afganistan’daki bm misyonu, 2012 yılında ülkedeki sivil ölümlerde yüzde 12 oranında düşüş yaşandığını aktardı. bu, nato askerlerinin faaliyet gösterdiği ülkede son altı yılda sivil ölümlerde yaşanan ilk düşüş. bm, sayının düşmesini, intihar saldırılarının ve nato hava saldırılarının azalmasına bağlıyor.

bm’nin raporuna göre, afganistan'da geride bıraktığımız yılda 2 bin 754’ü sivil öldü, 4 bin 805 sivil ise yaralandı. son altı yılda yaşanan çatışmalarda 14 bin 728 afgan sivil hayatını kaybetti.

rapora göre 2012’de sivil ölümlerin sayısının azalmasına rağmen hükümet karşıtı güçlerin sivilleri hedef alma oranı ise arttı.

bm genel sekreteri’nin afganistan özel temsilcisi jans kunis, sivillerin en çok silahlı grupların gelişmiş patlayıcı düzeneklerini insanlar üzerinde kanunlara aykırı şekilde kullanmaları nedeniyle yaşamını yitirdiğini söyledi.

rapora göre, sivil ölümlerin yüzde 81’inden silahlı isyancılar sorumlu, yüzde sekizinden ise nato güçleri. kalan yüzde 11’lik kısımdan ise her iki kesim de sorumlu tutulamıyor.

rakamlar, hükümet görevlilerine ve özellikle bu görevlerdeki kadınlara yönelik saldırılarda ise artış yaşandığını gösteriyor.

nato'dan yardım almak yasak

afganistan cumhurbaşkanı hamid karzai, bm rakamlarına göre düşüşte olan sivil ölümleri iyice azaltmak için yeni bir karara imza attı. buna göre, afgan ordusu, yerleşim bölgelerine yönelik operasyonlar sırasında nato hava kuvvetlerinden destek alamayacak. 

karzai'nin kararı, ülkenin kuzey batısındaki kunar eyaletinde ulusal istihbarat servisinin talebi üzerine düzenlenen nato hava saldırısında en az 10 sivil ve dört isyancının ölmesinin ardından geldi. bu olay bölge halkında büyük öfke uyandırmıştı.

karzai, pazar günü düzenlediği basın toplantısında, "afgan kuvvetlerinin hiçbiri, hiçbir koşulda, evlerimize ve köylerimize yabancıların uçaklarıyla operasyon düzenlenmesini isteyemez” dedi.

cumhurbaşkanı'nın kararı, savunma ve içişleri bakanlıkları ile istihbarat ajansı ulusal güvenlik yönetimi’ne gönderildi. 

koalisyon kararı destekledi

afganistan’daki nato askerlerinin komutanı general joseph dunford ise, abd liderliğindeki nato koalisyonunun yasağa rağmen etkin şekilde operasyonlarını sürdürebileceğine inandığını aktardı.

dunford, kararın nato kuvvetlerinin kendisinden önceki komutanı john allen’ın sivil kayıpların önlenmesi amacıyla verdiği kararla uyumlu atılmış bir adım olduğunu söyledi. nato komutanı, "afgan müttefiklerimize yardım etmenin başka yolları da var" diye konuştu.

abd liderliğindeki koalisyon, hava saldırılarını son çare olarak yalnızca nefs-i müdafaa durumunda kullanacaklarını ve evlerin bulunacağı bölgeleri vurmaktan kaçınacaklarını geçtiğimiz haziran ayında açıklamıştı.

ancak bu açıklamanın ardından doğudaki logar eyaletinde bir düğün sırasında yapılan bombardıman 18 sivilin ölümüne neden olmuş, dönemin afganistan'daki nato birlikleri komutanı john allen özür dilemişti.

güvenlik afganlara kalacak

abd liderliğindeki nato güçleri 2001 yılında afganistan'a girerek el kaide ve taliban’a karşı mücadele başlatmıştı.

nato, ülkede güvenliği temmuz 2012’den itibaren afgan güçlerine devrediyor. buna göre, ittifak asker sayısını aşamalı olarak azaltarak 2014 yılı sonuna kadar ülkede güvenliği tamamen afgan güçlerine bırakacak.

abd başkanı barack obama, bu yılın ilkbaharından itibaren afganistan'daki nato güçlerinin misyonunun yoğun olarak eğitim, danışmanlık ve yardımlar yönüne kayacağını ilan etmişti. obama, ülkedeki güvenliğin nato’dan afganistan’a devri sürecinin hızlanarak devam edeceğini söylemişti.

ancak ülkede sık sık meydana gelen saldırılar, hem uluslararası toplum hem de afgan kamuoyu nezdinde bu plana şüpheyle bakılmasına neden oluyor. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar