suriye’de rejim ve muhaliflerin, iran ve türkiye aracılığıyla vardığı mutabakat gereği iki tarafın kuşatma altında tuttuğu iki bölgeden yaralılar takas edildi. muhaliflerin kuşatması altındaki fua köyünden ve rejimin kuşatması altındaki zebedani'den toplam 464 yaralı ve refakatçinin takas edildiği yer ise hatay ve beyrut oldu.

suriye’nin idlib kentine bağlı fua köyü'nden muhalifler, 6’sı yatalak 107 yaralı 229 refakatçi toplamda 338 kişinin türkiye'ye geçişine izin verdi. şam kırsalındaki zebedani köyünden de rejim, 6’si yatalak 54 yaralı ve 66 refakatçiyi, yani toplamda 126 kişiyi serbest bıraktı.

takas edilen yaralılar arasında rejim yanlısı milisler, muhalif savaşçılar, siviller ve refakatçiler bulunuyor. bu kişileri taşıyan ambulanslar hatay ve beyrut'a hareket etti. türkiye'ye gelen yaralılar, suriye tarafındaki bab-el hava sınır kapısı'nda yapılan sağlık ve güvenlik kontrollerinin ardından, hatay'ın reyhanlı ilçesindeki cilvegözü sınır kapısı'na getirildi. burada yine kapsamlı sağlık ve güvenlik kontrolünden geçirilen 338 kişi, türk plakalı otobüslere bindirildi. önce 7 yaralı ambulanslarla direkt hatay havalimanı'na götürüldü. ardından da otobüsler konvoy halinde havalimanına gitti. konvoyda yer alan, aralarında kadın ve çocukların da olduğu yaralılarla refakatçiler hatay havalimanı'ndan uçakla lübnan'ın başkenti beyrut'a gönderildi.

[Fotoğraf: Sümeyye Ertekin / Al Jazeera Türk]

takasın merkezleri: hatay ve beyrut

rejimin bıraktığı 126 kişi ise lübnan'ın başkenti beyrut'a gitti. rejimin kuşattığı muhaliflerin denetimindeki zebedani'den suriye sınırına taşınan 126 kişiden oluşan yaralı muhalifler ve aileleri, suriye sınır kapısında bekleyen birleşmiş milletler, uluslararası kızılhaç örgütü, lübnan kızılhaçı'ndan oluşan konvoy tarafından gün içinde teslim alındı. lübnan'daki sınır bölgesine kafilenin girmesiyle birlikte yol kenarında ellerinde suriye muhalefeti bayraklarıyla bekleyenler, gelenleri tezahüratlarla karşıladı.

bm, uluslararası kızılhaç örgütü, lübnan kızılhaçı, lübnan emniyet müdürlüğü’ne ait yaklaşık 40 araçtan oluşan konvoy, daha sonra yoğun güvenlik önlemleri altında beyrut uluslararası refik hariri havaliman'ına ulaştı. zebedani'den gelen yaralıları türkiye'ye nakledecek uçak da havalimanından kalktı. hatay'a inen uçaktaki yolculardan 6'sı hatay'da tedavi altına alındı. diğer 120 suriyeli ise cilvegözü sınır kapısından suriye'ye giriş yaparak muhaliflerin denetimindeki idlib'e gitti. 

Takasta İHH İnsani Yardım Vakfı da rol alıyor.

[[Fotoğraf: Sümeyye Ertekin / Al Jazeera Türk]]

ihh da katkıda bulundu

türkiye’nin merkezinde olduğu yaralı takasında suriye, lübnan hükümetleri fiili, iran ise taraf olarak yer aldı.

takas, ocha (bm insani işler koordinasyon bürosu), icrc (uluslararası kızılhaç örgütü), sarc (suriye kızılayı) ve ihh insani yardım vakfı’nın katkısıyla gerçekleşti.

zebedani ve fua-kefreyya kuşatmaları

suriye rejimi ile hizbullah, şam’ın kuzeybatısında yer alan ve lübnan’ın sınırına yakın zebedani bölgesini ele geçirmek için temmuz ayında büyük bir operasyon başlatmıştı. fetih ordusu’nun bileşenlerinin denetimindeki bölgeye yoğun varil bombalı saldırıları düzenlenmesinin ardından muhalifler de idlib’de kuşattıkları şii nüfusun yaşadığı fua ve kefreyya bölgelerine yönelik bombardıman başlatmıştı ve zebedani’ye yönelik saldırı sona erene kadar bu bölgeleri vurmaya devam edeceğini açıklamıştı.

eylül 2015’te zebedani ile fua ve kefreyya bölgelerinde esed rejiminin katılmadığı, muhaliflerle iran arasında yürütülen müzakereler sonucunda karşılıklı ateşkes anlaşmasına varılmıştı. bu yaralı takası da söz konusu ateşkes anlaşmasının ikinci aşaması.

kaynak: al jazeera