Tarih teknoloji ile buluştu

Yenilenen Atlı Köşk'ü ziyaret edenler hem Sabancı ailesinin geçmişinden izlere hem de Osmanlı hat sanatına ait önemli eserlere, tablet bilgisayarlar aracılığı ile tanıklık ediyor.

Haberin Öne Çıkanları

200'den fazla eser

14. ve 20. yüzyıla ait

Aile odaları da sergide

Teşhirde yalnızca iki sayfası görülebilen el yazması kitapların tüm sayfalarını tablet bilgisayar üzerinden görmek mümkün. [AJT]

türkiye’nin tanınmış iş adamlarından, 2004 yılında hayatını kaybeden sakıp sabancı’nın yaşamı boyunca oluşturduğu yaklaşık 900 parçalık el yazması koleksiyonuna ait 200’den fazla eser, ‘kitap sanatları ve hat koleksiyonu’ başlığı altında sakıp sabancı müzesi’nde (ssm) yeniden sunuluyor.

Artırılmış gerçeklik

gerçek dünyanın üstüne, dijital teknoloji aracılığıyla sanal bazı öğeleri koyarak kullanıcı deneyimini artırmayı amaçlayan teknolojiyi ‘zenginleştirilmiş gerçeklik’ olarak tanımlayanlar da var. müzeye teknik destek sağlayan arox bilişim’den proje yöneticisi alp can utku bu sistemi ‘sanal gerçekliği gerçek dünya ile birlikte çalıştırmak’ olarak tanımlıyor. sistemin kullanıcıya daha zengin bir deneyim sunduğunu söyleyen utku, bu kadar geniş kapsamlı bir uygulamanın türkiye’de ve dünya müzelerinde ilk kez sabancı müzesi’nde denendiğini sözlerine ekliyor.

sergi tablet bilgisayarlar aracılığı ile ziyaretçilerine ‘artırılmış gerçeklik’ deneyimini yaşatması açısından ise bir ilke imza atıyor.

sabancı’nın osmanlı hat sanatına olan ilgisi 1970’lerde satın aldığı, sultan ii. mahmud tarafından yazılmış levha ile başlamış. yıllar içinde aralarında kuran, ferman, vakfiye gibi hat sanatının değişik örneklerinin eklenmesiyle genişletilen seçki, iş adamının yaşadığı dönem boyunca yurt dışında çeşitli müzelerde ‘özel koleksiyon’ olarak sergilenmiş.

daha sonra ‘sabancı hat ve resim koleksiyonu’ adıyla 2003 yılında kapılarını açan ssm’de, köşkün içinde bulunan avrupa kökenli değerli eser, mobilya ve eşyalar ile birlikte müze envanterine geçmiş.

bugün  ‘kitap sanatları ve hat koleksiyonu’  başlığı altında yeniden değerlendirilen eserler arasında 14’üncü yüzyıl ile 20’inci yüzyıla arası döneme ait, önemli hattatların ve kitap süsleme sanatçılarının elinden çıkmış el yazmaları yer alıyor. ayrıca yeni sergiye özel, biri ahmet oran’a diğeri de kutlu ataman’a ait, geleneksel yazıdan ilham alan iki de çağdaş sanat eseri sunuluyor.

serginin yer aldığı ve sakıp sabancı’nın bir zamanlar ailesi ile birlikte yaşadığı atlı köşk’te aile odalarını gezmek de mümkün. sabancı’nın ‘sadece pijamalarımı alıp çıktım ve burayı müzeye bıraktım’ dediği köşkü gezerken ziyaretçilere kuş sesleri, ailenin yemek sofrası etrafındaki kahkahalar ve çatal bıçak sesleri eşlik ediyor.

“amacımız sakıp sabancı’yı tanımayanlara onu bütün neşesi ve renkleri ile tanıtmak” diyor yeğeni güler sabancı.

ssm müdürü nazan ölçer de sergideki koleksiyonun zaman zaman yenileneceğini hatırlatıyor.

tabletler müzeye girdi

daha önce farklı şekillerde ve zamanlarda sergilenen koleksiyonun sunumundaki en büyük yenilik ‘augmented reality’ teknolojisinin kullanılması.

sergiyi tablet bilgisayar eşliğinde gezen ziyaretçiler, ipad işaretini gördükleri anda ellerindeki bilgisayarın kamerasını bu işarete doğru tutup bir süre bekliyor.

ekrandakarşınızda duran içeriğe göre farklı görüntüler ve bilgiler beliriyor. örneğin alt kattaki aile odalarını gezerken, ekranda bir anda önünüzde duran koltukta oturan sakıp sabancı’nın fotoğrafı beliriyor.


ziyaretçilere dağıtılan tablet bilgisyaralar sayesinde 'artırılmış gerçeklik' teknolojisi kullanılıyor.

‘kitap sanatları ve hat koleksiyonu’ köşkün üst katında yer alıyor. tabletlerin burada da önemli bir işlevi var. yine aynı yolu izleyerek teşhirde yalnızca iki sayfası görülebilen bir kuran-ı kerim’in kalan bütün sayfalarını tablet bilgisayar üzerinden görmek ve okumak mümkün.

benzer şekilde, bilgilendirme panolarının önünde durup ipad’i gerekli noktaya doğru tutan ziyaretçinin ekranında, panoda yer alan bilgilerin bir canlandırması olan, minyatür sanatı kullanılarak yapılmış animasyon filmler çıkıyor.

bu da ziyaretçiye bir yandan el yazması kitaplar hakkındaki bilgileri okurken aynı anda ekranında minyatüre edilmiş hattatların bir araya gelip bu kitapları nasıl yazdıklarını anlatan animasyonu izlemesine olanak sağlıyor.

sergide neler var?

ilk olarak konu hakkında hiçbir bilgisi olmayan ziyaretçilere el yazması kitabın ne olduğuna ve nelerden oluştuğuna dair bilgiler veriliyor.

ardından kuran-ı kerim’in ilk örneklerinden sayfaların yer aldığı bölüme geçiliyor ve bunu tamamı korunarak bugüne kadar gelebilmiş, kuran-ı kerim örnekleri ve dua kitapları izliyor.

bir sonraki odada osmanlı imparatorluğu’nun bürokrasisine ışık tutan, resmi belgeler sergileniyor. bu belgelerden bir kısmının üzerinde ne yazdığının birebir tercümesini yine tablet bilgisayar ekranları üzerinden, sergiyi gezerken eş zamanlı olarak okumak mümkün.


atlı köşk'ün alt katında, sabancı ailesinin bir dönem yaşamına tanıklık etmiş mobilyalar ve eşyalar sergileniyor.

bu bölümün ardından hattatların sanatlarını icra ederken kullandığı malzemelerin sergilendiği odaya geçiliyor. bundan sonraki odada ise büyük yazı levhaları sergileniyor. bunlardan hiley-i şerif adı verilen levhalarda, peygamber hz. muhammed’in fiziksel özelliklerinin anlatıldığı metinler bulunuyor. eserlerin seçim aşamasında görev alan sanat tarihi uzmanı prof. dr. zeren tanındı, eskiden bu levhaların evleri kötülüklerden koruması için duvarlara asıldığını anlatıyor.

serginin son bölümünde yine ünlü hattatların ellerinden çıkmış, çalışma ve egzersiz amaçlı yazılan tek sayfalık kıt’a adlı eserler ve bunların bir araya getirilmesiyle oluşan murakka adlı kitaplar yer alıyor. 

bilet fiyatlarının 12 lira olarak belirlendiği müze salı, perşembe cuma ve pazar günleri 10:00-18:00 saatleri arasında, çarşamba ve cumartesi günleri ise 10:00-22:00 saatleri arasında ziyaret edilebilir. 

kaynak: al jazeera

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;