meclis’te 9 temsilcisi bulunan samsun’da 1 kasım seçimleri öncesi ak parti rahat. 7 haziran’da 5 milletvekili çıkaran ak partililer binden az oyla mhp’ye kaybettikleri bir sandalyeyi de 1 kasım’da çok kolay alabileceklerini düşünüyorlar. mhp’lilerse bir yandan ak parti'den kendilerine oy kayabileceğini düşünüyor, bir yandan da akp'nin samsun'dan bir milletvekili daha çıkarmasını istemeyecek chp'lilerin, oylarının bir kısmını mhp'ye yönlendirebileceğini tahmin ediyor. ama chp'nin hesabı başka. 7 haziran’da aldığı 2 milletvekilliğini iyi bir çalışmayla 3 yapabilme umudunu taşıyor.

partilerin seçim beklentileri farklı olsa da, ortak oldukları nokta, samsun’un henüz seçim havasına girmediği. ayrıca kiminle konuşsak, sohbetin bir noktasında "bir ay içinde herşey değişebilir" cümlesini duyuyoruz.

samsun’un özellikle kararsız seçmeni de kendi illerindeki bir deyişe uygun davranıp adaylara ‘hazıra vezir’ olmalarının o kadar da kolay olmayacağını hatırlatıyor.

'ak parti teşkilatında kırgınlıklar vardı ama toplandı'

akp’nin samsun’da, 2011 genel seçimi'nde olduğu gibi 6 milletvekilini rahat rahat çıkaracağını düşünmesinin bir kaç nedeni var.

herşeyden önce amblemi ak parti’ye benzeyen, 7 haziran’da samsun’dan 3340 oy alan turk (toplumsal uzlaşma reform kalkınma partisi) bu seçimlerde yok. yargıtay ak parti’nin itirazını haklı bularak turk partisinin 1 kasım seçimlerine katılamayacağına hükmetti.

AK Parti ve TURK Parti logoları.

eğer akp’nin iddiası doğru ise ve seçmen ak parti’ye oy verdiğini sanarak turk partisine oy vermişse, bu bile tek başına ak parti’nin samsun’da ihtiyaç duyduğu binden az oyun üç katını karşılamaya yetiyor. tabii diğer partilerin aldığı oy sayıları değişmezse. 

Emekli Ömer Çember de AKP'ye oy verdiğini söyledi. [Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]

samsun'un merkezindeki saathane'de dolaşıyoruz. bir kahvede rastaladığımız 63 yaşındaki emekli ömer çember de, "akp burayı az bir oyla kaybetmişti. bu sefer alır" diyor. kendisinin de ak parti'ye oy verdiğini söylüyor ama ekliyor:

"ben demokrat parti'den beri geleneği sürdürürüm. ama kardeşim chp'ye oy verir. tartışırız hep."

Ak Parti'li iş adamı Necmi Şener. [Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]

ak parti samsun’da rahat olduğunu düşünmesinin tek nedeni turk partisi’nin seçim dışı kalması değil. akp’li işadamı necmi şener’e göre, parti teşkilatı 7 haziran’a göre daha enerjik:

“samsun’da 7 haziran seçimleri akp’nin bugüne kadar yaptığı en zayıf saha çalışmasıydı. partide geçmişte görev almış birçok kişi aday adayıydı ama listede yerelin değil, merkezin ağırlığı vardı. bu da kırgınlık yarattı ve sahaya heyecan yansımadı. liste yine büyük ölçüde korundu ama kırgınlar tek tek ziyaret edildi. o eski sinerjinin yeniden yakalandığını görüyorum.”

ak parti 7 haziran seçimlerine sırayla akif çağatay kılıç, ahmet demircan, fuat köktaş, çiğdem karaaslan, hasan basri kurt altıncı sırada da kamuran özden ile katılmıştı. 1 kasım seçimleri için listesinde sıralama değişikliği yaptı. 12 eylül'de yapılan kongre'de parti yönetimine girerek artık genel başkan yardımcısı da seçilen karaaslan’ı 4. sıradan 2. sıraya taşıdı. gözünü diktiği 6. sırada da aday değişikliği yaptı. bafralı bir adayı, avukat orhan kırcalı’yı getirdi.

şener’e göre 7 haziran'dan önce merkezin adayı olarak görülen karaaslan artık samsun’da daha fazla tanınıyor. dikkat çeken bir isim de oldu. şener, "bu nedenle ikinci sıraya taşınmasına şaşırmamak gerek" diyor. şener, 6. sıra adayı kırcalı’nın bölgede tanınma sorunuyla karşı karşıya olduğunu, ak partililerin bile adını çok fazla duymadıklarını anlattı. onun anlatımıyla kırcalı bu mesafeyi kapatmak için seçim çalışmalarına erken başlamış.

samsun'da konuştuğumuz seçmenler de kırcalı'nın adının duyulmaya başladığını söylüyorlar.

bütün partilerin gözü bafra’da

yalnızca ak parti için değil mhp ve chp için de bafra önemli. mhp’nin 7 haziran’da çıkardığı ve 1 kasım’da da korumaya çalıştığı milletvekili hüseyin ediz de bafra doğumlu. ediz iyi bir bürokrat olarak biliniyor. sayıştay denetçiliği üstlendiği görevlerden biri. ancak çalışma yaşamı sırasında bafra'dan uzak kalmış. mhp’nin listesinde erhan usta’dan sonra ikinci sırada.

samsun’da kiminle konuşsak, merkezde çok fazla oy değişikliği beklemediklerini söylüyorlar asıl yarışınsa bafra'da olduğunu.

yarışın akp’nin 6. sıra adayı orhan kırcalı ile mhp’nin 2. sıra adayı hüseyin ediz arasında geçtiğini anlatıyorlar.

bafra'da 7 haziran'daki seçimde ak parti yüzde 50,87'lik oy oranına ulaşmıştı. aldığı oy sayısı ise 44 bin 858'di. ikinci sıradaki mhp 20 bin 813 oy ile yüzde 23,6'lık bir oy oranına ulaştı. mhp'den 3 bin oy az alan chp ise 17 bin 768 oyla yüzde 20,15 oy aldı.

biz de bafra’da ticaret ve sanayi odası başkanı göksel başar’ın kapısını çaldık. ona göre adayların kimliği o kadar da önemli değil. partilerin, genel siyaset içinde ne söyleyeceği de çok önemli. başar, seçim tahmini yapmak için erken olduğunu düşünenlerden. ama dikkat çektiği başka bir nokta var:

“1 kasım seçimlerini biraz iki turlu seçimler gibi düşünmek gerek belki de. seçmenler, kendi destekledikleri partinin ve diğer partilerin ne kadar oy aldığını bilerek giriyor seçimlere. bu bilgiyle belki de parti tercihlerini değiştirebilirler.“

MHP Bafra ilçe teşkilatı eski yöneticilerinden Mali Müşavir Abdurrahman Camaş. [Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]

mhp bafra ilçe örgütünün eski yöneticilerinden mali müşavir abdurrahman çamaş’a göre, ilçede ve samsun genelinde chp’liler, mhp’ye oy verebilir:

“bafra’da chp’liler, mhp’ye oy vermeye alışıktır. yerel seçimlerde böyle oldu mesela. samsun genelinde chp’nin 2,5 milletvekili var. bunu 3'e tamamlayamayacakları belli. akp 6 çıkartacağına, mhp 3 çıkarsın diye düşünebilirler.”

çamaş’a göre bunun olabilmesi için mhp adaylarının gerçekten de iyi çalışması gerek. tek tek bütün seçmenlerin kapısını çalması, özellikle chp’lileri ikna etmesi:

“mhp adayı hüseyin ediz de bafra’da çok bilinmiyordu ama bu sorun aşıldı. milletvekili seçildi. artık insanlar adını duydu, tanıyorlar. oysa ak parti’nin adayı kırcalı henüz o kadar bilinmiyor. mhp adayları çözüm süreci ve ülkenin genel durumu hakkında chp'lileri ikna etmek için çalışmalı."

CHP Samsun İlkadım İlçe Başkanı Arzu Sabancı (sağda). [Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]

ama chp samsun ilkadım ilçesi başkanı arzu sabancı’ya göre, chp seçmeni böyle düşünmeyecek. tam tersine akp'den ve mhp'den kendi partilerine oy kayması olabilir:

“biz iyi bir çalışmayla oylarımızı artırabileceğimizi düşünüyoruz. hem akp’den hem de mhp’den oy alabileceğimizi düşünüyoruz. bir kere mhp tabanında, mhp’nin izledeği uzlaşmaz tutum nedeniyle kırgınlık var. buradaki seçmene de yansıyor bu. bizim de 3. sıra adayımız bafralı ayrıca. ak parti aday listesini değiştirip 6. sıraya bafralı bir adayı koymuş olabilir ama bunu yaparken terme ve çarşamba ilçelerini boş bıraktı. bafra’dan kazanabileceğini hesapladığı oyu bu iki ilçede kaybedebilir. ayrıca seçim analizleri yaptık mahalle mahalle. akp’nin oylarının düştüğü bazı mahallelerde bizim oylarımız arttı. bunun 1 kasım’da da artacağını düşünüyorum.”

'seçimlere katılım yüksek olacak'

samsun 19 mayıs üniversitesi kamu yönetimi bölümü’nde siyasal partiler ve seçimler dersi veren cüneyt mumcu da chp’lerin stratejik hesap yaparak mhp’ye yöneleceğine pek ihtimal vermiyor. ancak 1 kasım seçimlerine katılımın 7 haziran seçimlerine oranla daha fazla olacağını düşünüyor:

"2011 genel seçimlerinde katılım oranı daha yüksekti. 1 kasım seçimlerinde de 7 haziran’a göre daha fazla katılım olacaktır. 7 haziran’da sandığa gitmeyen seçmen daha çok chp’li ve ak partili. ayrıca, fındık toplandı. fındıkla uğraşanlar da evlerine döndü. samsunlu seçmen türkiye genel siyasetinde ne olduğunu da takip edecek ve ona göre karar verecektir."

mumcu, samsunlu seçmen için, illerinden bakan çıkarmanın önemli olduğuna dikkat çekiyor. ona göre, spora düşkün bir kent olan samsun’dan gençlik ve spor bakanlarının çıkması ak parti’nin epey lehine bir durum.

1 kasım seçiminde bafra’nın belirleyici konumuna o da dikkat çekiyor.

bafra’nın yerli ürünlerinden biri, içinde manda kaymağı olan lokum. tadı bafralıların övündüğü kadar var. 1 kasım seçimlerinden sonra hangi partiyi destekleyenlerin kutlama için bafra lokumu yiyeceği konusunda tartışmalar var ama, ak parti yanlıları şimdiden sipariş verseler çok da yanılmazlar gibi duruyor.

kaynak: al jazeera