tayvan halkı, dört yıl boyunca ülkeyi yönetecek devlet başkanını seçti. tayvan seçim komisyonu, kuomintang partisi (çin milliyetçi halk partisi) başkanı ma ying-jeu'nun zafer kazandığını ilan etti.

oyların yüzde 90'ının sayıldığı seçimleri çin milliyetçi halk partisi yüzde 53 oyla önde götürürken, onu yüzde 45'lik oyla demokratik ilerici parti (dpp) takip etti. seçimlerdeki üçüncü aday olan james soong ise son duruma göre toplam oyun yüzde 2.8'ini kazandı.

18 milyon seçmeni bulunan oylama, tayvan'ın çin ile ilişkileri açısından önem taşıyor. al jazeera muhabiri steve cha, seçimlerin iki ülkenin önümüzdeki birkaç yıl için değil uzun vadedeki ilişkileri için önemli rol oynayacağını aktardı. 

son tahminlere göre, tayvan'ın bir numaralı ticaret ortağı çin'le ilişkilerin yumuşatılmasını savunan 61 yaşındaki hukukçu ma, çin'e daha mesafeli olan demokratik ilerleme partisi (dpp) lideri tsai ing-wen'den küçük bir farkla önde bulunuyor. 

seçimleri ufak bir farkla önde götüren ma, seçim sonucunda umut veren bir tablonun ortaya çıkmasını umduğunu söyledi. detaylı açıklamayı oylamanın sonuçlanmasının ardından yapacağını söyleyen mao, "umuyorum seçime katılım oranı yüksek olur" diye konuştu. 

silah anlaşmaları sorun çıkardı

iki ülke arasındaki gerginliğin temel sebeplerinden biri de tayvan’ın amerika birleşik devletleri (abd) ile olan silah anlaşmaları.

tayvan’ın askeri donanımı, uzun yıllardır pek çok ülkeyle yaptığı silah anlaşmaları sebebiyle çin’den daha iyi durumda. ancak washington, son dönemde pekin’in tepkisini çekmemek amacıyla taipei'yle askeri işbirliğini yavaşlatmıştı. 

pekin yönetimi, abd'nin ocak 2010'da tayvan’la 6 milyar 400 milyon dolarlık silah anlaşması yapmasına tepki göstermişti.

çin’de asya'nın ilk cumhuriyetçi yönetiminin kurulmasına yol açan 1911 ayaklanmalarının 100. yıldönümü kutlamaları sırasında, pekin yönetimi tayvan’a barışçıl yollardan birleşme için çaba gösterme çağrısı yapmıştı.

ma ying-jeou ise, karşılık olarak demokrasi ve özgürlük çağrısını yinelemiş, çin’in tayvan’ın varlığıyla yüzleşmesini istemişti.

çin'de yaşanan iç savaş, kuomintang'ın, yani çin ulusal partisi'nin yetkililerinin 1940'lı yılların sonunda tayvan'a kaçmasıyla sonuçlanmış, cumhuriyet burada yeniden kurulmuştu.

ancak çin, iç savaşın 1949'da sona ermesinden bu yana tayvan üzerinde hak iddia ediyor. kendisini 'çin cumhuriyeti' olarak tanımlayan tayvan, birleşmiş milletler'deki (bm) sandalyesini 1971'de çin'e kaptırmıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar