türk mühendis ve mimar odaları birliği’ne (tmmob) bağlı maden mühendisleri odası (mmo), ermenek’te 18 işçinin mahsur kaldığı madenle ilgili tespitlerini kamuoyuna sundu. açıklamada, ermenek'teki kazanın soma faciasında olduğu gibi, havza madenciliği yapılmamasından kaynaklandığı ifade edildi.

olayın yaşandığı bölgede üç ayrı firmanın maden işlettiğini söyleyen mmo, bu firmaların ‘havza madenciliği’ yapmadığını, yani imalatlarının birbirlerini nasıl etkileyeceğini bilmeden planlama ve üretim yaptıklarını belirtti.

yakınlardaki eski madenlere fazla yaklaşılması nedeniyle, bu alanlarda yıllar boyu biriken yaklaşık 10 bin metreküp suyun ocak içerisine dolduğunu söyleyen uzman heyet, olayın planlama ve üretim hatası olduğunu ifade etti.

“işletmeler birbirlerinden habersiz”

açıklamada, soma ve elbistan’da yaşanan faciaların da benzer sebeplerle meydana geldiği ifade edildi:

“havza madenciliği, bir havzada bulunan madenlerin, bütüncül bakış açısı ile planlanması ve üretilmesi anlamına gelir.  

aynı havzada farklı firmaların, değişik ya da aynı zamanda yaptıkları planlama ve üretimi birbirlerinden bağımsız, habersiz, birbirlerini olumsuz etkileyebilecek şekilde yerine getirilmesi politikası sürdükçe soma‘da, elbistan‘da ve son olarak ermenek‘te yaşanan facialar gelecekte de yaşanabilecektir.”

maden ocağındaki su seviyesinin, işçilerin mahsur kaldığı seviyenin üzerinde olduğunu söyleyen mmo heyeti, ocakta çalışan işçilerin genellikle çevre köylerden geldiğini, sendikasız ve düşük ücretlerle çalıştıklarını aktardı.

“en büyük sorumlu migem”

madencilik faaliyetlerine ilişkin tüm bilgilerin, enerji ve tabii kaynaklar bakanlığı’na bağlı maden işleri genel müdürlüğü’nde (migem) toplandığını söyleyen heyet şu tespiti paylaştı:

“migem ruhsat verirken havza madenciliğini göz önünde bulundurmamakta, bu da planlama ve işletmede parçalı durum doğurmaktadır. bunun sonucunda aynı sahadaki işletmelerden kaynaklanacak gaz ve su baskınları gibi tehlikeler bilinememekte, önlem alamamaktadır.”

“sektörde uygulanan rodövans ve taşeronlaştırma uygulamaları da parçalı üretim mantığı ile yürütüldüğü için kazanın başka bir diğer önemli nedenidir” diyen maden mühendisleri odası,  “dolayısıyla kazanın ve kaybedilen canların en büyük sorumluluğu migem‘e aittir” açıklamasını yaptı.

ellerindeki verilere göre 2008 yılında 43 maden çalışanının iş kazasında yaşamını yitirdiğini söyleyen mmo, bu sayının yıllar içinde düzenli olarak yükselerek bu yıl 400 civarına geldiğini ifade etti.

maden mühendisleri odası ayrıca ülkede her yıl bin 500 işçi ölümünün gerçekleştiğine dikkat çekerek, iş güvenliğine ilişkin kararlarda çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı’nın yalnız hareket ettiği ve üniversitelere, sendikalara ya da meslek örgütlerine danışmadığı ifade edildi.

rodövans ve taşeronlaşma uygulamalarının acilen bitirilmesi gerektiğini savunan mmo, madenlerin mühendislik bilim ve tekniğine, ölçek ekonomisine ve havza madenciliğine uygun olarak planlanması tavsiyesinde bulundu.

tmmob, maden kazasının ardından türkiye devrimci işçi sendikaları konfederasyonu (disk), kamu emekçileri sendikaları konfederasyonu (kesk)  ve türk tabipleri birliği (ttb)’nin de katıldığı bir eylem de yaptı. taksim galatasaray meydanı’nda yapılan eyleme yaklaşık 150 kişi katıldı.  eylem sonrası yapılan basın açıklamasında, kazadan önce su sızmalarının  yaşanmasına karşın gerekli denetimlerin yapılmaması, önlemlerin  alınmaması eleştirildi. 

kaynak: tmmob maden mühendisleri odası