lübnan'daki şiilerin siyasi bloku hizbullah'ın genel sekreteri olarak görev yapan hasan nasrallah, 1960 yılında doğu beyrut’ta doğdu.

1975’te lübnan’da başlayan iç savaş, nasrallah ailesinin, lübnan’ın güneyinde, atalarının yaşadığı bazzuriye köyü'ne göç etmesine neden oldu.

nasrallah 15 yaşında, lübnan’daki şiileri temsil eden siyasi ve paramiliter emel hareketi’ne dahil oldu; ardından islami ilimler eğitimi almak için irak’ın necef kentine gitti.

1978 yılında, diğer şii din adamları ve din öğrencileriyle birlikte, irak’ın baas rejimi tarafından "radikal" olarak suçlanarak ülkeden sürülmesi üzerine lübnan’a geri döndü.

nasrallah bu tarihten sonra emel lideri şeyh abbas musavi’nin okulunda eğitmenlik yaptı.

hizbullah’ın yükselişi

1982’de israil'in güney lübnan'ı işgalinin ardından nasrallah, musavi’yi izledi. ikili, emel hareketi'nden ayrılarak iran tarafından desteklenen şemsiye bir örgüt olan hizbullah’a geçti..

israil'in 1992’de musavi’yi, eşi ve üç çocuğuyla birlikte öldürmesinin ardından nasrallah, iran’ın dini lideri ayetullah ali hamaney’in isteğiyle hareketin liderliğini üstlendi.

hizbullah’ın askeri kanadı, çok sayıda ölümcül saldırı ile adam ve uçak kaçırma gibi eylemler düzenlemekle suçlanıyor.

bunların arasında, beyrut’ta 1983'te abd ve fransa askeri güçlerinin kışlalarına yönelik, toplam 307 kişinin öldüğü bombalama; 1992'de arjantin'in başkenti buenos aires’teki israil büyükelçiliği’ne düzenlenen ve 29 kişinin öldüğü intihar eylemi; aynı kentte 1994’te yahudi merkezine düzenlenen ve toplam 86 kişinin öldüğü bombalı saldırı yer alıyor.

ayrıca şubat 2005’te lübnan başbakanı refik hariri suikastına hizbullah'ın da karıştığına dair iddialar da mevcut.

filistinli gruplara istihbarat ve bilgi sağlayarak filistinli intihar eylemcilerini yönlendirmekle de suçlanan nasrallah'ın liderliği boyunca hizbullah, güney lübnan’da israil güçleri karşısında önemli bir muhalif ve direnişçi güç haline geldi.

nasrallah’ın israil karşıtı tavrı, oğlunun israil güçleri tarafından 1996’da öldürülmesiyle daha da belirginleşti.

2006 lübnan savaşı

hizbullah’ın israil güçlerine yönelik saldırıları, israil’in 1982'de girdiği güney lübnan'dan 2000 yılında çekilme kararı vermesinin en önemli nedenleri arasındaydı. hizbullah’ın bu başarısı, partinin ulusal siyasetteki yerini de pekiştirdi.

israil’in 2000'de güney lübnan’dan çekilmesinin ardından, 2006 yılında lübnan ve israil arasında bir ay süren yeni bir savaş yaşandı. savaşı getiren kriz, hizbullah'ın 12 temmuz 2006'da iki israil askerini kaçırması, sekizini öldürmesiyle başladı.

esir takası anlaşması

nasrallah, savaşın ardından israil ile tarihi esir değişimi anlaşmasının da mimarlarından oldu. 2008 yılında imzalanan anlaşmayla hizbullah, iki israil askerinin cenazelerini teslim etti, karşılığında israil'in esir tuttuğu beş lübnanlı hizbullah üyesini teslim aldı. ayrıca israil, 199 lübnanlı ve filistinli savaşçının naaşlarını da lübnan'a gönderdi.

hizbullah, suriye ve lübnan hükümetini arkasına alarak, israil’in 1967’de işgal ettiği şeba çiftlikleri’nden çekilmesi gerçekleşmeden, lübnan’dan çekilmiş kabul edilmeyeceği konusunda diretti.

ancak birleşmiş milletler (bm), golan tepeleri’nde bulunan ve dolayısıyla suriye topraklarında kabul edilen bölge için şam ve beyrut’un sınırlarını yeniden belirlemesi gerektiğine hükmetti.

nasrallah ve hizbullah, israil devletine karşı en büyük muhalif oluşumlardan birisi olarak değerlendiriliyor.

beşşar esed yönetimine destek

hizbullah lideri, suriye'de esed'in liderliğindeki baas rejimi ve muhalifler arasındaki kanlı mücadelede de tarafını gizlemiyor. hizbullah'ın şam'a desteği, savaşın lübnan topraklarına sıçramasına da yol açtı. lübnan'da 2013 içinde, hizbullah'ın suriyeli muhalifleri sorumlu tuttuğu çok sayıda bombalı saldırı gerçekleşti. 

lübnan bu dönemde ülkedeki esed taraftarları ve muhalifleri arasında çatışmalara da sahne oldu.

nasrallah ise savaşçılarının "gerektiği sürece" esed rejiminin yanında mücadele etmeye devam edeceğini her fırsatta tekrarlıyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar