kdp dış ilişkiler sorumlusu hemin havrami, bağdat hükümetiyle erbil'deki kürt yönetimi arasında petrol gelirlerinin dağılımı ve bütçe konularında anlaşıldığını söyledi.

havrami anlaşmayla ilgili detay vermezken, irak devlet televizyonu kürt yönetiminin kerkük'ten çıkan günlük 300 bin varil ve kuzeydeki kürt bölgesinden çıkan 250 bin varil petrolün ihraç edilmesi karşılığında bütçenin yüzde 17'sini almayı kabul ettiğini duyurdu. 

irak maliye bakanı hoşyer zebari ise, 'tartışmalı bölgeler' arasındaki kerkük'ten çıkan 300 bin varilin bağdat'a gönderileceğini, kürt yönetimi'nin sınırları içerisinden çıkan günlük 250 bin varil petrolün ise türkiye üzerinden irak milli petrol şirketi (somo) aracılığıyla ihraç edileceğini açıkladı. 

ayrıca, bağdat'taki merkezi hükümet, peşmergelerin maaşları ve askeri ekipmanları için kürt yönetimine her yıl yaklaşık bir milyar dolarlık bütçe ayırmayı kabul etti. bu bütçe yüzde 17'ye ek olarak sağlanacak. erbil'deki kürt yönetiminin ayrıca 2014 yılında alamadığı pay da ödenmiş olacak. buna ek olarak kürt yönetiminini idaresi altındaki bölgelerde çalışan devlet memurlarının maaşları da bağdat hükümeti tarafından ödenecek. 

bağdat ile erbil, petrol ihracı ve bütçe paylaşımında yaşadıkları sorunları çözmek için 13 kasım'da uzlaşmaya varmıştı.

buna göre irak hükümeti, kürt yönetimine bütçeden ilk etapta 500 milyon dolar göndermeyi, erbil ise bunun karşılığında ceyhan'daki petrolün günlük 150 bin varilini bağdat'a vermeyi kabul etmişti.

taner yıldız'dan açıklama

anlaşmanın ardından açıklama yapan enerji bakanı taner yıldız, "ankara erbil bağdat'ın mutabakat zemini oluşmuştur. gelecek hafta ya da sonraki hafta bağdat'a gideceğim, iki gün içinde de irak elektrik bakanı gelecek. yeni bir açılım yapacağız" dedi.

anlaşma öncesi

anlaşmazlığın perde arkasında irak anayasası'ndaki çelişkili maddeler ve bir önceki irak başbakanı nuri maliki'nin tutumu yatıyor. erbil, anayasada özerk bölgelere tanınan hakka atfen kendi petrolünü bağdat'tan bağımsız işleyip satmak istiyordu. bağdat merkezi hükümetiyse, petrolün hangi bölgede olursa olsun yalnızca somo aracılığıyla ihraç edilmesi gerektiği fikrini savunuyor.

henüz meclisten onay almayan 2007 tarihli hidrokarbon yasası ise bağdat'ın tüm petrol gelirlerinden erbil'e yüzde 17 pay vermesini öngörüyor. 

bağdat yönetimi, kürtlerin merkezi hükümetten izinsiz petrol satışı yaptığı gerekçesiyle, kürt yönetimine merkezi bütçeden gönderdiği payı kesti. bu pay ağırlıklı olarak memur maaşlarının ödenmesinde kullanılıyordu.

erbil-bağdat anlaşması, gerginliği bitirme açısından tarihi bir önem taşıyor. eski başbakan nuri maliki sık sık erbil'e petrol ödeneklerini kesmiş, kuzey irak petrollerinin türkiye üzerinden satılmasını uluslararası mahkemelere taşımıştı.  

kaynak: al jazeera ve reuters