‘karara anlam veremiyorum’

ak parti merkez karar yönetim kurulu (mkyk) üyesi bülent gedikli, merkez bankası'nın faiz kararına ilişkin, "bu işin tadı kaçtı artık. merkez bankası'nın bu kararına bir ekonomi doktoru olarak da, siyasetçi olarak da anlam veremiyorum" dedi.

tüm ülkelerin deflasyonun ilacını aradığını, türkiye'de de enflasyon trendinin aşağı yönlü olduğunu ve olacağını belirten gedikli, "bunu herkes görüyor da, merkez bankası nasıl görmüyor anlamıyorum. bu işin tadı kaçtı artık. tüm veri setini önüme alıp eko-politik analiz yaptığımda, merkez bankası'nın bu kararına bir ekonomi doktoru olarak da, siyasetçi olarak da anlam veremiyorum" diye konuştu.

merkez bankası'nın proaktif kararlar alamamasını eleştiren gedikli şunları kaydetti:

"bugün dünyada finans krizinin pençesinden kurtulamayan ülkelerde de bunu görüyoruz. bu ülkelerin merkez bankaları, siyasi gelişmeler ve sosyolojik yapıları birlikte analiz edip, yani ekonomi-politik vizyonla doğru zamanda doğru hamleleri yapamadıkları için halen sıkıntı yaşıyorlar.

merkez bankası, statükocu ve kısıtlı bakış açılarıyla karar veren, esnek karar alamayan yapılardan kurtulması için bağımsız. türkiye 2023 hedeflerine kilitlenmiş durumdayken değişiyor, gelişiyor. kurumlarımız da ülkemiz kadar dünyaya entegre kararlar alabilmeli ama bunu aynı zamanda lokomotifi olan ihracatçıya, üreticiye ve vatandaşa katkı sağlayacak şekilde yapabilmeli."

“türkiye'de faiz yüzde 4,5”

ak parti ekonomi işleri başkan yardımcısı ve ak parti gaziantep milletvekili nejat koçer, türkiye cumhuriyet merkez bankası'nın (tcmb) faiz indiriminin önemli ancak yeterli olmadığını bildirdi.

koçer, tcmb para politikası kurulu'nun (ppk) bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 8,25'ten yüzde 7,75'e indirmesine ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, bir yandan enflasyon hedeflemesi yaparken, diğer yandan üretimi, ihracatı ve istihdamı koruyucu bir tcmb anlayışının gelişmesini beklediklerini ifade etti.

makroekonomik veriler göz önüne alındığında türkiye'nin, faizin 4,5 olduğu 2013 mayıs ayından bugüne çok daha iyi ekonomik verilere sahip olduğunu vurgulayan koçer, "şu anda oluşmuş olan marjın kullanılması piyasalar için çok önemliyken, merkez bankası'nın bu konuda elindeki marjı kullanmaması yüksek kredi maliyetlerinin reel sektörü ve işsizliği negatif olarak etkilemesi açısından düşündürücüdür" ifadelerini kullandı.

‘indirim yeterli değil’

al jazeera’ye bir açıklama yapan istanbul ticaret odası (ito) başkanı ibrahim çağlar ise indirimi yeterli bulmadığını, önümüzdeki aylarda yeni faiz indirimleri beklediklerini söyledi.

çağlar: “merkez bankası politika faizinde 50 baz puanlık indirimle ekonomik büyümenin önemini fark etmiş görünüyor. ancak bu indirimi yeterli bulmak mümkün değil. önümüzdeki aylarda yeni faiz indirimleri bekliyoruz” dedi.

faiz indirim kararının yatırımcı iştahını artıran bir adım olduğunu belirten başkan çağlar, “birçok yatırımcı, faiz oranları eski seviyesine gelmedi diye yatırımlarını erteliyordu. atılan son adımla yatırımcının ayağındaki pranganın gevşediğini henüz söylemek zor” diye konuştu.

‘enflasyon beklentimiz yüzde 5’

al jazeera’ye bir açıklama yapan garanti yatırım başekonomisti gizem öztok altınsaç, merkez bankası’nın enflasyon hedefi yüzde 5 ise, faiz indirimlerinin de daha fazla olması gerektiğini söyledi. 

başekonomist altınsaç merkez bankası kararıyla ilgili şu açıklamayı yaptı:

"enflasyondaki düşüşün hızlı olacağını 2014 yılının ortasından bu yana paylaşıyorduk. petroldeki yılbaşından bu yana -ki hareketi de hesaba katarsak- yıl ortasında ve üçüncü çeyrekte enflasyonun yüzde 5’lere kadar gerilemesini bekliyoruz. dolayısıyla önceki toplam 125 baz puan olan beklentimizi 175 baz puana yükseltiyoruz. şu an yüzde 7.75 olan politika faizinde yüzde 6.5’lara kadar gerileme öngörüyoruz. koridor faizinin de yıl içinde yüzde 6-10 bandına çekilmesini bekliyoruz.

global ekonomi büyümüyor, olası bir fed (abd merkez bankası) faiz artışına rağmen dünya ekonomisi çok daha düşük bir “denge - faiz oranı”na oturmaya çalışıyor. türkiye de bu resmin dışında kalamaz.”

“döviz kurunu çok etkilemedi”

al jazeera’ye bir açıklama yapan destek menkul araştırma ekibi’nden murat tufan, merkez bankası’nın enflasyon vurgusuna dikkat çektiğini, enflasyondaki düşüşe paralel olarak faiz indirimine devam edeceğini vurguladı.

murat tufan bu konuda şu açıklamayı yaptı:

“tcmb piyasaların beklentisi doğrultunda politika faiz oranını 50 baz puan indirdi. beklentiler doğrultusunda gelen faiz indirimi paritede çok majör bir değişiklik yaratamadığını söyleyebiliriz. merkez bankası'nın yaptığı açıklamalarda satırbaşlarını incelersek, enflasyon üzerinde yaptığı vurgu oldukça önemli. yıl içerisinde faizlerde yapacağı olası indirimlerin, enflasyondaki düşüş hızına bağlı olduğunun altını çizdi. ayrıca sıkı para politikalarını uygulamaya devam edeceğini belirten tcmb, 'enflasyondaki düşüşün kalıcı olması için para politikalarında temkinli olmak gerekir' açıklaması yaptı.

yukarı yönlü hareketlerin devam etmesini beklediğimiz paritede, yurtiçi ve yurtdışı gelişmelerin dikkatle takip edilmesi gerekiyor. merkez bankası'nın yaptığı 50 baz puanlık faiz indirimi ve yaptığı açıklamalardaki ana mesaj, yurtiçinde ve yurtdışında yaşanacak olası gelişmelere karşı ihtiyatlı davranmaya devam etmek, buna bağlı para politikaları uygulamalarının sürdürüleceği şeklinde yorumlanabilir.”

‘enflasyon merkez’i rahatlattı’

al jazeera’ya bir açıklama yapan fxtcr araştırma yönetmeni ekin akbaş, faiz indiriminden tl’nin çok da etkilenmediğini, türkiye’ye fon girişinin sürdüğünü açıkladı.

akbaş faiz indirimi konusunda şu bilgileri verdi:

“petrol fiyatlarındaki düşüşün ve ilk 4 ayda ortaya çıkacak olan baz etkili enflasyon düşüşünün ardından enflasyon tahminlerinde yaşanan gerileme tcmb’nin elini rahatlatırken, fed sürecine hazır girmenin gerekliliği de merkez’i faiz konusunda adım atmaya itti. fed’in bu yıl olmasa dahi önümüzdeki yılın ortasına kadar faiz artırım hamlesinde bulunması bekleniyor. fed’in faiz artırdığı gün – ya da daha önce – tcmb’nin de kendisini koruma altına alması ve bir faiz artırımına gitmesi gerekecek. bunu yapabilmesi için de hali hazırda yüksek olan faizleri önceden bir miktar aşağı çekmiş olması lazım. bütün bunların yanında, yaklaşan genel seçimler öncesi yüzde 1,7’lere gerileyen büyüme oranı ile birlikte merkez’in üzerinde yoğunlaşan faiz baskısı da bu kararda etkili oldu diyebiliriz.

peki tl’de neden sert bir değer kaybı olmadı? bunun en önemli sebebi türkiye’ye fon bırakan yatırımcıların bizim yaptığımız hesaplamaların hemen hemen hepsini yapıyor olması. yani, yabancı yatırımcılar faizler düşmeden mevcut yüksek faizlerden yararlanmak için fonlarını türkiye’den çekmedikleri gibi, yeni fonlarını da buraya getirdiler. bu da kur üzerinde bir soğuma yaratarak kurun belirli bantlar arasında hareket etmesine neden oldu.”