2014 yerel seçimleri, 17 aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun ardından sandığa siyasetin dışındaki bir grubun etkin olarak nüfuz etmeye çalıştığı bir seçim olmaya aday. türkiye tarihinde ilk kez siyaset dışı muhafazakâr bir grup sandığa giden yolda tercihleri etkileyecek adımlarla anılıyor.

'cemaat oyları akp'nin en güçlü rakibine'

peki devletin kurumlarına sızdığı iddia edilen cemaat'in etkisi sanıldığı

Bugün kavga içinde olan Fethullah Gülen ve Recep Tayyip Erdoğan, 1990'lı yıllardan kalma bu fotoğrafta yan yana.

[[AA-Arşiv]]

cemaat-hükümet kavgası henüz görünür hale gelmeden önce cemaat ve tarikatların oy tahminlerini yazan ömer şahin ise cemaat'in ‘homojen’ bir yapıya sahip olmadığına dikkat çekip, “içlerinde soldan isimler de var. öğrenci bursundan katılıma kadar soldan isimler de destek veriyor. ama yoğunluk olarak muhafazakâr kesim. esnafıdır, öğrencisidir, işadamıdır veya mhp’nin ve akp’nin tabanı olacak kesimdir” görüşünü dile getiriyor. ama şahin, erdoğan’ın ‘haşhaşi, çete, sahte peygamber" ifadelerinin gülen grubunda onulmaz yaralar açtığına da vurgu yapıyor.

gülen cemaati'nin oyu ne kadar?

cemaat'in oy oranı da tartışma konusu. üye sayısı resmen kayıt altına alınmadığından sandığa yüzde olarak ne kadar etki edeceğini öngörmek çok zor. iktidara yakın isimler yüzde 1 diyor, cemaat'i tanıdığını savunan bazı isimler ise yüzde 10’a kadar çıkabileceğini düşünüyor. ancak ruşen 

Siyasetçiler 1990'larda dini liderlerin cenazelerinde daha sık görünür oldular.

[[AA - Arşiv]]

“cemaat'in nüfuzu çok kuvvetli. sizin 10 tane insanınız olur, iki tape yayınlarsınız iktidarın oy oranlarını iki puan düşürürsünüz - ki cemaat bunu yapıyor. tabii ki bir tabanı var ama medyasıyla, devlet içindeki örgütlenmesiyle geliştirdiği birtakım imkanlarla hükümeti zor durumda bırakıyor. muhalefet partilerinin başbakan’a indirdiği darbenin kat kat büyüğünü cemaat kendi imkanlarıyla indiriyor”

'menzil akp’ye oy verir’

peki diğer cemaatlerin tercihi ne olur?  ruşen çakır’a göre, diğer cemaat ve tarikatlar sayıca gülen cemaati’nden fazla olabilirler ama ‘medyaları, okul sayıları yani güçleri ve etkileri gülen’le kıyaslanamaz’. adıyaman’daki menzil köyünden adını alan menzil grubu biraz ön plana çıkıyor. çakır bunu yeni şeyhin son dönemdeki atılımlarına bağlarken, “menzil dergâhı’nın menzil’deki ana merkezinin hükümetle ilişkisi olduğu, bazı bakanların menzil’den olduğu ve devletle ilişkisinin iyi olduğu söyleniyor. menzil’in zaten geleneksel olarak belirli bir gücü, yaygın bir ağı vardır. aynı zamanda şimdi yayıncılık gibi işlere de girmiş oldukları için biraz daha yapısallaşıyor. şimdiki şeyhin oğlu, olayı böyle bir yere taşıyor” diyor. ömer şahin de menzil’in bazı bölgelerdeki yerel adaylar hariç genelde akp’ye oy vereceği görüşünde.

Süleymancılar grubunun liderlerinden Ahmet Denizolgun Ulaştırma Bakanlığı yaptı. [AA - Arşiv]

‘süleymancılar akp’ye mesafeli’

şahin, önemli gruplardan ismailağa cemaati için de “o cemaatten tüm oylar ak parti’ye gitmeyecek gibi görünüyor. saadet partisi ismailağa cemaati’nden güçlü bir şekilde oy alacak gibi” öngörüsünde bulunuyor. ak parti kuruluşundan beri birçok cemaat ve tarikatın eklemlendiği bir parti oldu. ancak özellikle bir grup var ki bunun dışında kaldı. özellikle yurtlar konusunda gülen hareketine rakip olan süleymancılar akp’ye mesafeliydi. ömer şahin, süleymancıların 2014 tercihine dair “gelinen noktada yine mhp’nin süleymancılardan daha fazla oy alacağını gözlemlemek mümkün. çünkü mhp kütahya, antalya gibi yerlerde bu gruba çok yakın adaylar gösterdi” görüşünü savunuyor.

‘iskenderpaşa cemaati eski gücünden uzak’

iskenderpaşa cemaati ak parti’ye en yakın gruplardan. akp’den onlarca milletvekilinin bu gruba yakın olduğu belirtiliyor. ama çakır’a göre eski gücünden uzak. iskenderpaşa cemaati, esad coşan’ın vefatından bu yana epey gerilemiş durumda. ömer şahin, grubun oylarının nereye gideceğiyle ilgili olarak “başta erdoğan olmak üzere partinin kurucu kadrosuyla menşe birliği var. geçmişe dönük ortak hikâyeleri var. grup başbakan’ın etkisine girmiş gibi görünüyor” diyor.

Eski Cumhurbaşkanı ve ANAP lideri Turgut Özal Işıkçılar grubuna ait Türkiye Gazetesini açılışını yapmıştı. [AA -Arşiv]

şahin, klasik bir cemaat görünümünde olmayan işıkçılar’ın ak parti’yle aralarının iyi olduğunu, bu grubun da iktidar partisine oy vereceğini düşünüyor. geçmişte hep demokrat parti (dp) geleneğine sadık kalmış,süleyman demirel ve doğru yol partisi’ne yakınlığı nedeniyle eleştirilmiş yeni asya grubunun dyp’nin artık türk siyasetinden silinmeye yüz tutmasının ardından kime oy vereceği merak konusu.  ömer şahin, yeni asyacıların 30 mart tercihiyle ilgili, “bu seçimde de sanırım adaya göre tercih yapacaklardır. belki bazı yerlerde saadet partisi ve mhp’ye de oy verebilirler” tahmininde bulunuyor.