bm'nin suriye’de devam eden şiddete ilişkin olarak karar almayı başaramaması son olarak örgütün genel kurul başkanı nasır abdülaziz el nasır'ın tepkisini çekti. el nasır, bm'nin bağlayıcı karar organı güvenlik konseyi’ni eleştirdi.

katar'ın bm daimi temsilcisi, ingiltere’de yayımlanan the independent gazetesine yaptığı açıklamada, ‘daha aktif ve etkili bir bm’nin gerekliliğini vurgulayarak, güvenlik konseyi’nin beş daimi üyesinin veto yetkisine sahip olmasının uluslararası barış ve istikrarı tehlikeye atabileceğini söyledi.  

gazete el nasır’ın, “dünya değişti; bm de kendini bugünün sorunlarıyla başa çıkabilmek için reformdan geçirmeli” ifadesine yer verdi.

çin ve rusya’nın, suriye’ye ilişkin bm karar tasarısını veto etmesine atıfta bulunan bm genel kurul başkanı, “bir veya iki daimi üyenin hemfikir olmaması nedeniyle, suriye hükümetine yanlış mesaj gönderildi. bu nedenle işbirliği yapamıyoruz” diye konuştu.

bu nedenle çin ve rusya’ya ‘kızgın’ olduğunu ifade eden el nasır, “insanların geçtiği acı her geçen gün artıyor” dedi.

çin pazar günü, suriye'de ateşkes ilan edilmesi ve taraflar arasında diyalog kurulmasını içeren yeni bir plan açıklamıştı. ateşkes sonrasında bm ve arap birliği himayesinde müzakereler yapılması isteyen pekin, ülkeye dış müdahalenin kabul edemez olduğu konusunda ise daha önce açıkladığı pozisyonunu korumuştu.

şiddet devam ediyor

diğer taraftan, muhaliflerin kurduğu örgütlerden suriye devrimi genel komitesi pazar günü güvenlik güçlerinin, çoğunluğu yoğun ateş altındaki hums ile hama ve başkent şam’ın kırsal bölgelerinde olmak üzere 60 kişiyi öldürdüğünü duyurdu. komite, idlib, dera ve yine şam kırsalının da baskın ve tutuklamalara maruz kaldığını açıkladı.

aktivistler ayrıca, ordu ile muhalifler arasında dera, şam’ın cuber bölgesi ve deyr ez zor şehrinin el cora bölgesinde çatışmalar yaşandığını aktardı. yapılan açıklamalarda, silahlı muhalifler ile taraf değiştirmiş askerlerden oluşan özgür suriye ordusu’nun (öso), kuşatma altındaki hums üzerindeki baskıyı hafifletmek için suriye’nin güneyi, kuzeyi ve doğusunda rejim hedeflerine yönelik saldırıları yoğunlaştırdığı belirtildi.

saldırı altındaki hums’un el kasir kasabasında yaşayan birçok kişinin yürüyerek lübnan topraklarına kaçtığını açıklayan aktivistler, öso’nun şam kırsalındaki bir hava istihbarat merkezine düzenledikleri eylemin görüntülerini de internet üzerinden yayımladı.

bm mülteciler yüksek komiserliği de,  iki bin civarında mültecinin şiddetten kaçarak lübnan’ın kuzeyine geçtiğini belirtti.

uluslararası kızılhaç ve kızılay örgütleri, ordunun yaklaşık bir aydır yoğun bombardıman altında tuttuğu hums şehrinin bab-ı amr bölgesinden kaçanlara yakın bir bölgede insani yardım dağıtmaya başladıklarını açıklamıştı. örgütler, kısa zamanda bab-ı amr’a da girmeyi umuyor.

suriyeli muhalifler, hums'un yaklaşık bir aydır bombardıman altında olan bab-ı amr bölgesinin acil gıda yardımına ve tıbbi yardıma ihtiyaç duyduğunu, yaralıların tedavi edilemediğini belirtiyor. 

suriyeli aktivistler, pazar günü hums ile kentin kuzeyindeki rastan şehrine yeni saldırılar düzenlendiğini duyurmuştu. ingiltere merkezli suriye insan hakları gözlemevi, ordunun perşembe günü hums'un kontrolünü ele geçirmesi sonrasında rastan'a yöneldiğini ifade ediyor.

‘muhaliflerin silahlanma hakkı var’

öte yandan körfez işbirliği konseyi (kik) dışişleri bakanları, suriye halkının değişim iradesinin desteklenmesi, sıkıntılarının giderilmesi ve akan kanın durdurulması amacıyla bitirici önlemler alınması çağrısı yaptı.

toplantının katılımcılarından suudi arabistan dışişleri bakanı el faysal, suriye ordusunun ‘zulmüyle’ mücadele etmek amacıyla halkın kendisini silahlandırma hakkı olduğunu belirtti.

faysal, savaşın ve kanın durması, tutukluların ve mahkumların serbest bırakılması halinde, suriye krizinin çözümü için yemen’dekine benzer bir çözümü uzak görmediğini ifade ederek, suudi arabistan kralı’nın suriye devlet başkanı beşar esad ile üç telefon görüşmesi yaparak politika değişikliği talep ettiğini vurguladı.

orta doğu ve kuzey afrika ülkelerini yoğun olarak etkileyen ‘arap baharı’ hareketi, geçtiğimiz mart ayında suriye’ye de sıçramıştı. yaklaşık 20 milyon kişinin yaşadığı ülkede düzenlenmeye başlayan demokratik reform gösterileri, ordunun sert müdahalesiyle karşılaşmıştı.

bm, arap birliği, ab ve birçok ülke, suriye yönetimine defalarca ülkedeki şiddeti durdurması ve demokratik reform yapması çağrısında bulunmuştu. bm, ülkede çıkan çatışmalarda şu ana kadar en az 7500 kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor. muhalif gruplar ise bu sayının daha yüksek olduğunu iddia ediyor.

bunun karşılığında suriyeli yetkililer, ‘silahlı terörist grupların’ saldırılarında şu ana kadar iki binden fazla polis ve askerin öldüğünü iddia ediyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar