cumhurbaşkanı hadi’nin husilerin sana’da zorunlu ev hapsinin altındayken aden’e gitmeyi başarması, istifasını geri çekmesi, aden’de siyasi gruplarla görüşmeleri yürütmesi ve körfez işbirliği sekreteri abdullatif ziyani ile görüşmesi ardından, katar ve suudi arabistan, büyükelçiliklerinin diplomatik işlemlerini aden’den yürütmeye başladı.

suudi arabistan, katar ve birleşik arap emirlikleri (bae), daha önce sana’da büyükelçiliklerini güvenlik durumundan dolayı kapattığını duyurmuştu.

ülkede istifa eden halit bahhah hükümeti sözcüsü racih badi, suudi arabistan’ın yemen büyükelçisinin sana’dan aden’e giderek görevine aden’den devam edeceğini söyledi.

reuters haber ajansına konuşan badi, “suudi arabistan büyükelçisi, dün körfez işbirliği genel sekreteri ile birlikte aden’e geldi. bugün de büyükelçi aden’den diplomatik görevine resmi bir şekilde devam etmeye başladı” diye konuştu.

badi, sudi arabistan’dan sonra birçok körfez ülkesinin büyükelçiliklerini aden’e taşıyabileceğini dile getirdi.

al jazeera yemen muhabiri murat haşim’in aktardığı bilgilere göre, suudi arabistan’ın yanı sıra katar da büyükelçiliğinin işlemlerini aden’de yürütmeye başladı.

körfez işbirliği konseyi (kik) genel sekreteri abdullatif zeyani, çarşamba günü aden kentinde hadi ile yaptığı görüşmenin ardından kik ülkelerinin, ‘cumhurbaşkanı hadi'nin yönettiği siyasi süreci’ desteklediğini söylemişti.

görüşmenin ardından basın açıklaması yapan zeyani, "yemen'in güvenliğinin, körfez'in güvenliğinin bir parçası. kik ülkeleri, hadi'nin cumhurbaşkanlığını yaptığı meşru yönetimi desteklemeye devam edecek" demişti.

başkentin değiştirilmesi önerilmişti

yemen'in güneyindeki aden kentinde 15 şubat'ta düzenlenen 'genişletilmiş ulusal buluşma' toplantısında taraflar "sana'dan başka bir kentin başkent yapılması" çağrısı yapmıştı. açıklamada uluslararası toplumun bu karara destek vermesi istenmişti.

bmgk ise, 16 şubat'ta yemen'in başkenti sana'da, hükümet ve güvenlik kurumlarını ele geçiren şii husilere, bu kurumlardan silahlı güçlerini çekmeleri ve siyasi liderleri koşulsuz serbest bırakmaları çağrısı yapmıştı.

4 aydır başkentteler

yemen'de iran destekli şii husiler, 4 aydan beri başkent sana'yı elinde bulunduruyor. hükümet ile başkente giren husiler arasında 21 eylül 2014'te "barış ve ulusal ortaklık anlaşması" imzalanmıştı.

yemen ordusu ile husiler arasındaki çatışmalar ülkede karışıklık çıkarırken, diyalog görüşmelerinin kilit ismi cumhurbaşkanı hadi'nin özel kalem müdürü ahmed avad bin mübarek'in 17 ocak'ta kaçırılmasıyla gerilim iyice tırmandı.

husiler bunun ardından cumhurbaşkanlığı sarayı ile hadi'nin sittin caddesi'ndeki konutuna saldırdı. çatışmalarda 9 kişi öldü, 80 kişi yaralandı.

cumhurbaşkanı abdrabbu mansur hadi ve başbakan halit bahhah’ın hükümeti, husilerin ülkeyi silah baskısıyla otorite altında tutmasını protesto ederek eş zamanlı istifa ettiğini açıklamıştı.

parlamento feshedildi

husiler, cuma günü parlamentoyu feshedip yerine 551 üyeden oluşan, ülkeyi yönetecek geçici ulusal konsey'i kurduğunu ilan etmişti. buna göre konsey, 5 kişiden oluşan başkanlık konseyi'ni seçecek. başkanlık konseyi ise yeni cumhurbaşkanını belirleyecek.

yemen’de eski devlet başkanı ali abdullah salih’in görevini bırakmak zorunda kaldığı 2011'deki ayaklanmanın ardından ülkede istikrar ve güvenlik sorunu sürüyor. güneyde ayrılıkçı güney hareketi, yemen ordusuyla çatışıyor. kuzeyde ise iran'ın desteğini alan şii husiler ile sünni aşiretler sık sık orduyla çatışıyor.

el kaide ise güçlü olduğu birçok bölgede üslerini yemen ordusuna kaptırıyor, buna karşın petrol ve doğalgaz borularına saldırarak orduyu operasyondan vazgeçirmeye çalışıyor. hasar gören boruların tamiri güvenlik nedeniyle uzun süre alıyor; bu nedenle ülkede sık sık doğalgaz ve petrol arzında sorunlar yaşanıyor. yemen'de açlık sınırında yaşayan insan sayısı ise 10 milyona yaklaşmış durumda.

kaynak: al jazeera ve reuters