kuzeyindeki halep'te, bir istihbarat merkezi ile askeri üste meydana gelen patlamalarda 25 kişi hayatını kaybetti.

9 şubat: bm genel sekreteri ban ki-mun, arap birliği’nin, suriye'deki tartışma yaratan gözlemci misyonunu ‘sıfırdan başlatmak’ istediğini açıkladı.

internet üzerinden abd'deki gazetecilerle konuşan muhalif bir özgür suriye ordusu subayı, washington’ın kendilerine, genel olarak silah ve özellikle de roketatar göndermek için bir yol bulması gerektiğini belirtti.

8 şubat: rusya'nın, suriye'nin iç barış istediğine dair açıklamasından saatler sonra, şam yönetimi hums kentindeki saldırılarını artırdı. suriye genel devrim konseyi, çarşamba günü ülkenin çeşitli kentlerinde düzenlenen askeri operasyonlarda 117 kişinin öldüğünü duyurdu.

7 şubat: suriye ordusunun hums kentindeki saldırıları sürdü. aktivistler ve görgü tanıklarının aktardığı bilgilere göre kentteki binalarda ciddi hasara neden olan büyük çapta patlamalar meydana geldi.

italya, fransa ve körfez işbirliği konseyi ülkeleri şam büyükelçilerini istişare amaçlı olarak çağırdı. rusya dışişleri bakanı lavrov ise, esed'in 'arap birliği misyonunun devamını istediğini' söyledi.

6 şubat: suriyeli aktivistler, şam yönetimini hedef alan karar tasarısının bm güvenlik konseyi’nde reddedilmesinın ardından, devlet başkanı beşşar esed’e bağlı birliklerin, ülkenin batısında yer alan hums şehrine yönelik saldırılarını sertleştirdiklerini duyurdu.

amerika birleşik devletleri, şam büyükelçiliği'ni kapatma kararı aldı.

rusya dışişleri bakanı sergey lavrov, bm güvenlik konseyi’nde 4 şubat'ta oylanan suriye ile ilgili karar tasarısını moskova'nın veto etmesinin batı'da histeri yarattığını söyledi.

5 şubat: suriye'nin türkiye sınırına yakın bölgesinde, suriye ordusu ile muhalifler arasında çatışma yaşandığı açıklandı.

türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, suriye'de baskıdan bunalan herkesin türkiye'ye gelebileceğini söyledi; bu uygulamanın beşşar esed'e karşı güçlü bir sinyal olacağının altını çizdi.

arap birliği genel sekreteri nebil el arabi, birleşmiş milletler'den destek arayışlarının rusya ve çin tarafından bloke edilmesine karşın suriye’deki krizi çözümlemek için çabalarına devam edeceklerini kaydetti.

4 şubat: suriye'deki son gelişmelerele görüşmek üzere toplanan bm güvenlik konseyi'nde, daimi üyeler rusya ve çin, şam yönetimine karşı hazırlanan kararı veto etti.

suriyeli aktivistler, ordunun tanklar, havan topları ve makinalı tüfeklerle saldırdığı hums'ta ölü sayısının 217'ye ulaştığını açıkladı.

suriyeli muhaliflerin oluşturduğu yerel koordinasyon komiteleri’ne göre günü şam, idlib, dera ve hums'ta çoğu sivil en az 68 kişi öldü.

30 ocak: al jazeera’ye konuşan özgür suriye ordusu komutanı riyad el esed, rejimin kontrolü kaybetmeye başladığını söyledi.

rusya, suriye yönetiminin, muhaliflerin temsilcileriyle moskova'da gayriresmi görüşmeler yapılması teklifini kabul ettiğini açıkladı.

29 ocak: rusya, arap birliği'nin, suriye’deki gözlemci heyetinin çalışmalarını ülkedeki şiddet eylemlerinin artmasından dolayı askıya alması kararını sert şekilde eleştirdi. dışişleri bakanı sergey lavrov, şiddetin artması durumunda ülkede görev yapan gözlemci sayısının azaltılması değil, artırılması gerektiğini savundu.

28 ocak: arap birliği, suriye’deki iç karışıklık ve şiddeti durdurmaya yönelik planının uygulamasını denetlemek üzere bu ülkeye gönderdiği gözlemci heyetinin çalşmalarını askıya aldı.

kuzey irak bölgesel kürt yönetimi başkanı mesut barzani, suriye'deki kürt gruplara ‘birleşin’ çağrısı yaptı.

27 ocak: aktivistler, suriye’nin hums kentinde yaşanan çatışmalar sonucu en az 30 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.

26 ocak: birleşmiş milletler, ülkedeki ölü sayısına dair son durumu takip etmenin artık güçleştiğini belirterek, mevcut durumda böyle bir bilgilendirme yapamayacağını bildirdi.

24 ocak: suriye dışişleri bakanı velid muallim, beşşar esed’in daha önce vadettiği demokratik reformlar çerçevesinde yeni bir anayasa hazırlandığını ve bunun bir kaç hafta içerisinde halkın oyuna sunulacağını bildirdi.

suriye, ülkede görev yapan arap birliği gözlemci heyetinin görev süresini bir ay daha uzatma kararı aldı.

23 ocak: suriye, arap birliği'nin, devlet başkanı beşşar esed'in yetkilerini devrederek erken seçime gidilmesine ve bir 'ulusal birlik hükümeti' kurulmasına yönelik yeni girişimini kınadı.

ab dışişleri bakanları, arap birliği'nin son planını reddeden suriye'ye karşı yaptırım listesini genişletti. brüksel'de toplanan bakanların, mal varlıkları dondurulan ve ab üyesi ülkelere seyahatleri yasaklanan suriyeli güvenlik yetkililerinin sayısını artırdığı açıklandı.

22 ocak: suudi arabistan, şam yönetiminin arap birliği barış planına imza atarak verdiği şiddeti sona erdirme sözünü tutmadığını öne sürerek, suriye’ye gönderdiği gözlemcileri geri çekeceğini açıkladı.

21 ocak: abd, şiddet olaylarının devam ettiği suriye’deki büyükelçiliğini kapatabileceğini açıkladı.

19 ocak: suriye'de muhalifler, ordu birliklerinin şam yakınlarındaki zebadani kasabasından çekildiklerini açıkladı.

18 ocak: rusya dışişleri bakanı segey lavrov, suriye'ye yabancı birliklerin gönderilmesine ya da yaptırım uygulanmasına destek vermeyeceklerini söyledi.

suriye'de ordu ile muhalifler arasında varıldığı belirtilen mutabakata göre, hükümet güçleri ve tanklar şam yakınındaki zebadani kasabasından çekilecek.

abd başkanı barack obama, suriye'de şiddetin kabul edilemez seviyelere çıktığını belirterek esed'in gitmesi için gerekli şartların oluşturulması çağrısı yaptı.

17 ocak: özgür suriye ordusu, bm güvenlik konseyi’ne çağrıda bulunarak beşşar esed rejimine karşı suriye’yi güç kullanımını içeren yedinci madde kapsamında bir kararın çıkarılmasını istedi.

şam, katar'ın suriye'ye arap askerleri gönderilmesi yönündeki önerisini 'dış müdahaleye çağrı' olarak değerlendirdi.

16 ocak: suriye'de ülkeyi terk eden bir milletvekili, devlet başkanı beşşar esed'e karşı muhalif harekete katıldığını açıkladı. hums milletvekili imad galyun, dubai merkezli al arabiya televizyonuna yaptığı açıklamada, 'afet bölgesini' andırdığını vurguladığı kentinde, yoğun insan haklarının ihlalleri yaşandığını söyledi.

15 ocak: suriye devlet başkanı, ülkede 10 aydır süren yönetim karşıtı gösterilerde 'suç işleyen herkesi kapsayacak' bir genel af ilan etti.

14 ocak: körfez ülkesi katar’ın emiri şeyh hamad bin halife el tani, suriye’de yaşanan çatışma ve ölümlerin durdurulması için arap ülkelerinin bu ülkeye askeri güç yollaması gerektiğini söyledi.

13 ocak: suriyeli muhalif aktivistler, güvenlik güçlerinin düzenledikleri operasyonlar ve yaşanan şiddetli çatışmalar sonucunda, hums, hama, deyr ez zur, idlib ve başkent şam banliyölerinde toplam 26 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.

12 ocak: suriye'ye patlayıcı madde taşıdığı gerekçesiyle güney kıbrıs rum kesimi'nde durdurulan kargo gemisi, rotasını değiştirdiği için serbest bırakıldı.

suriye'deki olayları protesto etmek ve dünya kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla dünyanın farklı ülkelerinde yaşayan suriyelilerin oluşturduğu 'özgürlük konvoyu’nun, türkiye gaziantep’teki kilis öncüpınar gümrük kapısı’ndan geçişine izin verilmedi.

şam yönetiminin davetlisi olarak suriye’de bulunan gilles jacquier, havan toplu saldırı sonucu hums'ta hayatını kaybetti.

saldırıya uğraması sonrası suriye'ye yeni gözlemci göndermeyeceğini duyuran arap birliği, sonra bu açıklamasını yalanladı.

başkent şam'daki emevi meydanı'nda on binlerce kişiye seslenen esed, sona yaklaştığını vurguladığı ülkesine yönelik komployu boşa çıkaracaklarını söyledi.

10 ocak: beşşar esed, bazıları monarşiyle yönetilen arap ülkelerinin, kendilerine demokrasi dersi verme hakkı olup olmadığını sordu.

9 ocak: suriye topraklarındaki arap birliği misyonunun yararı tartışmalara neden olurken örgüt bu ülkedeki gözlemcilerinin görevlerine devam etmesi, hatta sayı olarak takviye edilmesi kararı aldı.

8 ocak: suriye içişleri bakanı ibrahim şar, 6 ocak günü başkent şam'da en az 25 kişinin ölümüyle sonuçlanan intihar saldırısına sert tepki gösterdi.

6 ocak: başkenti şam’da düzenlenen bombalı saldırıda en az 25 kişi öldü, 46 kişi de yaralandı. saldırıyla ilgili özgür suriye ordusu tarafından yapılan açıklamada, eylemin suriye rejimi tarafından düzenlendiği iddia edildi. 

arap birliği genel sekreteri nebil el arabi, muhaliflerle güvenlik güçleri arasındaki çatışmaların sürdüğü suriye’de görev yapan örgüt gözlemcilerinin, önceden kararlaştırıldığı gibi bir ay çalışmalarına devam edeceğini açıkladı.

5 ocak: şam'da bir açıklama yapan suriye dışişleri bakanlığı sözcüsü cihad makdisi, abd’nin suriye’deki şiddet olaylarını kışkırtmak ve yeniden alevlendirmek istediğini söyledi.

4 ocak: arap birliği, şiddet olaylarının sürdüğü suriye’ye gönderdiği gözlemcilerin geri çekilip çekilmeyeceğiyle ilgili karar almak üzere acil olarak toplanacağını açıkladı.

arap birliği gözlemcilerinden memnun olmadığını bildiren özgür suriye ordusu, rejime yönelik yeni saldırılar düzenleme tehdidinde bulundu.

3 ocak: suriye devrimi koordinasyonlar birliği, güvenlik güçlerinin 2 ocak günü şam kırsalı, hums ve idlib’te 24 kişiyi öldürdüklerini belirtirken, hukuk örgütü, ordudan ayrılan askerlerin ülkenin kuzeyinde onlarca güvenlik görevlisini esir aldığını ifade etti.

aralık 2011'in başlarında beş gün kapalı kaldıktan sonra yeniden açılan ve 26 aralık 2011 günü hizmetlerine tamamen son veren suriye gaziantep başkonsolosluğu, hizmet binasını boşalttı.

2 ocak: arap birliği'nin danışma organlarından arap parlamentosu, örgütün suriye’deki gözlemcilerinin derhal geri çekilmesini istedi.

arap birliği genel sekreteri, örgüt gözlemcilerinin varlığına rağmen, ülkede ordunun göstericilere ateş açmaya devam ettiğini söyledi.

31 aralık: arap birliği gözlemcilerinin suriye'deki çalışmaları muhalifler tarafından yetersiz bulunurken, heyetten bir gözlemci dera kentindeki incelemeleri sırasında binalara konuşlanmış keskin nişancılara tanık olduğunu söyledi.

30 aralık: özgür suriye ordusu, arap birliği gözlemcilerinin ziyareti sırasında güvenlik güçlerine yönelik tüm saldırıları durdurma emri verdiğini duyurdu.

29 aralık: arap birliği gözlemcilerinin ziyaret edeceği hama'da ordu birlikleri göstericilerin üzerine ateş açtı, 'en az 13 kişi' yaşamını yitirdi.

suriye'deki muhalif gruplardan yerel koordinasyon komiteleri, çeşitli kentlerde perşembe günü güvenlik güçlerinin operasyonu sonucu ölenlerin sayısının 35 olduğunu duyurdu.

28 aralık: new york merkezli insan hakları izleme örgütü, suriye rejiminin, çok sayıda tutukluyu, hafta başında arap birliği gözlemcilerinin denetimine izin verilmeyen bölgelere naklettiğini duyurdu.

27 aralık: suriye’nin barış planının yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini tespit etmek amacıyla görev yapacak arap birliği’nin 50 kişilik ilk gözlemci ekibi şam’a vardı.

arap birliği gözlemcilerinin ilk gün incelemelerini tamamladığı hums'ta, tanklar sokaklardan ayrılırken 30 bin muhalif gösteri yaptı.

26 aralık: suriyeli muhaliflerin oluşturduğu ulusal konsey, muhaliflerin kalesi olarak bilinen hums kentinin ordunun kuşatması altında olduğunu söyleyerek arap birliği’nden ülkeye gözlemci gönderme konusunda hızlı davranmasını istedi.

24 aralık: suriye'nin başkenti şam’da güvenlik güçlerine ait binaların olduğu bölgede düzenlenen iki intihar saldırısında, çoğu sivil en az 44 kişi öldü.

22 aralık: ordunun isyancılara karşı operasyonunda son 48 saatte yaklaşık 250 kişi öldü.

şam yönetiminin arap birliği barış planına onay vermesi sonrasında, örgüt gözlemcilerinin ülkedeki çalışmaları için hazırlık yapacak yedi kişilik öncü heyet suriye'ye gitti.

21 aralık: arap birliği gözlemcilerin ülkeye girmesine izin veren şam yönetimi operasyonlarını sürdürdü. çoğu idlib'de olmak üzere 82 kişi hayatını kaybetti.

suriyeli muhalifler idlib'de 200 kadar kişinin öldürüldüğünü söyleyip, bm'ye ve arap birliği'ne 'acil eylem' çağrısı yaptı.

20 aralık: birleşmiş milletler genel kurulu, suriye'deki insan hakları ihlallerini kınadı.

suriye yönetiminin arap birliği gözlemcilerinin ülkeye girişine izin veren protokolü imzalamasının ardından, perşembe günü öncü bir ekibin başkent şam’da çalışmalara başlayacağı açıklandı.

19 aralık: suriye ile arap birliği, birliğin sunduğu barış planında yapılan değişiklikler sonucu uzlaşmaya vardı.

18 aralık: umman dışişleri bakanı yusuf bin alavi bin abdullah, suriye’nin, arap birliği'nin ülkede rejim güçleri ile muhalifler arasında süren çatışmaları bitirmeyi amaçlayan barış planını 24 saat içinde imzalamasını beklediklerini duyurdu.

17 aralık: katar'ın başkenti doha'da toplanan arap birliği'ne üye beş ülke, suriye lideri esed barış planını imzalamaz ise bm güvenlik konseyi'nin devreye girmesini isteme kararı aldı.

16 aralık: suriye’deki isyanın başından beri şam yönetimini destekleyen rusya, birleşmiş milletler güvenlik konseyi’ne sunduğu karar taslağında, orantısız güç kullandığını belirttiği güvenlik güçleri de dahil ülkedeki şiddete neden olan bütün tarafları kınadı.

15 aralık: suriye’de münir muhammed dural adlı bir türk vatandaşının öldürüldü.

suriye hava istihbaratı’ndan ayrılan husameddin el avak, orduda görev yapan birçok subayın daha görevi bırakacağını söyledi.

suudi arabistan'a gitmek üzere antakya'dan yola çıkan türk vatandaşlarının kullandığı iki otomobile suriye'nin idlib kenti yakınlarında ateş açıldı. sürücüler hafif yaralandı.

suriyeli aktivistler, muhaliflerin tarafına geçen askerlerin, ürdün sınırındaki dera şehrinde 27 askeri öldürdüklerini açıkladı.

14 aralık: rusya dışişleri bakanı sergey lavrov, batılı ülkelerin beşşar esed'e karşı tutumunu 'ahlak dışı' olarak niteledi ve muhaliflerin kınanmasını istedi.

hatay cilvegözü'nde, suriye'den türkiye'ye geçmek isteyen taksicileri türk meslektaşları engelledi, araçların önü kesildi.

ordu birlikleri hama eyaletinde bir araca ateş açarak beş kişiyi öldürdü. olaydan bir saat sonra ordudan ayrılan askerler misilleme yaptı.

13 aralık: bm, suriye’de ölü sayısı 5 bini aştığını ve son dokuz ayda 14 binden fazla kişinin de gözaltına alındığını açıkladı. şiddet olayları ve grev ise ülkedeki yerel seçimleri gölgeledi.

12 aralık: fransa dışişleri bakanı alain juppe, cuma günü lübnan’daki bm geçici görev gücü (unifil) bünyesinde faaliyet gösteren fransız askerlerine karşı düzenlenen bombalı saldırının arkasında şam yönetiminin olduğuna inandıklarını söyledi. şam yönetimi ise iddiaları yalanladı.

hatay'ın reyhanlı ilçesi'nde yer alan cilvegözü gümrük kapısı'ndan türkiye'ye giriş yapan türk tir'ı, suriye topraklarında saldırıya uğradı.

ülkenin güneyinde süren çatışmalar ve genel grev gölgesinde yerel seçimler yapıldı.

11 aralık: şam'a bağlı birliklerle muhalif askerler arasında ürdün sınırında son dokuz ayın en şiddetli çarpışmalarından biri yaşandı, aktivistlere göre en az 22 kişi öldü.

9 aralık: suriye’de ülkenin doğusundan hums kentindeki rafineriye petrol taşıyan boru hattında patlama meydana geldi. çıkan yangınla ilgili karşılıklı suçlamalar ortaya atılırken, ordunun düzenlediği operasyonlarda 13 kişinin öldüğü bildirildi.

esed'e bağlı silahlı birlik tıp fakültesi'ni basıp öğrencileri gözaltına aldı. başta hums birçok kentte 29 sivil hayatını kaybederken, şam'da muhalifler gösteri yaptı.

lübnan’ın sur kenti yakınlarında birleşmiş milletler (bm) askerleri bombalı saldırının hedefi oldu.

8 aralık: esed'e isyan ederek muhaliflerin safına geçen suriye'li askerler kalaşnikoflarla afp'ye poz verdi.

7 aralık: esed, abd merkezli abc televizyonu'na verdiği mülakatta, sadece "çıldırmış" bir liderin kendi halkını öldürebileceğini söyleyerek, barışçıl protestocuları öldürmek için askerlerine emir verdiği iddialarını reddetti. 

5 aralık: suriye arap birliği'nin barış planını bir takım şartlarla kabul ettiğini ilan etti. birliğe gönderdiği bir mektupla suriye, dışarıdan müdahaleleri reddetti ve yaptırımların iptal ediliği bölgesel birliğe geri alınma talebinde bulundu.

21 kasım: bm genel kurul insan hakları komitesi, protestoları şiddetle bastıran suriye'yi 122 olumlu oya karşı 13 olumsuz ve 41 çekimser oyla kınadı.

20 kasım: baas partisi'nin şam'daki binasına roketatarlı saldırı gerçekleştirildi. sadırıyı özgür suriye ordusu üstlendi.

19 kasım: esed, tasfiyesine yönelik protestoları şiddetle baştırmaya kararlılığını yineledi ve şubat ya da mart ayında parlamento seçimlerinin yapılacağını açıkladı.

16 kasım: ordudan kaçanlar şam'da bir istihbarat kompleksine saldırdı.suriyeli aktivistlerin bildirdiğine göre bu olay, hükümetin güvenlik güçlerine karşı şu ana dek gerçekleştirilen en büyük saldırı niteliğinde.

arap birliği, suriye'ye mevcut şiddeti durduması için üç gün daha süre verdi. bir önceki şam kararının yürürlüğe konma süresinin dolmasının ardından, suriye'nin ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya kalacağı bildirildi. 

12 kasım: arap birliği suriye'ye yönetim karşıtı gösterileri şiddetle bastırmayı sonlandırması ve arap barış planını yürürlüğe koyması için üç gün verdi. aksi takdirde suriye'nin üyeliğinin dondurulacağını açıkladı.

9 kasım: dört muhalif lider, kahire'deki arap birliği genel merkezi'ne girerken suriyeli protestocular tarafından yumurta yağmuruna tutularak engellenmek istendi. protestocular bu dört kişinin esed hükümetiyle diyaloğa girmesine karşı çıkıyorlardı.

bm, ordudan kaçanların protestoculara destek vermesiyle birlikte ülkenin libya'daki gibi bir iç savaşa sürüklenebileceğini söyledi.

8 kasım: bm'ye göre, arap birliği'nin ateşkes planının açıklanmasından beri hums kentinde 60'dan fazla kişi hayatını kaybetti.

5 kasım: aktivistler ve yerel halka göre, kuşatma altında olan hums kentinde tanklar en az 13 sivilin ölümüne ve onlarcasının yaralanmasına neden olurken, bu durum arap birliği'nin sunduğu planın aylardır süregelen şiddeti bitirmesi konusunda şüphe uyandırdı.

4 kasım: cuma namazından sonraki protesto gösterilerinde suriye güvenlik güçleri en az 20 kişinin ölümüne, onlarcasının da yaralanmasına neden oldu.

3 kasım: ülkedeki isyanı gözlemleyen aktivist bir grup olan yerel koordinasyon komitesi'ne göre, hums'ta suriye güvenlik güçleri tanklarının yerleşim alanlarını bombalaması sonucunda 18 kişi hayatını kaybetti.

bu, hükümetin şiddeti bitirmek üzere arap birliği'nin önerdiği planı kabul etmesinden bir gün sonra gerçekleşti. 

2 kasım: arap birliği'nin, şiddetin bitmesi için önerdiği bazı önlemler suriye hükümeti tarafından kabul edildi: buna göre sokaklardan tanklar ve zırhlı araçlar çekilecek, mahkumlar serbest bırakılacak ve arap birliği ile medyanın mevcut durumu gözlemlemesine izin verilecek.

1 kasım: nato, suriye'ye askeri bir müdahalede bulunmayacağını söyledi. libya'nın başkenti trablus'u ziyaretinde genel sekreter anders fogh rasmussen, suriye'ye karşı askeri bir harekatın söz konusu bile olmadığını belirtti.

30 ekim: sekiz aydır esed'in iktidarına karşı sürmekte olan isyanı bitirmek için arap birliği suriyeli yetkililere bir plan sundu.

esed batı'yı, eğer ülkesine bir müdahalede bulunulursa "deprem" olur şeklinde uyardı. ingiltere'den sunday telegraph gazetesine verdiği mülakatta, uluslarası müdahalenin suriye'yi 'bir başka afganistan'a çevirme' riskinden bahsetti. ayrıca suriye'nin bölgedeki barışın korunmasında anahtar bir role sahip olduğunu ekledi.

26 ekim: cumhurbaşkanı esed şiddeti durdurmak amacıyla arap bakanlarla bir araya gelmişken, suriye'de felce uğramış bölgelerdeki çatışma ve saldırılarda en az 12 kişi hayatını kaybetti.

25 ekim: esed yanlısı güçler, kuzeybatıdaki maret el numan kasabasında hükümet karşıtı protestocuların tarafına geçmiş ordu mensuplarıyla çatıştı. çatışma, idlib vilayetinde barınan protestocuları korumak amacıyla kasaba yakınlarındaki bir yola konmuş barikatta meydana geldi.

22 ekim: ülke çapındaki saldırılarda en az beş kişinin öldürüldüğü bildirildi.

ne var ki, hums şehrinde düzenlenen ve binlerce kişinin katıldığı bir gösteri güvenlik güçlerinin müdahalesi olmadan gerçekleşti. protestocular ilk kez, esed yanlısı ticari bir merkez olan halep'teki bir hemşehrilerini eleştirdi.

"halep ve halkı utansın" ve "halep'ten gelen mallara boykot" yazan pankartlar açıldı.

aynı zamanda iran cumhurbaşkanı mahmud ahmedinejad, abd'li medya kuruluşu cnn'e verdiği mülakatta suriye'deki "ölümleri ve katliamı" kınadı. 

21 ekim: hums'ta bir kontrol noktasına yerleştirilen güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu iki kişi ölürken, başka yerlerde protestolara katılan 14 kişi daha hayatını kaybetti.

suriye cumhurbaşkanı beşşar esed yönetimi için en önemli noktalardan birisi olan dera vilayetindendeki bir cenaze töreninde bir sivil öldürülürken, merkezdeki hama eyaletinde iki kişi daha öldürüldü.

19 ekim: yerel koordinasyon komitesi'nin açıklamalarına göre dera, herak ve şam'da güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu en az 12 kişi hayatını kaybetti ve onlarcası da yaralandı.

18 ekim: suriye'deki protestoların organize edilmesi ve insan hakları ihlallerinin belgelenmesi için çalışmalar yapan yerel koordinasyon komitesi, 25 doktor ve eczacının, hükümet karşıtı protestocuları geçtiğimiz haftalarda özel hastane ve kliniklerde tedavi ettikleri şüphesiyle gözaltına alındıklarını bildirdi. 

gruba göre yedi ay önce başlayan ayaklanmadan beri yaklaşık 250 doktor ve eczacı gözaltına alındı.

17 ekim: suriyeli askerler, ordudan kaçtıkları şüpheli kişilerle hums kentinde çarpışmaya devam etti. beş asker öldü.

16 ekim: arap birliği suriye'deki şiddeti durdurmak için hükümet ve karşıtlarını bir araya getirecek bir plan yaptığını açıkladı. siyasi huzursuzluğa karşı ordunun şiddetli müdahalesinin giderek kötüleşmesinden dolayı suriye'nin bölgesel oluşum üyeliğinin dondurulma çağrılarına karşı koyarken, birlik, hükümet ve karşıtları arasında diyalog oluşturacak bir komite kurma kararı aldı. 

15 ekim: cuma günü suriye güçleri en az 12 kişinin ölümüne neden oldu. bu arada esed'in rejim karşıtları ve destekçileri bm güvenlik konseyi'nde karşı karşıya gelmelerinden bu yana 3 binden fazla insan hayatını kaybetti.

14 ekim: arap birliği dışişleri bakanları suriye'de durumun artan vahameti değerlendirmek üzere acil toplanma kararı aldıklarını açıkladı.

arap birliği'nden bir kaynağa göre, son toplantıda, içerisinde bir dizi siyasi reform ve birliğin suriye'ye göndermeyi düşündüğü soruşturma kurulunun da bulunduğu tavsiye niteliğindeki bütün kararları suriye'nin uygulamayı reddetmesi üzerine suriye rejimine karşı ne tür önlemler alınabileceği değerlendirilecek.

13 ekim: amerikalı savcılar, suriye asıllı bir abd vatandaşının suriye hükümeti karşıtı protestoculara karşı casusluk yaptığı gerekçesiyle virginia eyaletinde gözaltına alındığını söyledi.

abd uyruğuna geçmiş muhammed enas heytem suveyd isimli kişi abd'de, cumhurbaşkanı esed karşıtı düzenlenen protestolarda yer alan insanların ses ve görüntü kayıtlarını toplamakla suçlandı. suçlamaya göre, suveyd nisan ve haziran ayları arasında suriye istihbarat birimlerine 20 ses ve görüntü kaydı gönderdi. bu kayıtlarda, suriye'de acımasızca bastırılan hükümet karşıtı gösterilerin abd'deki yansımaları gözüküyor. 

11 ekim: suriye'nin en kıdemli din adamı eğer abd ve avrupa eğer suriye'ye askeri operasyon düzenlerlerse, buralarda intihar saldırıları düzenleyeceği şeklinde uyarıda bulundu.

silahlı güçler tarafından oğlu bir hafta önce kuzeydeki idiib vilayetinde öldürülen müftü ahmed hasun ziyarette bulunan lübnan delegasyonuna pazar günü şu şekilde bir yorumda bulundu:

"bütün avrupa ve amerika'ya söylüyorum: eğer suriye ya da lübnan'ı bombalarsanız, halihazırda sizinle birlikte olan intihar bombacılarımızı hazırlayacağız."

10 ekim: londra merkezli aktivist örgüt suriye insan hakları gözlem merkezi'ne göre, aralarında ordudan kaçanlarla suriye ordusu askerlerinin de bulunduğu taraflar arasında çıkan silahlı çatışmalarda 31 kişi öldü.

suriye'deki aktivistler al jazeera'ye hums şehrindeki çeşitli mahallelerden ağır bombardıman ve topçu ateşi seslerinin geldiğini bildirdiler.

9 ekim: aktivistler suriye genelindeki çatışmalarda en az 31 kişinin öldüğünü bildirdi. çatışmaların ordudan kaçanlarla esed'e bağlı güçler arasında gerçekleştiği tahmin ediliyor.

suriye insan hakları gözlem merkezi, ölümlerin yarısının hums'da yaşandığını, ilk etapta yedi sivilin öldürüldüğünü, sonraki aşamada da kaçaklarla ordu arasındaki çatışmada sekiz kişinin daha öldüğünü söyledi.

8 ekim: cuma günü ölenlerin cenazesine katılan insanların üzerine açılan ateş sonucu en az 14 kişi öldü.

kuzeyde de önemli bir suriyeli kürt muhalifin cenazesinde en az altı kişi öldürüldü. 

7 ekim: suriye, ülkedeki ölümlerle ilgili aralarında bin 100 güvenlik gücünün de bulunduğu bir ulusal soruşturma başlattı. ancak esed'e sadık güçlerin, protestoculara ateş açmayı reddeden askerleri vurduğu iddialarını reddetti.

rusya devlet başkanı dimitri medvedev eğer reform yapamayacaklarsa suriyeli liderlere istifa çağrısı yaptı, ancak batı'yı esed'i iktidardan düşürme konusunda uyardı.

6 ekim: bm'ye göre mart ayında isyan başladığından beri ülkede 2 bin 900'den fazla insan öldü.

4 ekim: avrupa devletlerinin taslağını hazırladığı suriye'yi kınayacak bm kararı rusya ve çin tarafından veto edildi.

3 ekim: suriye muhalif grupları istanbul'da toplandı. uluslararası müdahaleye karşı çıktıklarını belirten bir bildiri yayınlarken, esed rejiminin "ayrım gözetmeksizin insan öldürmesini" bir an önce durduracak uluslararası eylem çağrısı yaptı.

30 eylül: aktivistler, ülke çapındaki protestolarda suriye güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu en az 11 kişinin öldüğünü açıkladı. cuma namazından sonra şam, idlib bölgesi, dera bölgesi, hama, hums ve bazı kasaba ve şehirlerde protestolar gerçekleşti.

protestoculara katılan askerlerle hükümetin askerleri arasındaki çatışmalar el rastan’da devam etti. bu sırada hükümet en az yedi askerinin öldüğünü, 32 askerin de yaralandığını bildirirken, aktivistler çıkan çatışmalarda 32 kişinin öldüğünü söyledi.

29 eylül: esed yandaşları, muhalif politikacı hasan abdülazim’i ziyaret eden abd büyükelçisi robert ford’a taş ve domates fırlattı.

suriye, güvenlik güçlerine karşı şiddete kışkırttığı ve içişlerine karıştığı gerekçesiyle abd’yi suçladı.

27 eylül: suriye güçleri, kendilerine karşı savalan ordu firarilerine karşı el rastan’da operasyon başlattı.

24 eylül: türkiye, suriye’ye silah taşıyan bir gemiyi durdurduğunu açıkladı.

avrupa birliği ve isviçre, suriye’ye ab yatırımlarını durdurarak ve suriye merkez bankası’na banknot gönderimini yasaklayarak ülkenin petrol sektörünü hedef alan yeni yaptırımlara başladı.

22 eylül: suriye yönetimi huzursuzlukların olduğu dera kentinde beş güvenlik görevlisinin öldürülmesinden “terörist” olarak addettiği kişileri sorumlu tuttu.

21 eylül: bir arap parlamenter heyeti suriye ve yemen halklarının reform taleplerini uygulamaya koymaları için arap birliği’ne üyeliklerinin dondurulması çağrısında bulundu.

16 eylül: ulusal koordinasyon heyeti’nin şam’ın hemen dışında düzenlediği bir toplantıya 200’den fazla muhalif üye katıldı.

15 eylül: bm genel sekreteri ban ki-mun, cumhurbaşkanı beşşar esed’in reform sözünü tekrar tekrar tutmamasından dolayı şiddeti durdurmak üzere uluslararası eylem çağrısı yaptı.

12 eylül: ayaklanmaları şiddetle bastırmasından dolayı batı’nın suriye’ye daha fazla baskı uygulama çağrısı rusya tarafından reddedildi.

10 eylül: arap birliği genel sekreteri nabil el arabi, esed ile görüşmelerinin ardından suriye’de reform için bir anlaşmaya vardıklarını açıkladı.

9 eylül: suriyeliler cuma protestolarını, ayaklanma başladığından beri ilk kez güvenlik güçlerine karşı uluslararası koruma talebine adadı.

8 eylül: iran cumhurbaşkanı mahmud ahmedinejad, esed’e ayaklanmaları şiddetle bastırmayı bırakması ve muhaliflerle diyaloğa girmesi yönünde çağrıda bulundu.

5 eylül: kızılhaç uluslararası komitesi (icrc), suriye’deki bir hapishaneye ilk kez girişine izin verildiğini açıkladı.

2 eylül: yirmi kişi öldürüldü. ab suriye’den ham petrol ithalatını durdurdu. fransa, muhalif gruplarla olan temaslarını arttıracağını belirtti.

1 eylül: hama vilayet başsavcısı istifasını açıkladı. yönetim başsavcının açıklamasını “tamamen yalan” olarak nitelendirdi.

30 ağustos: ingiltere merkezli uluslararası af örgütü’nün raporuna göre suriye hapishanelerindeki ölümlerin sayısı 2011 yılında kritik bir artış gösterdi. abd suriye dışişleri bakanı ve iki üst düzey görevliye daha yaptırım uygulama kararı aldı.

27 ağustos: kahire’de bir araya gelen arap dışişleri bakanları, suriye rejimine “çok geç olmadan aklın yolunu takip etmesi” yönünde çağrı yaptı.

23 ağustos: esed karşıtları 'ulusal konsey' kurmak üzere istanbul’da buluştu.

21 ağustos: devlet televizyonunda yayınlanan bir röportajında esed, "suriye’ye karşı herhangi bir eyleme kalkışanların eylemin kendisinden daha büyük sonuçlarla karşılaşacağını" söyleyerek ülkesine karşı uluslararası askeri bir müdahale ihtimaline karşı uyarıda bulundu.

19 ağustos: otuz dört kişi hayatını kaybetti. “devrimci blok”tan bir grup suriye devrimi genel komisyonu isminde bir oluşum kurdu.

18 ağustos: abd başkanı barack obama ve ab esed’e görevi bırakma çağrısında bulundu.

14 ağustos: suriye savaş gemileri lazkiye’deki protestoculara ateş açtı, 34 kişi öldü.

9 ağustos: türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu akan kanı durdurma çağrısıyla şam’da esed’le buluştu.

7 ağustos: cumhurbaşkanı esed, ‘devletin görevi kanunlara uymayanların’ karşısına çıkmaktır diyerek güvenlik güçlerinin eylemlerini savundu.

resmi haber ajansı sana’nın bildirdiğine göre esed şunları söyledi: "suriye, reform yolundadır. yolları kapatan, kentlerin dış dünyayla ilişkisini kesen ve kentlerde yaşayan insanları terörize eden ‘kanunsuzlarla’ uğraşmak, güvenliği sağlaması ve vatandaşların yaşamını koruması gereken devletin görevidir.”

bahreyn ve kuveyt’in ardından suudi arabistan’da suriye büyükelçisini geri çağırdı.

1 ağustos: ramazanın ilk gününde güvenlik güçleri hama’yı ikinci kez topa tuttu. aktivistler dört kişinin öldüğünü bildirildi.

31 temmuz: aktivistler, suriye tanklarının, yaklaşık bir aydır kuşatma altında tuttukları hama’ya saldırmasının ardından en az 80 kişinin öldüğünü söyledi.

28 temmuz: küresel aktivistler grubu avaaz, 15 mart’tan sonra güvenlik kuvvetlerince öldürülenlerin sayısının 1634, kaybolanların ise en az 2918 olduğunu bildirdi. 26 bin kişinin tutuklandığını ve bunların 12 bin 617’sinin gözaltında olduğunu da ekledi.

16-17 temmuz: haftasonu humus’ta, güvenlik mekanizmasını elinde bulunduran alevi azınlığın üyeleri ile çoğunluğu oluşturan sünniler arasında gerçekleşen çatışmalarda 30 kişinin öldüğü bildirildi.

10 temmuz: büyük muhalif gruplar hükümetle görüşmeyi reddetti ve şiddetli baskılara son verip binlerce siyasi mahkumu serbest bırakmadığı sürece esed ile müzakereye başlamayacaklarını söyledi.

2 temmuz: esed, hama bölgesi valisini görevinden aldı.

29 haziran: abd, insan hakları ihlalleri sebebiyle suriye’nin güvenlik güçlerine ve suriye’yi desteklemesi sebebiyle iran’a yaptırımlara başladı.

27 haziran: suriyeli aydınlar, (nadir rastlanan bir şekilde) yetkililerin izin verdiği bir toplantıda, geniş kapsamlı siyasi değişim çağrısında bulundu. hükümet, aynı zamanda, esed’in söz verdiği diyalog için muhaliflerin önde gelen isimlerini 10 temmuz’da düzenlenecek görüşmelere çağıracağını açıkladı.

20 temmuz: esed, protestolar başladıktan sonra yaptığı üçüncü konuşmada, reformlar konusunda ulusal diyalog sözü verdi.

17 haziran: cumhurbaşkanının kuzeni ve suriyeli birçok kişi için ülkedeki yolsuzlukların yüzü olan rami mahluf iş hayatından çekildi.

12 haziran: cezr el şuhur’un binlerce sakini türkiye’ye kaçarken kentin kontrolü ordunun eline geçti. ertesi hafta boyunca, 12 binden fazla insan türkiye sınırını geçti.

6 haziran: devlet televizyonu, bir pusu sırasında 120 güvenlik personelinin hayatını kaybettiğini söyledi. aktivistler daha sonra ölümlerin güvenlik güçlerindeki bir bölünmeden kaynaklandığını ekledi.

3 haziran: insan hakları grupları, güvenlik kuvvetlerinin, 53’ü hama’da olmak üzere, suriye çapında en az 63 protestocuyu öldürdüğünü söyledi.

23 mayıs: ab, esed ve hükümetin üst düzeydeki dokuz üyesini yaptırım uygulananlar listesine ekledi.

21 mayıs: humus’ta düzenlenen cenaze törenlerine 40 binden fazla insan katıldı. çeşitli camilerde buluşan kafileler tal el nasr mezarlığına yürüdü.

cenaze töreninden sonra şehre dönmeye başlayan insanlara suriye güvenlik güçleri saldırıda bulundu, humus sakinlerinden en az üç kişi ölürken 10 kişinin daha hayatını kaybettiği iddia edildi, onlarca kişi ise yaralandı.

20 mayıs: suriye güvenlik güçleri, humus, maaret el naman, dera, deraya, lazkiye, deyrizor ve hama şehirleri dahil, ülke çapında düzenlenen 47 protestoyu bastırmak için yaptığı operasyonlarda en az 34 kişiyi öldürdü.

19 mayıs: suriye, abd’nin esed’e yönelik yaptırım kararını, öncelikli olarak israil’in çıkarlarına hizmet etmeyi amaçlayan bölgesel bir planın parçası olduğunu söyleyerek kınadı.

18 mayıs: abd, insan hakları ihlallerini ve protestoculara uygulanan baskıya atıfta bulunarak suriye cumhurbaşkanı beşşar esed ve altı suriyeli devlet adamına yaptırım uygulamaya karar verdi.

17 mayıs: bir insan hakları avukatı, sınır kenti tel kelah’a yönelik üç günlük saldırının ardından suriye ordusunun ve güvenlik güçlerinin en az 27 kişiyi öldürdüğünü bildirdi.

köylüler, dera şehri yakınlarında 13 cesedin bulunduğu toplu mezarlar gördüklerini iddia ettiler; ancak suriye’nin resmi makamları söylenenleri reddetti ve "tamamen asılsız" olduğunu söylediler.

dera sakinleri, ayaklanmaların başlamasından sonra yüzlerce kişinin kaybolduğunu söyledi.

suriyeli protestocular, ülke çapında bir günlük genel grev çağrısı yaptı; işçiler ve öğrencilerden ticareti aksatmalarını istedi.

10 mayıs: ab, resmi yaptırım listesine suriye’nin 13 devlet görevlisini ekledi. liste cumhurbaşkanı esed’in erkek kardeşini de içeriyor.

suriye resmi bir başvuruda bulunarak birleşmiş milletler’in en yüksek insan hakları organında yer alma isteğinden vazgeçtiğini bildirdi. suriye’nin birleşmiş milletler elçisi beşir caferi, kararla ilgili olarak şunları söyledi: "bu karar, önceliklerimizin yeniden değerlendirilmesine bağlı olarak, suriye hükümetinin adaylığımızın zamanlamasının değiştirme arzusuna dair bağımsız bir karardır."

6 mayıs: 'hesap sorma günü'nde, cuma namazından sonra binlerce kişi sokaklara döküldü. humus ve hama’da ölümler olduğu bildirildi.

muhalefet lideri riyad seyf’i, şam’ın midan bölgesinde tutuklandı.

avrupa birliği, suriye’ye yaptırım uygulamaya karar verdi.

5 mayıs: ordu, dera’daki tanklarını çekeceğini söyledi. tanklar baniyas’ta konuşlandırıldı.

abd dışişleri bakanı hillary clinton, suriye’yi “zalim baskılarına” son vermemesi halinde karşı karşıya kalacağı sonuçlar konusunda uyardı.

4 mayıs: suriye, al jazeera muhabiri dorothy parvaz’ın ellerinde olduğunu doğruladı.

humus’un kuzeyindeki rastan şehrinde tanklar konuşlandırıldı. kent sakinleri, güvenlik güçlerinin evlere baskın yaptığını çok sayıdaki insanı tutukladığını söyledi.

birleşmiş milletler genel sekreteri ban ki-mun cumhurbaşkanı esed’e çağrı yaparak protestoculara uyguladığı kanlı baskıyı derhal sonlandırmalarını istedi.

yeni atatan başbakan adil safir, hükümetinin siyaset, yargı ve ekonomiyle ilgili 'eksiksiz bir plan' hazırlayacağını söyledi.

30 nisan: dera’daki askeri baskılar devam ederken çok sayıda ölüm gerçekleştiği bildirildi.

29 nisan: abd, suriye’nin istihbarat teşkilatı ve cumhurbaşkanı esed’in iki akrabasına yeni yaptırım uygulama kararı aldı.

ülke çapında birçok şehir ve kasabada protestolar yapıldı. insan hakları grupları, çoğunluğu dera’da olmak üzere onlarca kişinin öldüğünü söyledi.

al jazeera muhabiri dorothy parvaz şam havaalanı’na vardıktan sonra kayboldu. parvaz, daha sonra sınır dışı edilerek iran’a gönderildi ve 18 mayıs’a kadar burada tutuldu.

28 nisan: birleşmiş milletler güvenlik konseyi, suriye’nin protestocular üzerindeki amansız baskısını kınayan taslak bildiri üzerinde anlaşamadı.

çeşitli kaynaklardan al jazeera’ye gelen bilgilere göre, sınırdaki tel kalah kentinde güvenlik güçleri ve kent sakinleri arasında gerçekleşen çatışmalardan kaçan yaklaşık 1000 suriyeli sınırı geçerek lübnan’a ulaştı ve bunun için çoğu resmi sınırı kullanmadı.

27 nisan: suriye ordusu, güneydeki dera’daki kuşatmasının üçüncü gününde kente ek tank ve takviye güçler gönderdi. güvenlik görevlileri, evlere baskın yaptı ve insanları çatılardan vurdular. sınırın diğer tarafında ise ürdünlüler yükselen baskılar konusunda giderek daha fazla kaygılandıklarını söyledi.

26 nisan: uyguladığı şiddete son vermesi için suriye’ye yapılan uluslararası baskılar yükseldi. birleşmiş milletler genel sekreteri ban ki-mun ölüm olayları hakkında uluslararası bir araştırma yapılmasını istedi. abd ve ingiltere, suriye’ye yaptırım uygulama olasılıklarını incelediklerini söylediler.

25 nisan: tankların desteğini alan suriye birlikleri, 11 gün süren dera kuşatmasına başladı.

23 nisan: isyanın başlangıcından sonraki en kanlı günde, suriye’de 75 kişinin öldüğü bildirildi. londra merkezli insan hakları grubu uluslararası af örgütü’ne göre bunun sebebi, güvenlik güçlerinin ülke çapına yayılan hükümet karşıtı protestoları bastırmak için gerçek mermi ve biber gazı kullanmasıydı.

19 nisan: kabine, olağanüstü hal kanunlarının kaldırılması için bir kanun taslağını onayladı. içişleri bakanlığı, vatandaşların gösteri yapmak için izin almasını zorunlu kılan bir yasa çıkardı.

21 nisan: esed, yaklaşık 50 yıldır geçerli olan olağanüstü hal kanunlarını sonlandırmak, barışçı gösteri yapma hakkını garantilemek ve çok eleştiri alan güvenlik mahkemelerini kaldırmak için kararnameler yayınladı. ancak, muhalifler bunlara şüpheyle yaklaştıklarını belirttiler.

18 nisan: humus’ta binlerce kişi bir gün önce ölenler için düzenlenen cenaze törenlerine katıldı ve esed karşıtı sloganlar attı. aktivistler, akşam saatlerinde el saa (saat kulesi) meydanı’nda on binlerce kişinin oturma eylemi yaptığını söyledi.

içişleri bakanlığı, “polis görevlileri, askerlerin, sivillerin öldürülmesini ve insanların dehşete düşmesine, selefiyye mezhebinden silahlı grupların liderliğindeki silahlı bir isyanın” neden olduğunu söyledi.

17 nisan: aktivistler, güvenlik güçlerinin gece geç saatlerde humus kentinde en az 25 ve yakındaki talibeş’te 5 kişiyi öldürdüğünü söyledi. resmi kaynaklar, “silahlı suçluların” güvenlik güçlerine ateş açtıklarını söyledi.

16 nisan: esed, yeni kabinede yemin ettikten sonra, protestoların başlamasının ardından ikinci televizyon konuşmasını yaptı. olağanüstü hal kanunlarının bir hafta içinde kaldırılacağını söyledi ve daha fazla reform sözü verdi.

15 nisan: bu tarihe kadar gerçekleştirilen en yaygın protestolar kapsamında çok sayıda şehirde düzenlenen gösterilere binlerce insan katıldı. şam’ın banliyösü doma’daki protestocular başkentin merkezine doğru yürümek istedi ancak güvenlik güçleri tarafından dağıtıldılar.

14 nisan: eskiden tarım bakanlığı yapmış olan adil safir’i yeni hükümetin başbakanı olarak atandı.

cumhurbaşkanı esed, çok sayıda protestocunun öldürüldüğü dera’dan gelen bir heyetle toplantı yaptı.

esed, ayrıca, önceki haftalarda gözaltına alınan yüzlerce protestocunun serbest bırakılması talimatı verdi, ancak “ulus ve vatandaşlar” karşısında suç işleyenlerin hapishanede kalacağını söyledi.

13 nisan: aktivistler, öğrencilerin ülkenin en büyük ikinci şehri olan halep’te gösteri yaptıklarını söyledi.

bayda’ya yapılan baskında tutuklanan erkeklerin serbest bırakılmasını isteyen binlerce kadın suriye’nin kıyı şeridindeki otoyolda yürüdü.

12 nisan: suriye güvenlik güçlerinin, baniyas sahil kentinin yakınlarındaki bayda köyü sakinlerine ateş açtığı bildirildi.

8 nisan 2011: hastane kaynakları ve görgü tanıkları al jazeera’ye, esed yönetimine karşı dera’da düzenlenen yeni protestolarda güvenlik güçlerinin en az 27 göstericiyi öldürdüğünü söyledi.

ölümler cuma namazından sonra, güvenlik güçlerinin onlara taş atan protestocuları dağıtmak için plastik ve gerçek mermilerle ateş açmasından sonra meydana geldi.

7 nisan: esed, binlerce kürt’e vatandaşlık veren bir resmi kararname yayınladı.

6 nisan: cumhurbaşkanı, ülkenin tek kumarhanesini kapatma ve öğretmenlerin peçe takmasını yasaklayan kuralların kaldırılmasına yönelik kararlarını açıkladı.

1 nisan: hükümet güçleri, şam’ın banliyösü doma’da protestoculara ateş açtı, dört kişi hayatını kaybetti.

31 mart: cumhurbaşkanı, dera ve lazkiye’deki protestolarda gerçekleşen ölümler hakkında bir araştırma yapılmasını istedi.

resmi haber ajansı sana, özel bir heyetin, “olağanüstü hal kanunlarını kaldırma yolunu açacak şekilde ülkenin güvenliğini ve vatandaşların onurunu koruyacak, terörizmle mücadele edecek bir anayasa" hazırlamak için çalışmaya başlayacağını açıkladı. komisyonun çalışmalarını 25 nisan’a kadar tamamlayacağını söyledi.

ajans, esed’in, ülkenin doğusundaki haseki bölgesi’nde yaşanan '1962 nüfus sayımı ile ilgili sorunun çözülmesi'  için de bir heyet kurulduğunu açıkladı. tartışmalı nüfus sayımının ardından suriye’de yaşayan 150.000 kürt’ün suriye vatandaşlığı almasının önüne geçilmişti.

30 mart: esed, protestolar başladıktan sonra ilk kez bir konuşma yaptı. ülkedeki huzursuzluk konusunda yurt dışındaki komplo tertipçilerini suçlayan esed, büyük reformların ayrıntılarına girmedi.

29 mart: hükümet istifa etti. esed, istifa eden hükümetin başına, geçici başbakan olarak muhammed naci el ot ari’yi atadı.

iki hafta süren ve en az 60 kişinin hayatını kaybettiği demokrasi yanlısı protestolardan sonra, suriye hükümetini destekleyen binlerce kişi de hükümet yanlısı gösteriler düzenledi.

26 mart: esed protestocuları yatıştırmak amacıyla 260 mahkumu serbest bıraktı; ertesi gün 16 mahkum daha serbest bırakıldı.

lazkiye kentindeki protestolarda on iki kişi öldürüldü. esed ertesi gün burada orduyu konuşlandırdı.

dera’da ölen bazı kişilerin cenaze törenlerinde ‘özgürlük’ diye haykıran binlerce kişi yürüdü. görgü tanıkları, protestocuların cumhurbaşkanı esed’in babası ve eski cumhurbaşkanı hafız esed’in bir heykelini indirdikten sonra, güvenlik güçlerinin binaların üst katlarından ateş açmaya başladığını söyledi.

25 mart: şam’da en az 200 kişi yürüdü ve ülke genelinde, biri ilk defa şam’da olmak üzere, 23 kişinin öldüğü bildirildi.

merkezi ingiltere'de bulunan insan hakları izleme kuruluşu uluslararası af örgütü, dera’da önceki hafta en 55 kişinin öldüğünü söyledi.

24 mart: danışmanı, esed’in, yaşam standartlarının yükseltilmesi ve 48 yıldır suriye’de yürürlükte olan olağanüstü hal kanunlarının kaldırması konularında çalışması için bir komisyon kurulmasını istediğini söyledi. daha sonra yapılan resmi açıklamada cumhurbaşkanı beşşar esed’in faysal kulsum’u dera valiliğinden azlettiği belirtildi.

23 mart: suriye güçleri, dera’daki ömeri camii külliyesindeki protestoculara yaptığı saldırıda altı kişiyi öldürdü ve ardından, dayanışma için yürüyen yüzlerce gence de ateşe açtı.

22 mart: hükümete meydan okuyan aralıksız gösterilerin beşinci gününde dera ve neva’da yüzlerce insan özgürlük talebiyle yürüdü.

20 mart: kent sakinleri, kalabalığın, iktidardaki baas partisi’nin dera’daki genel merkezini ateşe verdiğini söyledi. yürüyüşçüler "olağanüstü hal kanunlarına hayır. biz özgürlüğe gönül vermiş bir halkız!" diyerek haykırdı.

18 mart: suriye'nin güneyindeki dera’nın sakinleri, güvenlik güçlerinin üç protestocuyu öldürdüğünü söyledi. göstericiler, siyasi özgürlük ve suriye’deki yolsuzlukların sona ermesini talep eden barışçıl bir protestoya katılmışlardı. protestoyu, hükümet karşıtı duvar yazıları yazan bir grup gencin tutuklanması tetiklemişti.

ülkenin iç bölgesindeki humus ve sahil kenti baniyas’ta daha küçük çaplı protestolar gerçekleşti.

16 mart: şam’ın şehitler meydanı’nda sessizce toplanan, mahkum akrabalarının ve arkadaşlarının fotoğraflarını taşıyan 150 kadar protestocu güvenlik güçlerince dağıtıldı. ertesi gün, insan hakları grubu uluslararası af örgütü güvenlik güçlerinin uyguladığı şiddetli baskıyı kınadı. görgü tanıkları, uluslararası af örgütü’ne en az 30 kişinin tutuklandığını söyledi.

kaynak: al jazeera ve ajanslar