İran: Batı'nın korktuğu güç
ABD Senatosu'ndan yaptırım kararı
Başkan Barack Obama'nın da onayı halinde, İran Merkez Bankası'yla iş yapan yabancı firmalar Amerikan mali sisteminde olamayacak.
Haberin Öne Çıkanları
Senatoda oy birliği
Yaptırım dalgası
AB'de uzlaşma yok

amerika birleşik devletleri (abd) senatosu, oybirliğiyle aldığı kararla, iran'a karşı sert yaptırımlar öngören tasarıyı onayladı. 100 senatörün tümünün desteklediği tasarı, iran merkez bankası ile iş ilişkisine giren yabancı mali kuruluşların cezalandırılmasını hedefliyor.
yaptırımla, petrol satışından elde ettiği geliri öncelikle merkez bankası'na aktaran iran üzerindeki baskının arttırılması amaçlanıyor. ayrıca yeni tedbirler sayesinde iran merkez bankası ile iş yapan şirketler amerikan finans sistemine girmesi engellenecek. yaptırım kararının uygulamaya konulabilmesi için abd temsilciler meclisi ve başkan barak obama tarafından onaylanması gerekiyor.
tasarı, beyaz saray’ın abd'nin müttefiklerini etkileyebilecek tedbirlerin, iran’a karşı işbirliği kazanma yolunda iyi bir fikir olmayacağını belirtmesine rağmen, demokrat senatör robert menendez ve cumhuriyetçi senatör mark kirk tarafından senatonun gündemine taşınmıştı. tasarıya temkinli yaklaşan obama yönetimi, yine de iran merkez bankasına yaptırım uygulanmasını ancak bunun daha ölçülü bir şekilde olması gerektiğini zira bu durumun petrol fiyatlarında dalgalanmaya yol açacağın savunmuştu. abd halen amerikan bankalarının iran merkez bankası ile mali işlemler yapmasını yasaklamış durumda.
washington yönetimi son olarak 21 kasım’da ingiltere ve kanada’yla beraber iran’a yönelik yaptırım kararlarını onaylamıştı.yaptırımlar petrokimya, petrol ve gaz sanayi ile mali sektörü hedef alıyordu. ayrıca iran'ı ‘önde gelen para aklama bölgesi’ ilan eden abd, 11 kurumu bu ülkenin nükleer programa destek verdikleri gerekçesiyle kara listeye almıştı.
ab’den yeni yaptırımlar
diğer yandan avrupa birliği’nden (ab) de perşembe günü iran’a yönelik yeni tedbir kararları geldi. nükleer programı kaygı yaratan tahran’ı köşeye sıkıştırmayı amaçlayan ab, dışişleri bakanlarının brüksel’de yaptıkları toplantıda, bu ülkedeki 180'den fazla kişi ve kurumu yaptırımları kapsamına almıştı. iran'a petrol ambargosu uygulanması konusunda ise anlaşmaya varılamamıştı.
ab'nin iran'a yönelik son kararında ise birleşmiş milletler'e bağlı (bm) uluslararası atom enerjisi kurumu'nun (uaek) bu ülkeyle ilgili yayımladığı son raporunu etkili oldu. uaek 8 kasım'da açıkladığı raporunda, iran'ın geçmişte atom bombası sahibi olma yolunda çalıştığını ve hala gizlice bu amaç için araştırmalarını sürdürüyor olabileceğini belirtmişti.
petrol ambargosuda görüş ayrılığı
ab petrol ambargosu ve iran merkez bankası'nın mal varlıklarının dondurulması konularında ise bölünmüş durumda. iran merkez bankası'na karşı harekete geçilmesini savunan ülkeler arasında, salı günü tahran büyükelçiliği basılan ve iran'la diplomatik ilişkileri azaltan ingiltere de vardı.
ingiltere'yle beraber fransa, almanya ve isveç, tahran'dan petrol alımının yasaklanmasını istemiş ancak bu talebe, iran petrollerine önemli ölçüde bağımlı olan italya, ispanya ve yunanistan karşı çıkmıştı.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar