manisa'nın soma ilçesindeki kömür madeni ocağında 13 mayıs'ta yaşanan faciayla ilgili akhisar cumhuriyet başsavcılığı'nın yürüttüğü adli soruşturmada, kazadan kurtulan 486 işçinin ifadelerinin alınması sürüyor.

madende elektrik ustası olarak çalışan a.b., kazanın ardından yaşananları ve madende kazalara yol açabilecek nedenleri sıraladı.

"olayı ilk haber verenlerden biriyim"

ifadesinde, kazanın kendisinin olduğu bölgenin yaklaşık 100 metre aşağısında meydana geldiğini söyleyen a.b. olay anını şöyle anlattı:

"saat 15.03'te enerji kesildi. o sırada yoğun bir dumanın üzerime doğru geldiğini gördüm. bu duman gri renkliydi. işığı tuttuğumda dumanın rengi yeşile dönüyordu. ben bu dumanı görünce hemen 140 bölgesine giderek vardiya amiri vedat bey'e haber verdim. olayı ilk görüp haber verenlerden biri benim."

"çok fazla sıcaktı"

elektrik ustası savcılığa verdiği ifadesinde, madende "sıcak kömüre" rastlamadığını ancak üçüncü bant boyuna gittiğinde buradaki "a" ve "s" panolarında sıcaklık artışı hissettiğini söyledi. "oraya gittiğimizde ceketimizi, hırkamızı çıkarırdık, daha işe başlamadan kan ter içinde kalırdık. orası çok fazla sıcaktı" dedi.

a.b. madende "s" panosu diye adlandırılan üretim bölgesinde havanın da çok kirli olduğunu söyledi.

"s panosu hava çıkışı üzerinde yer aldığı için doğu 7 panosu, h panosu, 140 panosu ve a panosundan çıkan pis hava direkt s panosu üzerinden hava çıkışına gider. bu yüzden s panosundaki hava çok pistir, oksijen değeri düşüktür. bu şekilde bir havalandırma sistemi yeterli olmadığı gibi özellikle s panosunda çalışanlar için uzun vadede öldürücü nitelikte sonuçlar doğurabilir."

"müfettişler gelmeden önce haberimiz olurdu"

madendeki denetimlere ilişkin de konuşan a.b.'ye göre, müfettişlerin geliş zamanları ve denetim yapacakları bölge önceden biliniyordu. a.b. denetimler öncesinde kendisinden de sorumluluk alanındaki işlerde mevzuata uygun değişiklikler yapmasının istendiğini anlattı.

"madende müfettişler gelmeden 15-20 gün önce haberimiz olurdu. ayrıca (müfettişlerin) madende uğrayacağı ve gideceği güzergâh da belli olurdu. bu güzergâhta gerekli tedbirler alınır, ev tipi telefonlar kaldırılır, antigrizu telefonlar konulurdu. en son denetlemede de müfettişlerin a ve h panolarına gideceği söylendi. bunun üzerine bize bu güzergâhta antigrizu telefonlar ve panolar yerleştirmemizi istediler."

"müfettişler incelese gerçek olmadığını anlardı"

madendeki elektrik panolarının antigrizu özellikli olmadığını ama denetimlerde panoları o özellikte olanlara benzettiklerini söyleyen işçinin son denetimle ilgili de iddiaları var:

"biz bunları (antigrizuya benzettikleri elektrik panosu ve telefonlar) a ve h panosuna yerleştirmeyi yetiştiremedik. yetiştiremeyince 140 panosunun bulunduğu alana yerleştirmemizi istediler. biz de bunun üzerine 140 panosuna yoğunlaşıp orayı denildiği gibi yaptık. gelen müfettişler 140 bacasına girip çıktılar ve başka yere uğramadan gittiler. müfettişler antigrizu pano ve telefonları incelese bunların gerçek olmadığını, bir sıkıntı olduğunu rahat anlardı."

''daha fazla kömür çıkarın baskısı vardı"

a.b. ifadesinde, madendeki çalışma koşullarının zorluklarından da bahsetti. işçilerin üretim baskısı altında çalıştırıldığını savundu. buna göre madende özellikle son dönemde iş güvenliği ve emniyeti ikinci plana atılarak, "daha fazla kömür çıkarılması için" baskı yapılıyordu.

"nakil bantları, vardiya giriş ve çıkışlarında insanları taşıdığı için her ihtimale karşılık yavaşlatılır ancak vardiya giriş çıkışlarında fazla vakit kaybı olduğunu mazeret ederek, bu bantların hızını artırmaya başladılar. hiç yavaş devre dönmedi. kömür taşınması sırasında olan hızla insan taşınması sırasında olan hız aynı seviyeye getirildi."

"yeraltında görev değişimi"

madende hava ustası olarak çalışan i.d. de işyerindeki üretim baskısıyla ilgili, "maden ocağında amirlerimiz bize devamlı, 'çok çalışın, daha çok kömür çıkarın' gibi söylemlerde bulunarak baskı yapıyordu" dedi.

hava ustası i.d. vardiya değişiminde üretimde görevli işçilerin mevzuata aykırı olarak yeraltında görev değişimi yapmak zorunda kaldıklarını da anlattı. "üretimci olmayan arkadaşlar işlerini bitirdiklerinde, saat 15.30 civarında yeraltından çıkıyordu. üretimci olanlar, diğer vardiyadan gelecek olanları bekliyordu" dedi.

kaynak: anadolu ajansı