ankara'yı ziyaret eden ingiltere başbakanı david cameron'un gündeminde işid ile mücadele ve yabancı savaşçıların ingiltere’ye dönüşü vardı.

baş başa görüşen ev sahibi başbakan ahmet davutoğlu ve cameron görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. her iki lidere de hem ingiliz hem de türk basınından 'yabancı savaşçıların suriye ve irak'a geçişinin engellenmesi konusunda iki ülkenin nasıl bir işbirliği yapacağı' soruldu. 

davutoğlu, ingiltere ve türkiye'nin işid savaşçılarıyla mücadele konusunda tespiti ve iradesinin ortak olduğunu söyledi. davutoğlu bu mücadelenin üçüncü aşaması olarak ise yöntem üzerinde çalışılacağını dile getirdi.

davutoğlu konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu: 

"burada üç husus önemli. birincisi tespit. tespitte anlaşıyor muyuz? türkiye - ingiltere arasında değerli dostum ile benim aramda, aslında uluslararası toplumun bütününde herhangi bir görüş ayrılığı yoktur. isis (işid) suriye halkı için de, irak halkı için de, türkiye için de, bütün dünya için de tehdittir. bütün bu uluslararası terörizm karşısında tutumuz açıktır. tespitte o anlamda bir farklılığımız yok. tespitte bir ortak siyasi irade sahibi olmamız, güçlü bir siyasi irade bu tespit karşısında, yabancı savaşçılar konusunda yine güçlü bir siyasi iradeye sahibiz... ikinci önemli nokta bu. bunlarda anlaştıktan sonra üçüncü nokta; hangi yöntemle bu terör örgütüyle ve yabancı savaşçılarla mücadele edilebilir konusu ise karşılıklı iyi niyetle, her aşamada görüşeceğimiz ve işbirliği yapacağımız bir husustur. her türlü yöntemi birlikte değerlendiririz, istişare ederiz. ve şimdi bugün de bu konuları hep ele aldık. son derece yapıcı bir şekilde ve gerek diplomatik, gerek istihbari birimlerimizi talimatlandırdık.  yapılabilecek çalışmalar ve uygulanacak yöntem konusunda bundan sonra birlikte çalışmaya devam edeceğiz."

'ortaklığımız daha da güçlü olacak'

cameron ise 'ulusal güvenlik' vurgusu yaparak şu ifadelere yer verdi:

"burada ortak bir düşmanla mücadele ediyoruz. aşırı uç terörist gruplarla mücadele konusunda mümkün olduğunca yakın çalışıyoruz. ister işid için savaşmaya gelenler olsun, ister geri dönenler olsun, ister en üst düzeyde istihbarat ilişkilerimiz olsun, tek amacımız buradaki ve ingiltere'deki halkın daha güvende olmasını sağlamak. aramızdaki ortaklık bu anlamda zaten güçlü ama daha güçlü olacağını düşünüyorum. uzun zamandır işid'i ortadan kaldırmak ve istikrar getirmek için stratejimiz var. bence aynı bakış açısına sahibiz. irak ve suriye'de ihtiyacımız olan bu. yani ister sünni, ister şii, ister kürt olsunlar, bizim isteğimiz halkın tamamını temsil edecek bir yapı."

'türkiye elinden geleni yapıyor'

türkiye'nin ingiltere'nin güvenliğini sağlamak noktasında yeterince bir şey yapıp yapmadığının sorulması üzerine cameron, türkiye ile ingiltere'nin yabancı savaşçılar konusunda elinden gelenin en iyisini yaptığını söyledi. her iki ülkenin de parlamentolarında yasa çıkardığına değinen cameron, bundan sonra istihbarat da dahil olmak üzere daha fazla konuda işbirliği yapacaklarını kaydetti.

cameron, davutoğlu ile görüşmesinin ardından cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan'la çalışma yemeğinde bir araya geldi.

işid’e katılanların dönüşünü engellemek için işbirliği arayışı

ingiltere 500’den fazla vatandaşının suriye ve irak’ta işid’e katıldığını, bir kısmının geri döndüğünü tahmin ediyor. asıl korkusu da geri dönenler. cameron daha önce ‘işid savaşçıları, ingiltere tarihinin karşılaştığı en büyük ulusal güvenlik tehdidi’ demişti. ardından işid savaşçılarının geri dönüşünü engellemek için bir yasa tasarısı hazırlandı. tasarıya göre, işid saflarında savaşmaya giden ingiliz vatandaşlarının pasaportlarına el konulacak. tasarı, pasaportlarının iptali, gümrük polisine yeni yetkiler verilmesi ve havayollarının yolcu listelerini paylaşması gibi önlemleri içeriyor. 

daha önce suriye'de başı kesilerek öldürülen abd ve ingiliz vatandaşlarının işid üyesi olan katilinin ingiliz vatandaşı olduğu ortaya çıkmıştı.

‘türkiye daha etkili bir uyarı sistemi geliştirmeli’

başbakanlık kaynaklarından alınan bilgiye göre, cameron ankara yönetiminden, türkiye’den ingiltere’ye uçan her havayolu şirketinin eksiksiz yolcu listesini paylaşmasını istiyor.

aynı kaynaklar, türkiye’nin birleşik krallık ile uçuş manifestolarını paylaştığını, ancak yolcularla ilgili daha kaliteli ve detaylı bilgiye ihtiyaç duyulduğunu söyledi. tüm havayollarından tüm isimlerin eksiksiz olarak verilmemesi sebebiyle, güvenliği sağlamak için ihtiyacının yeterince karşılanmadığını belirtti.

nato ve ab’de destek için işbirliği şartı

ziyaret, ingiliz parlamentosundaki ‘türkiye işid savaşçılarını durdurmak için daha fazlasını yapmadıkça, nato ülkeleri türkiye’yi korumak için bu kadar çaba harcamamalı’ sözlerinin üzerine gerçekleşiyor.

istihbarat ve güvenlik komitesi üyesi milletvekili menzies campbell, “cameron erdoğan’a, eğer hâlâ ab’ye girme istekleri varsa, daha fazla işbirliği yapması gerektiğini söylemeli” diye konuştu.

işid ile mücadelede farklı politika

ingiltere işid ile mücadele için abd’nin öncülüğünde oluşturulan koalisyon ülkeleriyle birlikte, irak’taki işid mevzilerine havadan operasyon düzenliyor. aynı zamanda peşmerge birliklerine de silah yardımı yapıyor. irak askerlerinin ve peşmergenin eğitimini destekliyor.

türkiye ise hava operasyonlarının yeterli olmayacağını söylüyor. türkiye aynı zamanda uçuşa yasak bölge ve güvenli bölge olmadan, esed rejimi gitmeden, yani kapsamlı bir mücadele planı olmadan eğit-donat projesinin de yetersiz kalacağı görüşünde.

cameron 28 eylül'de "işid'i sadece havadan yenilgiye uğratmaya çalışmıyoruz. irak'ta askerlerin bulunması gerektiğini ancak bunların irak askerleri, kürt askerleri olması gerektiğine inanıyoruz" diyerek, yabancı ülkelerin kara operasyonuna katılmasını arzu etmediklerini belirtmişti.

kaynak: al jazeera, reuters