yunanistan gerek rusya'nın türk akımı projesi, gerekse güney gaz koridoru için enerjide ab için kilit önemde bir ülke. peki yunanistan'daki seçimlerde ab karşıtı söylemleriyle öne çıkan syriza'nın galip gelmesi yeni bir denklem yaratır mı? uluslararası enerji uzmanı ve boğaziçi enerji kulübü başkanı mehmet öğütçü'ye göre bu mümkün. istanbul'da düzenlenen deik enerji çalıştayı'nda al jazeera'nin sorularını yanıtlayan öğütçü, syriza'nın seçim zaferi ile rusya-türkiye ve yunanistan arasında yeni bir denklem oluşabileceğini vurguluyor:

"yunanistan'ın borçlarını ödemesi mümkün değil. yapılacak işlerden bir tanesi '5-10 yıl borçları ödemiyorum' deyip bir geçiş süreci ortaya koyması. bu borçların yüzde 80'i hükümetlerarası borçlar, bunun yüzde 20'si özel sektör borcu. enerji konusunda yansımalarına bakacak olursak türkiye ve azerbaycan açısından yunanistan kritik öneme sahip. azeri socar orada dağıtım şirketi aldı. yunanistan güney gaz koridoru'nun kritik ülkelerinden bir tanesi ama rusya'nın ortaya atmış olduğu türk akımı da yürürlüğe girecekse yunanistan daha da kritik hale geliyor. orda 50 milyar metreküplük bir gaz birikecek ve yunanistan ile ortaklaşa yapılacak. putin'in bulgaristan'ı cezalandırması stratejisi. 400 milyon dolarlık transit ücretinden edecek bulgaristan'ı fikir değiştirdiği için ve yunanistan'ı öne çıkaracak. rusya, türkiye ve yunanistan arasında yeni bir eksen, aks oluşuyor olabilir."

'yunanistan işbirliğine daha yakın olur'

öğütçü'ye göre bu yeni işbirliği fikrini yeni hükümet destekler:

"ben bu hükümetin bu fikri destekleyeceği inancındayım. çünkü ab buna karşı çıkacaktır. bu yeni hükümet ulusal menfaatleri daha fazla öne çıkartacaktır diye bir izlenim ediniyorum. yunanistan bizim açımızdan ab'ye ulaşmada kritik bir köprü ülke. yunanistan işbirliğine daha yakın olacaktır."

'doğu akdeniz'de işbirliği imkânları doğabilir'

öğütçü yeni hükümetin tavrının doğu akdeniz'de türkiye'nin rolünü değiştirebileceği görüşünde:

"burada önemli olan güney kıbrıs'a söz geçirip geçiremeyecekleri. eğer bu hallolursa israil-yunanistan- kıbrıs rum yönetimi-mısır anti-türk ittifakı değişime uğrayabilir. türkiye yumuşak güç stratejisine geçmeyi başarırsa karşısındaki ekseni dağıtabilir ve işbirliği imkânları doğabilir."

öğütçü toplantıdaki konuşmasında da uluslararası aktörlerin enerji denklemindeki rolüne değindi, değişen dengeleri anlattı:

"türkiye iddialı bir ülke. türkiye bölgesel güç ve küresel aktör olmak istiyor. türkiye göbeğinden küresel sisteme bağlı. bugün çin, fed, avrupa komisyonu'nun 3.paketi, uluslararası şirketlerin ne olduğu gibi etkenlerin hepsi bizim kararlarımızı temelden etkileyecek. enerjide oyun ve oyuncular değişti. bugün dünyanın en büyük ham petrol üreticisi artık suudi arabistan değil, abd. abd kaya gazı ile rusya'yı da doğalgazda yerinden etmek üzere."

‘türkiye dönüm noktasında’

öğütçü bölgesel bir merkez olma konusunda menfaat dengelerini iyi hesaplaması gerektiğini vurguladı:

"bölgesel merkez olayım deyince hemen olmuyorsunuz. buna oyuncular da karar veriyor. kurumsal altyapı, finansal altyapı çok önemli. bunun getirisi, götürüsü ne olur çok iyi bakmak lazım. boru hatlarının geçmesi bunun için yeterli değil."

öğütçü türkiye'nin rusya ile türk akımı projesinde çok akıllıca masaya oturması gerektiğini düşünüyor:

"hükümet akıllıca bir yaklaşım benimsedi. niyet mektubunu imzaladı ve şartlara bakacağını söyledi. ruslar normalde gazın satışına izin vermiyordu. buna izin vermeleri önemi. ruslar köşeye sıkıştı. iş burada optimum noktayı iyi bulmak. çok zor bir dönüm noktasındayız. hükümet şu ana kadar iyi götürdü."

kaynak: al jazeera