Eğitim

Kütüphanenin adı var, kendi yok

Bu hafta Kütüphaneler Haftası kutlanıyor.Yazar Muzaffer İzgü’nün dediği gibi "Çocuk okuru olmayan bir toplumun yetişkin okuru olmaz" ancak Türkiye’de okullar kütüphanesiz. Okul öncesinden liseye kadar 53 bin devlet okulunun sadece yüzde 34’ünde kütüphane var.

Konular: Türkiye
Türkiye'de 18 bin 570 okul kütüphanesi var. [Fotoğraf: AA-Arşiv]

her yıl mart ayının son pazartesi ile başlayan haftası, kütüphaneler haftası. türkiye, bu yıl 30 mart - 5 nisan tarihleri arasında 51. kütüphaneler haftası'nı kutluyor. ancak rakamlar pek de kutlanacak bir tablo olmadığını ortaya koyuyor.

türkiye okul sayısı ile okul kütüphane sayısı arasında uçurum var. okulların sadece yüzde 34’ünde kütüphane var.

milli eğitim bakanlığı’nın al jazeera türk’e verdiği rakamlara göre, ocak 2015 itibariyle okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde toplam 18 bin 570 kütüphane var.  oysa bu kademelerdeki devlet okulu sayısı 53 bin 546. yani okulların yarısında bile kütüphane yok. özel okullardaki kütüphane sayısı ise 2 bin 621.

türk kütüphaneciler derneği genel başkan yardımcısı ve okul kütüphanecileri başkanı aydın ileri’nin verdiği rakamlara göre ise türkiye’de bin 118 halk kütüphanesi var. bunların 122’si kapalı. türkiye’de üç kütüphaneye bir kütüphaneci düşüyor. her yıl üniversitelerin kütüphaneci yetiştiren bölümlerinden 500’e yakın kişi mezun oluyor. ancak 2014’te kpss ile atanan kütüphaneci sayısı sadece 4 . 

kütüphane artık fotokopi odası ve mescit olarak kullanılıyor

esenyurt’taki sonnur yalnızoğlu ilkokulu’nun kütüphanesi yok. okulun geçen yıla kadar çok da etkin olmayan bir kütüphanesi vardı ancak kitap sayısı yetersizliği ve aktif kullanılmaması nedeniyle kapatıldı.
kütüphaneye ayrılan mekân artık fotokopi odası ve mescit olarak kullanılıyor. 4+4+4’ten sonra ilkokul olan  eğitim kurumunun öğrenci mevcudu 3 bin 500. 

öğretmenler okula kütüphane kurulmasını istiyor. bunun için çalışmalar başlayacak. ancak sosyo ekonomik durumu düşük bir bölgede olan okul, öğrencilerden kitap bağışı da istese kitap gelmiyor. çünkü öğrencilerin evlerinden getireceği kitap yok. 

öğretmenler ortalama 60 kişilik sınıflarında eğitim vermeye çalışırken, yöneticiler okulun temizliği için çalıştırılan altı hizmetliye ücretlerini bulma çabasında.

penyelüks hasan gürel ilk ve ortaokulu’nda ise  kütüphane var. ancak kütüphanenin bir kısmı bölünerek sınıf yapılmış. 800 öğrencilik ikili eğitim yapan okuldaki kütüphane öğretmenlerin deyişiyle atıl kalmış durumda.

kartal’daki hacı hatice bayraktar anadolu lisesi, iki yıldır binaları yeniden yapıldığı için yakacık yüksek ilhan alanyalı mesleki ve teknik anadolu lisesi’ni misafir ediyor. 

iki okul binaya sığmak zorunda olunca kütüphaneyi sınıf yapmak durumunda kaldılar.

öğrenciler: internet varken...

öğrencilerden kimi 'kütüphane gerekli', kimi ise 'internet varken gerek yok' diyor. misafir okulun öğrencilerinden 12. sınıf öğrencisi samet kılıç, "buraya taşınmadan önce kütüphanemiz vardı. şu an da ihtiyaç hissetmiyorum. internet var elimizin altında. evde de ablamın kitaplarından yararlanıyorum" diyor. hacı hatice bayraktar lisesi'nde 9. sınıfta okuyan ve adını vermek istemeyen bir öğrenci ise "roman okumayı seviyorum. okulda kütüphane olmaması kötü. okullarda okuma alışkanlığını geliştirici etkinlikler artmalı, yönlendirmeli olmalı" diye konuşuyor. 

Avrupa ile Türkiye arasında uçurum var

kütüphane, enformasyon ve dokümantasyon dernekleri avrupa bürosu (eblida)  istatistiklerine göre; almanya’da halk kütüphanesi sayısı 9 bin 550, fransa’da 9 bin 400. fransa’da kütüphanelere kayıtlı kullanıcı sayısı 11.3 milyon, ingiltere’de ise 11.4 milyon iken, türkiye’de halk kütüphanelerinde kayıtlı kullanıcı sayısı sadece 1 milyon.

 

 

kütüphane derslik yapılıyor

türk kütüphaneciler derneği genel başkan yardımcısı ve okul kütüphaneleri derneği başkanı aydın ileri, “okul kütüphanelerinin adı var, kendisi yok denecek bir durumda” diyor. ileri  4+4+4 eğitim modeline geçildiği süreçte pek çok kütüphanenin de dersliğe çevrildiğini anlatarak "son yapılan milli eğitim şurası'nda kütüphanelerden, kitaptan, okuma kültüründen hiç bahsedilmedi. yazar muzaffer izgü'nün dediği gibi "çocuk okuru olmayan bir toplumun yetişkin okuru olmaz" diye konuşuyor.

"öğretmen rol model olmalı"

ileri, özel eğitim kurumlarında ve avrupa ülkelerinde eğitimin merkezinde kütüphane olduğunu vurguluyor. türkiye’de ise 4. sınıftan sonra sınav süreçlerine başlayan çocukları kütüphaneye çekmenin zor olduğunu  anlatıyor:

"kütüphaneyi sadece kitap okunacak yer olarak görmemek lazım.  araştırma yapılacak, kitap dışı materyallerin de olduğu bir alan. okul kütüphanecisi çocuklara araştırmayı öğretecek kişi. özel öğretim kurumlarında çalışanlar bilgi okur yazarlığını öğretiyor çocuklara. hem kütüphane hem sanal ortamda doğru kaynak taramayı,  kaynak göstermeyi öğretiyor. ygs’de gençlerin çoğu türkçe sorularında paragrafların uzunluğundan şikâyet etti. hiçbirinin okuma alışkanlığı yok çünkü. okuma alışkanlığının kazandırılması için anne, baba, öğretmen rol model olmalı. okuma süreci beş duyuyu çalıştırıyor. yaratıcı zekâ, merak duygusunu açığa çıkıyor."

kitap okumayan iki yıl geride 

kitap okuma kültürü başarıya etkileyen faktörlerden. uluslararası öğrenci değerlendirme programı (pisa) 2012'ye türkiye’den katılan 15 yaş grubu öğrencilerin verdiği cevaplar bunu gösteriyor. new york üniversitesi öğretim üyesi doç.dr. selçuk şirin'in 'pisa verileriyle türkiye- avrupa birliği değerlendirme raporu'na göre, evinde 100'den fazla kitap olan öğrencilerin oranı yüzde 18. evlerin yarısından fazlasında 25’ten az kitap var. evinde 10 kitap olan öğrenciler evlerinde 200 kitap olanlara göre fende 87, matematikte 108 puan daha düşük başarı gösteriyor. 108 puan farkı demek iki buçuk öğrenme yılı geride olmak demek.

meb:  370 z kütüphane yapıldı

Z kütüphane projesi ile okullara böyle kütüphaneler kuruluyor.

al jazeera türk, meb’e okullarda okuma kültürünün geliştirilmesi için yapılan çalışmaları da sordu. meb, 2011’den bu yana içinde kitapların ve kaynakların yanı sıra interneti de olan z-kütüphane projesi yapıldığını, bugüne kadar 370 z kütüphane yapıldığı bilgisini verdi. meb, ayrıca bakanlık yayınlarına ait kitapların okullara gönderildiğini, 2014’te de 212 bin tübitak dergisini okullara ilettiklerini belirtti.

kaynak: al jazeera


 

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;