“burada vatandaş ne ister biliyor musun? merhaba deyip geçmeyen adamı. vatandaş, durup derdini dinleyecek adayı ister. milletvekili, vatandaşın işini yapar, yapmaz, o ayrı. ama dinleyecek. bu olmazsa biz darılırız” diye anlatıyor giresunlu balıkçı orhan yılmaz.  

gerçekten de, giresun’da hangi seçmenle konuşsak, oy verdikleri ya da vermedikleri partilerin adaylarını eleştirirken ya da beğendiklerini ifade ederken, "o aday çayımızı içmedi, bu aday düğünümüze geldi" gibi ölçülerle anlatıyorlar siyasal tercihlerini. 

samsun ve ordu'dan farklı olarak, giresun seçim havasına girmiş, ana konuşma konusu da adayların neler yaptığı.

şehrin merkezinde biraz dolaşıp, değişik kesimlerden ve farklı partileri destekleyen seçmenlerle konuştukça, ak parti’nin 2011 seçimlerine kıyasla 7 haziran seçimlerinde yüzde 6 oy kaybetmesinin nedeninin 7 haziran’daki listesi olduğunu anlıyoruz.

“bak, bu hükümete oy vermeyeceksin de kime oy vereceksin? her şeyimiz var, yolumuz, hava alanımız, yaşlılara bakımımız. ama ak parti, milletin gönlünden geçmeyeni koydu. ama şimdi değiştirdi listesini. bu listeye oy verilmez mi?” diye anlatıyor dükkânının duvarına giresunlu eski gümrük ve ticaret bakanı nurettin canikli ile çekilmiş bir fotoğrafının epey büyük bir kopyasını asmış balıkçı orhan yılmaz.

tamamıyla değişen ak parti listesi

giresun’da sigortacılık yapan ak parti’nin eski yöneticilerinden ayhan akten de aynı noktanın altını çiziyor:

“küçük yerlerde adayların kişiliği önemlidir. seçmen yalnızca yol değil, kalbine giden yolu da ister. hastasını ziyaret eden, düğüne, cenazesine gelen adayı.”

Akten: Giresunlu, düğününe, cenazesine gelen aday ister. Foto:[Güray Ervin/Al Jazeera]

akten’e göre, çok güçlü olduğu illerden biri olan giresun’da ak parti’nin oylarının düşmesinin nedeni yanlış listesi. bu listenin başka bir etkisi de, 2011’de yüzde 85 olan katılım oranının  haziran’da yüzde 83 olması. ona göre, partisine kırılan seçmenin bir kısmı oy kullanmadı, bir kısmı da çözüm süreci nedeniyle mhp’ye oy verdi:

“7 haziran seçimlerinde halk dedi ki, “ak parti’yi seviyorum ama bana doğru adaylarla gelin. bir de insanlarla konuşuyorum, diyorlar ki, ‘ak parti’ye bir ders verecektik, elimizin ayarı kaçtı.’”

7 haziran’da seçmenlerin yüzde 53’nün tercih ettiği ak parti, listesinde sırayla turhan alçelik, adem tatlı ve mehmet geldi’ye yer vermişti.

refah partisi’den 1996’da milletvekili seçilen, 1999–2011 yılları arasında yine milletvekilliği yapan ama bu görevi bitince istanbul’a yerleşen alçelik ile ak parti kurulduğundan beri her dönem aday olan ama 2002’de, 2011’de ve en son 7 haziran’da seçilen adem tatlı, ak parti giresun milletvekili oldular.

ak parti 3. milletvekilliğini 4000’e yakın bir oy farkıyla mhp’ye kaybetti.

seçmenin kalbine giden yolun önemini vurgulayan akten’e göre, ak parti 3. sıra adayı mehmet geldi, seçmenle iletişim kurmakta zorlandı. giresunluların tepkisini çekti.

1 kasım seçimlerine giderken ak parti, dört milletvekili çıkaran giresun’daki listesini tamamıyla yeniledi. birinci sıraya, 3 dönem kuralına takıldığı için 7 haziran’da aday olamayan eski gümrük ve ticaret bakanı nurettin canikli’yi koydu.

ikinci sırada aralarında rize çay fabrikası müdürlüğü de olan çeşitli fabrikalarda yöneticilik yapmış cemal öztürk var. öztürk’ün geçmişte müsiad il başkanlığı da yaptığı izmir’den aday adayı olması giresunluların dikkatinden kaçmamış:

“bir tepki var ama bu aşılmayacak bir şey değil. ayrıca ak parti’nin 3. sıra adayı sabri öztürk, listeye olabilecek tüm tepkileri nötralize edecek bir isim” diyor akten.

asıl yarış akp 3. sıra adayı ile mhp adayı arasında

aslında giresun’da seçim yarışı ak parti'nin 3.sıra adayı avukat sabri öztürk ile 7 haziran’da da seçilen mhp adayı doktor orhan erzurum arasında geçiyor.

şehirde konuştuğumuz seçmenler de, “mhp 1 kasım’da da milletvekili çıkardı, derdik ama sabri öztürk olunca belli olmaz” diyorlar.

AK Parti 3.sıra adayı avukat Öztürk fotoğraf ve resim ilgisiyle de tanınıyor. Foto: [Güray Ervin/Al Jazeera]

ak parti giresun il başkanlığı da yapmış sabri öztürk ve eşi ayşe öztürk ile, seçim çalışmaları çerçevesinde uğradıkları bir işitme merkezinde konuştuk. partisi’nin seçim bildirgesine ve vaatlerine de güvendiğini anlatan öztürk, '7 haziran’da halkın verdiği mesajı anladık' diyor:

“teşkilat olarak özeleştirimizi yaptık. halk doğrudan ulaşabileceği isimler istiyordu. partim beni 3. sıraya lâyık gördü. biz de 4–0 alma amacıyla çalışıyoruz.”

chp’de 1 garanti, 2 imkânsız

ak parti giresun’da üç milletvekilliğini zorlayabilir ama dördüncüsü imkansız. çünkü, çevre ilçelerde değil ama merkezde chp seçmeninin sayısı hiç de az değil. chp giresun merkez belediyesi başkanlığını 2009 ve 2011’de kerim aksu ile kazanmış.  

ayrıca yerel seçim sonuçlarına bakınca, chp’nin belediye başkanlığı için aldığı oyların, il genel meclisi seçimlerinde alınan oyların neredeyse iki katı olduğu görülüyor. yani mhp seçmeni chp’nin belediye başkan adayını yerel seçimlerde destekliyor.

7 haziran seçimleri 2011 seçimleriyle karşılaştırıldığında, chp yüzde birlik oy düşüşü yaşasa da eczacı bülent yener bektaşoğlu milletvekili seçilmiş. bektaşoğlu, 1 kasım’da da aday. ama şehirden ikinci bir chp milletvekilinin çıkması için chp oylarının 80 bin olması gerekiyor ki kimse buna ihtimal vermiyor.

chp’den belediye meclis üyesi harita mühendisi ismail öveç, bu yüzde birlik düşüşü, giresunlu chp’lilerin stratejik düşünmesine bağlıyor:

“chp’ye oy veren bazı seçmenler şöyle düşündü: akp 3 çıkartacağına mhp 1 çıkarsın. zaten seçim sonuçlarını karşılaştırırsanız, bizim oyumuzun yaklaşık 5000 azaldığını, mhp’nin de akp’den aldığı oylar üstüne 5000 oy daha fazla aldığını göreceksiniz. ama 1 kasım’da bu oylarımız geri dönecektir. zira mhp koalisyon kurma meselesinde uzlaşmaz bir tutum takındı. bu da bizim seçmenimizin hoşuna gitmedi.”

“dadlı dadlı paylaşma”

giresun’da kırtasiyecilik yapan ve mhp’nin eski il yöneticilerinden mustafa kıran, yerel seçimlerde mhp’lilerin chp’yi, genel seçimlerde de chp’lilerin mhp’yi desteklemesinin gelenekselleştiğini söylüyor ve bu durumu kendi şivesiyle şöyle anlatıyor:

“burada chp ve mhp dadlı dadlı paylaşım yapar. chp’li bazı aileler oturur konuşur, hanım ve çocuklar chp’ye, babalar mhp’ye oy verir. chp’liler ‘bu sefer de yapasımız var’ diyor ama, belli olmaz. seçimlere bir hafta kala söylerler ne yapacaklarını. “

Kıran:CHP'lilerin yine MHP'ye oy verebilir.Foto:[Güray Ervin/Al Jazeera]

kıran, mhp adayı orhan erzurum’un 7 haziran’daki gibi sıkı çalışırsa, tekrar milletvekili seçilebilme ihtimali olduğunu düşünüyor. ama ona göre henüz tam olarak başlatmamış erzurum seçim çalışmalarını.

“halka iyice sızması lâzım” diyor.

“milli de benim, yerli de benim”

MHP adayı Erzurum, Giresun'da yirmi yıldır doktorluk yapmasının avantaj olduğunu düşünüyor.

[Foto:[Güray Ervin/Al Jazeera]]

“ hani diyor ya cumhurbaşkanı ‘yerli ve milli olsun’, diye. işte o benim. bütün adaylardan daha yerli ve daha milliyim. burada doğdum, burada yaşıyorum. hem 7 haziran’a göre işimiz daha kolay. çünkü 7 haziran’da ‘mhp milletvekili çıkaramaz, oyumuz ziyan olmasın’ diye düşünenler vardı. şimdi bunun olmayacağını, seçilebildiğimizi gördüler. biz oy kaybetmeyeceğiz, 7 haziran’da aldığımız oyların üstünde destek göreceğiz.”

giresunlular kalplerine giden yolun 1 kasım’da kimin tarafından kazanılacağından çok emin değiller:

“sabri öztürk olmasaydı, 2 ak parti, 1 chp, 1 mhp derdik ama, şimdi belli olmaz. ortada. 3–1 de olabilir” diyorlar.

kaynak: al jazeera