birleşmiş milletler (bm) ve kimyasal silahların yasaklanması örgütü’ne (ksyö)  bağlı uluslararası gözlemciler, suriye’de rejimin kimyasal silah programıyla ilgili faaliyetlerini yürüttüğü tesislerdeki denetim çalışmalarını sürdürüyor.

gözlemciler, kimyasal silah programıyla bağlantılı olan 20 tesisten üçüne girdi, inceleme yaptı.

ksyö sözcüsü michael luhan, perşembe günü yaptığı açıklamada, geride kalan 10 gün boyunca suriye rejiminin kontrolünde olan bölgelerde inceleme yapıldığını kaydetti.

27 uzmandan oluşan ekibin ilerleyen dönemlerde diğer tesislerde inceleme yapmak için muhaliflerin kontrolündeki bölgelerden geçmesi bekleniyor.

bm ise gözlemcilerin faaliyetlerini güvenle sürdürmelerini sağlamak amacıyla çatışma bölgelerinde şam rejimi ve muhalifler arasında ateşkes sağlamayı umuyor.

bm genel sekreteri ban ki moon, daha önce yaptığı açıklamada suriye'nin kimyasal silahlarının imhası için ülkede faaliyet yürüten personel sayısının 100’e çıkarılacağını duyurmuştu.

uzmanlardan oluşan ekibin nihai hedefi 2014 ortasında ülkenin tüm kimyasal silahlardan temizlenmesi.

suriye ordusu, pazartesi günü depolama için kullanılan bazı tesisleri imha etmeye başlamıştı.

21 ağustos’ta başkent şam’ın yakınında düzenlenen kimyasal saldırıda yüzlerce suriyeli ölmüştü.

amerika birleşik devletleri (abd) ile suriye'deki rejimi destekleyen rusya, bu saldırıdan sonra ülkenin kimyasal silahlardan temizlenmesiyle ilgili anlaşmaya varmıştı.

suriye devlet başkanı beşşar esed de söz konusu anlaşmaya uyacağını açıklamıştı. 

çatışmalar sürüyor

uzmanların kimyasal silah programına yönelik çalışmaları sürerken, ülkede rejim kuvvetleri ve muhalif birlikler arasındaki çatışmalar da devam ediyor.

ingiltere merkezli suriye insan hakları gözlemevi, suriyeli ordu birlikleri ile esed’e bağlı şii savaşçıların başkent şam’ın güneyindeki iki mahalleyi ele geçirdiğini duyurdu.

lübnan hizbullah’ına bağlı savaşçılar ve ordu tanklarının da yer aldığı birlikler, diyyabiye ve filistinli mültecilerin bulunduğu hüseyniye mahallelerinde kontrolü sağlarken, çatışmalarda 70 kişi hayatını kaybetti.

bölgede çok sayıda sivil ve silahlı muhalif de mahsur kaldı.

başkent yakınlarında bulunan ve şiilere ait bir türbenin yer aldığı seydi zeynep bölgesinde de şiddetli çatışmalar devam ediyor.

gözlemevi ayrıca, halep kentinin güneydoğusundaki safira kasabasında rejim kuvvetlerinin düzenlediği hava saldırısında 16 kişinin, aynı bölgede yer alan manbij kasabasındaki diğer bir hava saldırısında ise altı kişinin öldüğünü açıkladı. 

abd’de faaliyet gösteren  james martin silahsızlanma araştırmaları merkezi yetkilisi amy smithson, safira’ya yakın bir bölgede bulunan tesiste kimyasal silah üretildiği ve depolandığına yönelik şüpheler olduğunu söyledi.

ülkenin resmi haber ajansı sana ise, halep’te muhaliflerin ateş açması sonucu altı kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. 

suriye'de, 2011 yılının mart ayında demokratik reform gösterileriyle başlayan olaylar, daha sonra muhaliflerle rejim güçleri arasında silahlı mücadeleye dönüşmüştü. bm verilerine göre, ülkede bu sürede 100 binden fazla kişi hayatını kaybetti. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar