Irak Kürdistan Özerk Bölgesi

'Kerkük'te sadece peşmergeye yer var'

Kerkük'ü ziyaret eden Irak Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, Haziran'da Kerkük'ü terk eden 12. Fırka'nın bir daha kente girmesine izin vermeyeceklerini söyledi. "Herkesin kendi yerini ve konumunu çok iyi bilmesi gerekiyor" dedi.

Konular: Irak, Ortadoğu
Irak'taki Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, IŞİD'in Kerkük'e saldırılarının ardından ilk defa kenti ziyaret etti. [Fotoğraf: Reuters-Arşiv]

Kerkük neden önemli?

nüfusu 1,4 milyon olan kerkük'ün şehir merkezinde 900 bin kişi yaşıyor kerkük türkmen arap ve kürt nüfusun birlikte yaşadığı bir kent. uluslararası enerji ajansına göre, irak petrolünün mevcut üretiminin yüzde 40’ı kerkük’te gerçekleşiyor. ülkenin kanıtlanmış petrol rezervlerinin yüzde 6’sı, potansiyel petrol rezervinin ise yüzde 9'u  kerkük’te. kerkük açısından türkiye için hayati öneme sahip önemli noktalar ise,kerkük'teki yoğun türkmen nüfus ve kerkük - ceyhan petrol boru hattı.

mesut barzani çarşamba günü kerkük'ü ziyaret ederek kentin siyasi ve askeri yetkilileriyle basına kapalı üç saat süren bir toplantı gerçekleştirdi. 

ikby başkanlığı'nın resmi sitesinde yayımlanan açıklamaya göre, barzani, eksiklikleri ve ihtiyaçları görmek için kerkük'e geldiğini belirtti.

işid'in kerkük'te kendilerine iki kere darbe vurduğunu hatırlatan barzani, "bu saldırılar düşmanın çok zeki ve başarılı olduğunu gösteriyor. burada bir hata ve ihmalkârlık söz konusu. bunları iyi tespit etmemiz gerekiyor. düşman ilk zamanlar silah olarak bizden üstündü. bu doğru. fakat bir süredir peşmergenin eline de iyi silahlar geçti. artık düşmanın taktiklerini de öğrendik. şayet iyi bir hazırlık olursa düşman hiçbir şey yapamaz. eski heybetleri ve imajları da kalmadı. yenilmez denilen işid peşmergenin eliyle hezimete uğradı" değerlendirmesinde bulundu. 

kerkük'teki şii milis gruplar

şii gönüllü milislerden oluşan heşdi şabi grubunun kerkük'teki varlığına da değinen barzani şunları kaydetti:

"kürdistan bölgesi talep ederse heşdi şabi kerkük'e gelebilir ve bize destek verebilir. ancak ne kürdistan bölgesi heşdi şabi'den gelmesini istedi, ne de onların böyle bir talebi oldu. fakat bu, onları düşman bir güç olarak gördüğümüz anlamına gelmemeli. çünkü onlar da işid teröristlerine karşı savaşıyor ve bedel ödüyor. bu anlamda müttefiklerimizdir. fakat onların ve bizim görev yerimiz ayrıdır. bundan sonra da ne zaman ihtiyaç olursa; gerek şii, sünni gerek irak ordusundan güçlerin gelmesini talep ederiz. ortak savunma yaparız. ancak herkesin kendi yerini ve konumunu çok iyi bilmesi gerekiyor."

'12. fırka bir daha kerkük'e gelemez'

kerkük'ü geçtiğimiz haziran ayında terk ederek, işid mensuplarının saldırısına açık hale getiren irak ordusuna bağlı 12. fırka'nın tekrar kerkük'te kurulmasından bahsedildiğini belirten barzani şunları söyledi:

"açıkça söylüyorum, 12. fırka bir daha kerkük'e gelemez. artık kerkük'te herhangi bir fırka kurulmayacak. böyle bir yanlış tekrarlanmayacak. şu anki durum sayısız şehitlerimizin kanıyla sağlanmıştır. kan dökülerek belirlenen bu sınırlara bir daha müdahale edilmesine izin vermeyiz. herkesin bu realiteyi iyi bilmesi ve göz önünde bulundurması gerekiyor. kerkük halkı geleceğine karar verecek. her şey karşılıklı anlayış ve diyalog yoluyla olacaktır. verdiğimiz kurbanlara rağmen dediğimiz olacak iddiasında değiliz. ancak kerkük halkının verdiği karara herkes saygı gösterecek." 

düşmanın hiçbir şekilde kerkük'e gelmesine izin vermeyeceklerini, gerekirse kentin güney sınırlarına daha fazla takviye güç göndereceklerini kaydeden barzani, peşmergenin sadece kerkük'teki kürtleri değil; arap, türkmen ve hıristiyan tüm kesimleri koruyacağını belirtti.

'kürtler başından beri kerkük'teydi'

kürtlerin kerkük'te işgalci olarak gösterilmek istendiğini anlatan barzani şunları ifade etti:

"kürtler, kerkük'ü işgal etti' sözüyle çok karşılaşıyorum. kerkük, kürt ve kürdistani bir şehirdir. kürtler başından beri buradaydı, bu şehrin halkıydı. peşmerge buradaydı. bu konuda tartışma olmaz. kerkük'ü koruduk, işgal etmedik. biz kerkük'ü korumasaydık tikrit ve musul gibi işid'in elinde olacaktı. bu anlamda kürtlere ve peşmerge güçlerine çok haksızlık ediliyor. maalesef biz de gerektiği gibi tavrımızı belirleyemedik ve insanları bu konuda yeterince bilgilendiremedik. meseleyi hakkıyla idrak etmelerini sağlayamadık."

işid ile mücadelede araplarla birlikte çalışmaya hazır olduklarını dile getiren mesut barzani, millet olarak araplarla bir kavganın içine düşmek istemediklerini vurguladı. işid'e karşı duracak arapların kimler olacağının netleştirilmesi gerektiğine işaret eden barzani, bazı arap aşiretlerinin işid'e destek vermeye devam etmesi durumunda buna daha fazla tahammül edemeyeceklerini ifade etti.  

irak'ta 10 haziran'dan beri işid'in elinde olan musul'daki durumu da değerlendiren barzani, musul konusunda şehir halkının belirleyici faktör olması gerektiğini bildirdi. musul'daki işgalin kürtler için de büyük bir tehdit oluşturduğuna dikkat çeken barzani, bu nedenle üzerlerine düşeni yapacaklarını dile getirdi. 

Kerkük'ün statüsü

irak anayasası'ndaki 140. maddesinde saddam hüseyin döneminde kerkük'ten zorla göç ettirilenlerin geri dönmesi, ardından kerkük'te yapılacak nüfus sayımı esas alınarak kentin statüsü hakkında bir referanduma gidilmesi öngörülüyordu. ancak bu madde hiç uygulanamadı.

merkezi hükümet kerkük'ü bağdat'a bağlamak isterken, kürtler kerkük'ün kürt bölgesi'ne bağlanmasını talep ediyor. türkmenler ise kerkük'ün özel bir statüye sahip olmasını istiyor. 

 

 

 

'maliki paranın tamamını harcamış'

barzani, bağdat ile erbil arasında yapılan petrol anlaşması kapsamında yüzde 17 bütçe paylarının kasıtlı olarak gönderilmemesi durumunda tavırlarının farklı olacağını belirterek şöyle devam etti:

"yok eğer paraları kalmadıysa, kendi ihtiyaçlarını dahi karşılayamayacak durumdalarsa ve kasaları boşsa, buna bir diyeceğimiz yoktur. dostlarımız da fiili olarak para kalmadığını söylüyor. daha önce 18 milyar dolar tedbir için bırakılan bir para varmış. ancak nuri maliki gitmeden onun tamamını harcamış. merkezi hükümetin kürdistan bölgesine borcu 16 milyar dolardır. yani maliki ülkeye 34 milyar dolar borç bıraktı. yeni hükümet zaho üzerinden bin bir güçlükle ihraç ettiğimiz petrolle durumunu düzeltmeye çalışıyor."

işid'in elindeki rehine peşmergeler

mesut barzani, işid'in elindeki rehine peşmergelerin durumuna ilişkin ise şu değerlendirmede bulundu:

"esir peşmergelerin kurtarılması için elimizden geleni yapacağımız konusunda ailelere söz veriyorum. şüphesiz ki bu bir savaştır. savaşta öldürürsünüz ve öldürülürsünüz. fakat herhangi bir şekilde esir peşmergelerin şehit edilmesi teröristlere çok pahalıya mal olacaktır. hem suç işleyenler hem de alkış tutanlar için bu sürecin bedeli ağır olur. bu kolayca üzerinden atlayıp geçebileceğimiz bir mesele değildir. şu ana kadar bin şehidimiz var. eğer esir peşmergeler de şehit edilirse kaybımız 1050 olur. fakat bunun cezası düşman için çok ağır olacaktır."

kaynak: al jazeera ve aa

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;