mısır’ın başkenti kahire’de, gelecek hafta suriye konusunda yapılacak bakanlar düzeyindeki dörtlü toplantının hazırlıkları başladı.

mısır dışişleri bakanlığı sözcüsü, toplantıda şiddet olaylarının derhal durması, suriye’nin bütünlüğünün ve egemenliğinin korunması, yabancı askeri müdahalenin reddedilmesi, demokratik siyasi ve çoğulcu siyasi sistemin derinleşmesi için anlaşma sağlanmaya çalışılacağını kaydetti.

türkiye, mısır, suudi arabistan ve iran’ın katılımıyla yapılacak  dörtlü toplantı öncesinde kahire’deki diplomasi kulübü’nde ön toplantı yapıldı. burada türkiye’yi şam büyükelçisi ömer önhon başkanlığındaki heyet temsil etti.

toplantıda iran dışişleri bakan yardımcısı hüseyin emir, mısır dışişleri bakan yardımcısı şevki ismail ve suudi arabistan dışişleri bakan yardımcısı nasır el-berc de yer aldı.

toplantı suriye'deki krizin çözümü konusunda dört ülkenin uzlaşısını hedefliyor.

'suriye'nin etkisi yayılıyor'

önhon, suriye’deki temasları sırasında, türkiye'nin kahire büyükelçisi hüseyin avni botsalı ile birlikte arap  birliği genel sekreteri nebil el-arabi'yi de ziyaret etti.

toplantının ardından suriye'deki durumun tüm bölgeyi olumsuz etkilediğini dile getiren büyükelçi ömer önhon, "suriye'deki durumun yaydığı negatif etki sadece türkiye değil her yeri sarıyor" diye konuştu.

suriye krizinin bitmesini ümit ettiklerini anlatan önhon, söz konusu krizi, suriye yönetiminin kendi halkını bombalayarak sona erdiremeyeceğini söyledi.

abd iran’dan kaygılı

ancak, kahire’deki dörtlü toplantı hazırlıkları, bazı ülkeleri tatmin etmedi. abd dışişleri bakanlığı, dörtlü komisyonun oluşturulmasının yararından kuşku duyduğunu açıkladı. dışişleri bakanlığı sözcüsü victoria nuland, washington’un iran’ın suriye’de yardımcı veya olumlu rol oynayabileceğini düşünmediğini ifade etti.

esed ‘seçilmezsen giderim’ dedi

diğer yandan rus dışişleri bakanı yardımcısı mikhail bogdanov, yaptığı basın açıklamasında suriye devlet başkanının suriyelilerinin kendisinden başka birini seçmesi halinde görevi bırakmaya hazır olduğunu kendisine bildirdiğini söyledi.

paris’te birkaç gün zarfında suriye muhalefetinden gruplar ve fransız yetkililerle görüşmelerde bulunan bogdanov, suriye sorununun çözümü için ilgili bütün tarafların katılımıyla moskova’da uluslararası bir toplantı gerçekleştirilmesi önerisinde bulundu.

kahire, suriye konusunda yapılacak dörtlü toplantı dışında bm-arap birliği suriye özel temsilcisi ahdar el ibrahimi’ye de ev sahipliği yapıyor.  

kofi annan’ın yerine göreve gelen ibrahimi, pazartesi günü arap birliği genel sekreteri nebil el arabi ile bir araya gelmişti.  görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında ibrahimi, görevinin çok zor olduğunu ancak suriye halkına yardım etmek istediğini söylemişti.

ibrahimi şam yolcusu

ibrahimi, birkaç gün sonra şam’a ilk ziyaretii gerçekleştirmeye hazırlanıyor. ibrahimi, burada sivil toplum, entellektüeller ve halkla temaslarda bulunmayı hedefliyor. ibrahimi, suriye devlet başkanı beşşar esed ile de görüşmeyi umuyor.

ibrahimi, arap birliği’ndeki temaslarının ardından mısır cumhurbaşkanı muhammed mursi ile görüştü.

mursi toplantıda suriye'de akan kanı durdurmak için acil çözüm çağrısında bulundu. bildirdi. suriye muhaliflerinin taleplerine cevap verilmesi ve yönetimin devredilmesi gerektiğine vurgu yaptı.

ölü sayısı artıyor

suriye’de 18 aydır devam eden şiddet olaylarının önüne tüm diplomatik çabalara rağmen hala geçilebilmiş değil.

londra merkezli suriye insan hakları gözlemevi, ordu birliklerinin şam'da pazartesi günü düzenlediği operasyonlarda 60 kişinin öldüğünü, bunların 36'sının tadamun bölgesinde idam edildiğini ileri sürdü.

örgüt, halep'te gerçekleşen operasyonlarda 36, hama'da dokuz, dera'da sekiz, idlib'te beş, humus kentinde dört, lazkiye ve deyru'z zor kentinde de üçer olmak üzere ölenlerin sayısının 128'e yükseldiğini duyurdu.

yerel kaynaklara göre güvenlik güçleri başkentin yelda, tadamun, doğu huta, asafir, hoş arab ve kalamun bölgelerine helikopter destekli operasyonlar düzenledi, çok sayıda ev yıkıldı ve hasar gördü.

aynı kaynaklara göre şam'ın bazı semtlerinde operasyonlar nedeniyle iletişim ve elektrik kesildi. akşam saatlerinde şam'ın rükneddin ve berze semtlerinde yönetim karşıtı gösteriler düzenlendi.

pazartesi günü bombaların patladığı halep'in bazı semtlerinde özgür suriye ordusu (öso) ile esed birlikleri arasında şiddetli sokak çatışmaları yaşandı. kentin besatin kusur, kaptan cebel bölgelerine tank ateşi açıldı.

operasyonlar, hama, humus, dera, deyru'z zor, idlib ve lazkiye'de gece de devam ettiği.

suriye insan hakları gözlemevi'ne göre suriye'de 18 ay önce başlayan ve hala devam eden ayaklanma ve çatışmalarda şu ana kadar 26 bin kişi hayatını kaybetti. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar