yumurta üreticileri merkez birliğinin (yumbir) aylık yumurta fiyatları verilerine göre, yumurtanın üretici fiyatı, geçen ayın ikinci haftasında ortalama 23 kuruşken, yaklaşık bir ay içinde yüzde 74 artış gösterdi ve aralık ayının ikinci haftasında ortalama 40 kuruşa çıktı. salı günü itibarıyla ise yumurta fiyatı ortalama 35 kuruşa geriledi. yumurta üreticileri, buna neden olarak pek çok ülkede baş gösteren kuş gribi sonrası artan ihracatı, dolar/tl kurundaki yükselişin ithal yem ve malzeme maliyetini artırmasını ve üretici sonrası fiyatlama yapan aracıları gösteriyor.

yumbir genel sekreteri hüseyin sungur, geçen yıl çeşitli ülkelerde görülen kuş gribi nedeniyle sektörün zor günler geçirdiğini, bu durumun oluşturduğu zararın bu yıl da giderilemediğini söyledi. “yaklaşık 30 ülkede görülen kuş gribi nedeniyle bazı ülkelerin yumurta ticareti durdu. türkiye bu ülkelerden boşalan pazarlara girmeye başladı. örneğin ukrayna ve iran'dan boşalan pazarlara girdik, ihracatımız arttı. bu nedenle iç piyasada arz azaldı ve fiyatlar kısa sürede yükseldi” diye konuştu.

sungur, yumurtada üretici fiyatlarının yaz aylarında 15 kuruşa kadar düştüğüne, ancak maliyetin 25 kuruş olduğuna işaret etti. bu dönemde birçok firmanın battığını, üretime devam eden firmaların da tavuklarını gençleştiremedikleri için sorun yaşadıklarını belirtti.

sungur, ihracattaki artışın yanı sıra dolar/tl kurundaki yükselişin ithal yem ve malzeme maliyetini artırdığına dikkati çekerek, “yumurtadaki fiyat artışı uzun süreli değil, geçici. bu hafta fiyatlarda düşüş var” dedi.

"üretim planlaması yapılmasını istiyoruz"

yumurta üreticilerinin sorunlarının çözümü için gıda tarım ve hayvancılık bakanlığına başvurduklarını ve olumlu yanıt aldıklarını bildiren sungur, yumurta için üretim planlaması yapılmasını istediklerini söyledi:

“üretici birliği olarak görevimiz olmasına rağmen, üretim planlaması yetkimiz yok. bu planlamada nüfus artışı, kişi başına yumurta tüketimindeki artış ve potansiyel ihracat rakamı esas alınacak ve üretilecek yumurta sayısı belirlenecek. böylece isteyen herkes yumurta üretimine giremeyecek. yeni üreticiden pazarlama planı istenilmeli, iç tüketime yönelik mi ihracat amaçlı mı üretim yapacağının bilinmesi lazım. üreticiler de bakanlığın belirleyeceği kriterlere uygun plan hazırlamalı.”

yumurta fiyatlarının artmasında diğer önemli etkenin, üretici sonrası fiyatlama yapan aracılar olduğuna işaret eden sungur, "üreticiler toptancılara satıyor. şu anda kdv dahil bir yumurtanın üretici fiyatı ortalama 35 kuruşken, bu markette yüzde 50-60 daha yüksek fiyattan satılıyor" ifadesini kullandı.

"hastalıklardan ari olduğumuz için bizi tercih ediyorlar"

kanatlı tanıtım grubu başkanı bedri girit, şu anda yaklaşık 45 ülkede kuş gribi vakası tespit edildiğini, hastalığın aşamasına göre karantinaya alınan bu ülkelerle tavuk ve ürünleri ticaretinin yasaklandığını anlattı. türkiye'de şu ana kadar tespit edilen bir vaka olmadığına dikkati çeken girit, bunun geçen yıl özellikle balıkesir'de görülen vakaların ardından alınan tedbirlerin sonucu olduğunu dile getirdi.

türkiye'nin, tedbirler sayesinde bu dönemi sıkıntısız atlatacağını söyleyen girit, şöyle devam etti:

"bu tedbirler devam ettikçe risk azalıyor. kuş gribi yaşamadan bu seneyi geçireceğimizi düşünüyoruz. bu dönemin bize ihracat avantajları oldu. biz daha tavuktan çıkmamış yumurtaları satmaya başladık. kasım ayındaki yumurta ihracatımız 246 milyon dolar oldu. kasım ayı ihracatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25 arttı. siparişlere yetişemiyoruz. kuş gribine dayalı olarak piliç etinde de benzer bir durum var. bizim bu durumda en büyük avantajımız coğrafi konumumuz oldu. tamamen hastalıklardan ari olduğumuz için bizi tercih ediyorlar."

"yumurta hak ettiği değeri buldu"

girit, yumurtada ve beyaz ette ihracatın artması ve döviz kurundaki yükseliş nedeniyle yurt içinde de bu ürünlerin fiyatlarının yükseldiğine işaret ederek, fiyat artışına gösterilen tepkiye şaşırdıklarını söyledi.

yumurta sektörünün bugüne kadar vatandaşa zarar etme pahasına hizmet sunduğunu savunan girit, "aşı, yem, ekipman dahil olmak üzere birçok girdisi ithalata dayalı bir sektörüz. dövizin yükselişinde yaşadığımız bir dezavantaj var, maliyetlerimiz yükseldi. geçmiş yıllarda biz yumurtayı düşük fiyatlardan sattık, batan şirketler oldu, fonların devraldığı şirketler oldu. şimdi ise fiyatlar hak ettiği yere geldi" diye konuştu.

kaynak: aa