hagel’ın savunma bakanı olarak türkiye’ye yapacağı ilk ziyaret, bakanlık sözcüsü john kirby tarafından duyuruldu. kirby açıklamasında “türkiye, kilit bir nato müttefiki. suriye ve irak ile olan sınırı göz önüne alındığında, işid’in oluşturduğu bölgesel tehdide dair derin endişelerimizi paylaşıyor. bakan hagel ziyareti, kritik abd-türkiye ilişkilerini geliştirmek için önemli bir fırsat olarak görüyor” dedi.

al jazeera’ye konuşan abd dışişleri bakanlığı kaynakları da, hagel’in türkiye’de olası operasyonlar için işbirliği arayacağı bilgisini yalanlamadı.

ziyaretten hemen önce yapılacak olan nato zirvesinin en önemli gündem maddelerinden ikisi de ‘işid’in ciddi bir tehdit olarak ortaya çıkışı’ ve ‘nato’nun üyeleri arasındaki koordinasyonun geliştirilmesi’ olacak.

kerry de işid’e karşı işbirliği çağrısı yaptı

abd dışişleri bakanı john kerry de 29 ağustos’ta new york times gazetesine bir makale yazarak, işid’e karşı küresel koalisyon kurulması gerektiğini belirtti:

“radikal gruplar, kontrol edilmezlerse, suriye ve irak’la sınırlı kalmayacağının kanıtları var. ürdün, lübnan, türkiye ile sınırı olan ve israil’e de tehlikeli şekilde yakın olan bölgede daha fazla alanı kuşatabildiklerini ve ele geçirebildiklerini gösterdiler.  abd öncülüğünde birleşik bir yanıtla ve ulusların mümkün olan en geniş koalisyonuyla, işid kanserinin diğer ülkelere yayılmasına izin verilmeyecek.”

kerry makalesinde, işid’den doğrudan etkilenen bölge ülkelerinden daha fazla destek alabilmek için nato zirvesinin ardından hagel ile birlikte ortadoğu’ya gitmeyi planladıklarını yazdı. ancak henüz dışişleri bakanlığı'ndan kerry’nin ziyaretine ilişkin bir açıklama gelmedi:

“galler’deki nato zirvesinde savunma bakanı chuck hagel ile birlike avrupalı ortaklarımızla buluşacağız. amaç, en geniş çaplı desteği temin etmek…  bu savaşta neredeyse her ülkeye bir rol düşüyor.”

kerry, işid’e destek verdiği iddia edilen ülkelere de, isim vermeden değindi. ‘bazı ülkelerin farklı çıkarları olsa da, kimsenin işid’i destekleyemeyeceğini’ savundu:

“belli ki, bu oyunda farklı çıkarlar var. ama saygın hiçbir ülke işid’in işlediği dehşet verici suçları destekleyemez, hiçbir medeni ülke bu illeti ortadan kaldırma sorumluluğundan kaçamaz. işid’in iğrenç taktikleri, eskiden beri çatışan çıkarlara sahip olan komşu ülkeleri de birleştiriyor ve bir araya getiriyor. zamanla, bu koalisyon işid’i yükselten temel faktörlere değinmeye başlayacaktır.”

obama da 28 ağustos günü yaptığı açıklamada bölgedeki ülkelerin işid gibi örgütler hakkında "ikircikli olmaya" son vermesi gerektiğini söylemişti:

"gerçek şu ki, kimi defalar, bu grupların bazılarını kendi çıkarlarına kullanmak üzere finanse etmenin kötü bir strateji olmadığını düşünen devlet aktörleri oldu. tüm bölgeye mesajımız, bu, sünni olsun, şii olsun, herkese işid gibi bir örgütün kabul edilemez olduğu, şiddet, kaos, masumları katletme dışında bir vizyon ve ideolojiye sahip olmadığı yönünde bir uyarı alarmı olmalı."

abd’nin suriye’ye müdahalesi gündemde

hagel’in ziyareti, kerry’nin bölge ülkelerine işid’e karşı işbirliği çağrısı ve washington’dan yapılan ‘suriye’de işid’e karşı askeri müdahalenin olası senaryoları üzerinde çalışıyoruz’ açıklamasının ardından gerçekleşiyor. 

beyaz saray sözcüsü josh ernest, 30 ağustos cumartesi günü, abd savunma bakanlığı’nın (pentagon) suriye’de işid’e karşı bir askeri operasyon planını hazırladığını açıkladı. ernest, suriye’de işid’e karşı bir askeri müdahale için abd başkanı obama’ya çağrı yapanların olduğunu ve pentagon’un askeri bir müdahalenin senaryolarını hazırlamakta olduğunu söyledi.

abd, 8 ağustos’tan beri irak’taki işid hedeflerini havadan vuruyor. obama’nın suriye’de bir askeri müdahale yönünde henüz bir karar almamış olduğunu vurgulayan ernest, söz konusu kararın ancak abd kongresi'nin de dâhil edileceği istişarelerden sonra alınabileceğini ifade etti.

abd'li gazeteci james foley'nin infaz görüntülerinin yayınlanması üzerine işid'e karşı mücadelede yeni bir adım atan abd ordusu da, örgütün suriye'deki güçlerine de müdahale edilmediği sürece başarısız olunacağını açıklamıştı.

pentagon’un bizzat kontrol ettiği ve her haberini onaydan geçirdiği stars and stripes adlı haber sitesi de, abd’li yetkililere dayandırdığı haberinde, suriye’ye olası bir müdahaleden önce bölgede müttefik oluşturmanın hayati önemde olduğunu vurguladı.

haberde, ankara’nın desteğinin işid’e karşı mücadelede büyük fayda sağlayacağı, incirlik hava üssü’nün suriye’ye olası bir müdahalede kullanılabileceği yazıldı.

kaynak: al jazeera, reuters, stars and stripes