abd dışişleri bakanı john kerry "iki devletli çözümün altı, tek gerçek alternatif olarak açıkça çizilecektir. çünkü tek devlet ya sonunda ikinci sınıf vatandaşların olduğu bir apartheid devletine dönüşecektir ya da israil’in bir yahudi devleti olma ihtimalini yok eden bir devlet olacaktır" dedi.

abd merkezli the daily beast sitesine göre kerry bu yorumu, 26 nisan cuma günü katıldığı bir sivil toplum örgütünün toplantısında yaptı. üçlü komisyon adlı örgütte abd, batı avrupa, rusya ve japonya’dan üst düzey yetkililer ve uzmanlar yer alıyor. 

abdli yetkililerin israil’den bahsederken "apartheid" ifadesini nadiren kullandıklarına dikkat çeken the daily beast haberde kerry’nin şu sözlerine de yer verdi:

"bu gerçeği, bu çerçeveyi kafanıza oturttuğunuz zaman ki bu dip noktasıdır, iki devletli çözümün ne kadar büyük bir zorunluluk olduğunu anlıyorsunuz. iki lider de daha dün bu çözüme bağlı olduklarını belirttiler."

abd dışişleri sözcüsü jen psaki, kerry’nin konuşması ile ilgili yaptığı açıklamada "dışişleri bakanı kerry, adalet bakanı livni ve önceki başbakanlar olmert ve barak’ın da söylediği gibi, eğer bir yahudi devletine inanıyorsanız tek devletli çözümün söz konusu olamayacağını vurguluyordu" dedi.

psaki "kerry, israil’in istediği ve hem israillilerin hem de filistinlilerin görmek isteyecekleri gelecekten bahsediyordu. iki milletin ve iki halkın barış ve güvenlik içinde yan yana yaşaması için tek yol iki devletli çözümdür. iki devletli çözüm olmazsa israilli ve filistinlilerin hak ettiği refah ve güvenlik mümkün değildir" ifadelerini kullandı.

filistin devlet başkanı mahmud abbas geçen hafta israil’in müzakereleri askıya aldığını açıklamasının ardından, israil ile barış görüşmelerinin durması durumunda oslo öncesine dönüleceğini ve israil’in filistin topraklarını yönetme yükünü üstlenmek zorunda olacağını söylemişti.

karşılıklı misillemeler

israil müzakereleri askıya alma kararını, fetih ile hamas’ın ortak hükümet kurma yönünde anlaşması üzerine almıştı.

israil ile filistin arasında abd dışişleri bakanı john kerry arabuluculuğunda bir yıldan uzun zamandır süren barış görüşmeleri, israil’in filistinli mahkumları serbest bırakma kararından vazgeçmesi ve filistin yönetimi’nin de misilleme olarak uluslararası anlaşmalara taraf olma başvurusunda bulunmasıyla çökme noktasına geldi.

kerry, nisan ayı başında taraflara müzakerelerin çökmesine engel olma çağrısında bulunmuştu.

apartheid rejimi

uluslararası ceza mahkemesi’nin kurucu sözleşmesi olan roma statüsü’ne göre  "apartheid (irk ayrımcılığı), bir ırkın, başka bir ırk grubu veya grupları üzerinde, sistematik hakimiyet ve baskı kurmaya yönelik kurumsal bir rejim çerçevesinde ve bu rejimi koruma amacıyla işlediği … insanlık dışı fiiller" olarak tanımlanıyor.

apartheid, 1948 – 1994 yılları arasında güney afrika’da beyaz azınlığın hakim olduğu, ırk ayrımcılığına dayanan bir rejim olarak kurumlaşmıştı.

kaynak: the daily beast ve al jazeera