hamas sözcüsü sami ebu zuhri, 12 saatlik ateşkesi kabul ettiklerini açıkladı. ateşkes cumartesi günü sabah saat 08.00'den itibaren geçerli olacak.

israil daha önce ilan ettiği ateşkeslerin süresi bitmeden gazze'ye saldırmıştı.

abd dışişleri bakanı john kerry, gazze'ye insani yardım girişinin sağlanması için yedi günlük ateşkes sağlanması önerisi yaptı.

kahire'de konuşan kerry, "bu yedi günlük ateşkes daha uzun ve kalıcı bir ateşkes için ön ayak olacaktır" dedi.

reuters'ın israilli hükümet yetkilisine dayandırdığı habere göre tel aviv yönetimi bir önceki ateşkes önerisini bazı değişiklikler yapılmadan kabul etmeyeceğini belirtmişti. 

ancak kerry, bunun gerçeği yansıtmadığını çünkü israil'e resmen bir ateşkes önerisinde bulunmadıklarını söyledi. 

kerry ateşkes görüşmeleri için cumartesi günü fransa'nın başkenti paris'te olacak.

reuters ve afp haber ajansları, fransız diplomatik kaynaklara dayandırarak verdikleri haberlerde, dışişleri bakanı ahmet davutoğlu'nun da paris'teki zirvede yer alacağını duyurdu.

al jazeera'nin edindiği bilgilere göre davutoğlu ve türk dışişleri heyeti de paris'e gidiyor. 

türkiye-katar-abd devrede

ateşkes için dışişleri bakanı ahmet davutoğlu'nun da katar'daki temasları devam ediyor.

al jazeera muhabiri ece göksedef'e konuşan kaynaklar, türkiye ve katar’ın filistin tarafı, özellikle de hamas üzerinde etkili olduğunu, abd’nin de israil ve mısır üzerinde etkili olduğunu söyledi. bu sebeple doha'da dışişleri bakanı ahmet davutoğlu ve katar dışişleri bakanı halit bin muhammed atiyye, hamas lideri halit meşal ile görüşürken, kerry de kahire’de mısırlı ve israilli yetkililerle görüşüyor. davutoğlu ile kerry sık sık telefonla görüşüyor. 

kerry ile görüşmelerini sürdüren israil kabinesinden ismini vermeyen istemeyen bir yetkili, ilerleyen saatlerde görüşmeler doğrultusunda toplantıya devam edebileceklerini açıkladı. türk dışişleri heyeti de, doha'da filistinli ve katarlı yetkililerle toplantıda.

"israil hamas'ı suçlamak için 'evet' dedi"

filistin’in ankara büyükelçisi nebil maruf da, davutoğlu’nun katar ziyaretinde meşal’i ateşkese ikna etmeye çalışacağını söyledi. al jazeera’ye konuşan büyükelçi, mısır’ın iki hafta önce yaptığı ateşkes önerisine hamas’ın hayır diyeceğini bildiği için netanyahu’nun evet dediğini, sonra da hamas’ı suçladığını belirtti.

maruf, kerry’nin mısır’da olmasını, abbas’ın kahire’nin ardından türkiye ve katar’ı ziyaret etmesini, son olarak da türk dışişleri bakanı ahmet davutoğlu’nun fransa ziyaretini erteleyerek katar’a gidişini “tüm bölgesel ve uluslararası aktörler artık hızla ateşkes yapılması gerektiği konusunda hemfikir” diyerek yorumladı.

"mısır, refah'ı açacak noktaya geldi"

hamas, gazze’nin abluka altına alındığı eski şartların değişmediğini söyleyerek belli şartlar kabul edilene kadar israil’in tek taraflı ateşkesini kabul etmeyeceğini açıklamıştı. bunun ardından ramallah-kahire-ankara üçgeninde süren ateşkes görüşmelerine katılan bir kaynak, al jazeera’ye, “türkiye’nin de araya girmesiyle ve ateşkesin şartlarında birkaç olumlu değişiklik yapılmasıyla, hamas ikna olacaktır. gazze’de durum kötüye gidiyor. artık ellerinde bir israil askeri de var, dolayısıyla esir değişimi için ateşkes sonrası rahatlıkla görüşme yapabilirler.” diye konuştu.

al jazeera’ye görüşmelerle ilgili bilgi veren kaynak, refah sınır kapısı’nın açılmasında mısır’ın da ikna olacak noktaya geldiğini söyledi:

“mısır halkı kutuplaşmış durumda. eskiden ne olursa olsun israil zulmü büyük tepki görürdü. artık sisi yanlıları büyük tepki göstermiyor, bu son saldırılar başladığında sesleri çıkmadı. müslüman kardeşler yanlıları tepkili, ama hem sesini çıkarabilenler çok az hem de sisi onları dinlemiyor, o zaman kendi tabanını kaybeder. bu sebeple bu kez refah’ı açmamıştı. ama 18 gün geçti, israil saldırıları sınır tanımıyor, artık sisi yanlıları da insani durumun farkında ve tepkiler büyümeye başladı. bu sebeple mısır da, içeride karışıklığı önlemek için daha fazla beklemeden refah’ı açmak durumunda... bunların hepsi bir araya gelince, daha fazla vakit geçmeden hamas'ın ikna olabileceğini söyleyebiliriz.”

kerry’nin mısır’da bu gelişmeleri gördükten sonra gece saatlerinde davutoğlu’nu aradığını söyleyen kaynak, davutoğlu’nun bu sebeple fransa ziyaretini iptal ederek katar’a gittiğini belirtti. davutoğlu, son 24 saate kerry ile ankara ve doha’da yedi kez telefon görüşmesi yaptı. meşal’in davutoğlu ve katar dışişleri bakanı ile görüştükten sonra ateşkesin şartlarını kabul ederse gazze’deki diğer örgütlerle de görüşmesi gerektiğini belirten yetkili, islami cihad gibi örgütlerin de ikna olacağı görüşünde.

"bu ateşkes meselesi değil, hayat kurtarma meselesi"

filistin büyükelçisi maruf ateşkes önerisine hamas’ın ‘evet’ demesi gerektiğini, abd ve mısır’ın refah sınır kapısı’nın açılmasını kabul edeceğini söyledi. uluslararası alanda böyle bir baskı varken israil’in de ateşkesi fazla vakit kaybetmeden kabul edeceğini belirtti.

hamas’ın ateşkes teklifine hayır demesinin ardından 600’den fazla insanın öldüğünü söyleyen maruf, bunun sorumluluğunu almak istemeyen tüm tarafların ateşkesi kabul etmesi gerektiği görüşünde:

“bu ateşkes sağlama meselesi değil, hayat kurtarma meselesi. hamas’ın ateşkes önerisini kabul edeceği konusunda iyimserim. insanlar ölmeye devam ediyor, evler yıkılmaya ediyor. haftaya ölü sayısı 1500’e çıkabilir. bunu kim kabul eder, bunun sorumlusu kim olacak? bu sebeple sanırım türk hükümeti çok endişeli, ateşkesin bir an önce yapılması için tarafları ikna etmek gerektiğini düşünüyor.”

büyükelçi, abd dışişleri bakanı john kerry’nin de hızla bir ateşkes yapılması için kahire’de görüşmelerini sürdürdüğünü, ancak tarafları süreç uzarsa washington’a dönmekle tehdit ettiğini söyledi:

“davutoğlu’nun gidişi, hamas’ı ikna çalışması demek oluyor. kerry de tarafları uyarıyor, ‘ben teklifimi yaparım, ateşkes sağlanmazsa giderim’ diyor. o zaman bir arabulucu çekilmiş olur ve ateşkesin sağlanması daha da zorlaşır. ateşkes olsun ki bize yardım eden ülkeler müzakerelerde masada olsun. amerikalılar, mısır baskı yaparsa o zaman israil masada ikna olur. bu desteği savaşmak için de masada uzlaşmak ve taleplerimizi ileri götürmek için de kullanabiliriz."

"filistinli gruplar tekrar parçalanamaz"

maruf, hamas’ın sunduğu şartların görüşülmesi gereken ve zaman isteyen şartlar olduğunu, ancak daha fazla insanın hayatını kaybetmesini önlemek için acil ateşkesin şart olduğunu söylüyor:

“ateşkes sağlansın, sonra her türlü görüşmeyi müzakereyi yapmak elimizde. müzakere etmek demek, istediğin şeyi hemen alamazsın, görüşmeler, pazarlıklar yapmalısın demek. 21 yıldır israil ile görüşmelerimiz sürüyor. şartlarımızı kabul edilene kadar ateşkesi kabul etmiyoruz diyemezsiniz, şartlar için müzakere gerekir, onun için de zaman gerekir. bu durumda hemen bir ateşkes yapılamaz. liman, havaalanı, bunlar sonra uzun uzun konuşulacak şeyler, acil bir ateşkesin koşulları olamaz.”

israil saldırılarının hedeflerinden birinin de birlik hükümeti olduğunu belirten maruf, “israil bizim yeniden parçalanmamızı istiyor. israil’e bunu veremeyiz. ateşkesi kabul edip müzakerelere bir ekip halinde tek parça olarak gitmeliyiz. bu konuda filistinlilerin hepsi aynı tarafta, hamas’ın istediğini fetih de islami cihat da istiyor” dedi.

büyükelçi, görüşmelerde mısır’ın rolünün hafife alınamayacağını, onun garantörlüğünün abd ve israil için şart olduğunu söyledi.

kaynak: al jazeera