17-18 aralık’ta brüksel’de ab üyesi ülkelerin devlet başkanlarının katılımıyla avrupa konseyi toplanıyor. iki gün sürecek avrupa konseyi zirvesinin temel konuları göç krizi, avrupa’da güvenlik endişesi ve rusya ile ilişkiler.

bugün 15’te başlayacak zirvenin hemen öncesinde brüksel’e davet edilen davutoğlu, sekiz ab ülkesinin liderleriyle ‘göç konulu fikirdaş ülkeler’ toplantısına katılarak sığınmacı krizini görüşecek. başbakanlık kaynakları, konsey toplantısı öncesi yapılacak bu mini zirvenin, toplantı sonuçlarına da yansıyacağını belirtiyor.

davutoğlu’nun katılacağı mini zirvenin diğer katılımcı ülkeleri almanya, avusturya, belçika, finlandiya, isveç, hollanda, lüksemburg ve yunanistan. ab’nin yürütme organı sayılan avrupa komisyonu’nun başkanı jean-claude junker de toplantıya katılacak.

‘göç konusunda fikirdaş ülkeler’ yükümlülük almaya hazır

‘fikirdaş ülkeler’ kavramı, 29 kasım’daki ab zirvesi öncesi bir araya gelen sekiz ülkenin ‘yeniden yerleştirme’ konusunda hemfikir olması ve sorumluluk almaya karar vermesi üzerine ortaya çıktı. 17 aralık’ta türkiye’nin de katılımıyla yapılacak mini zirve, bu toplantının devamı niteliğinde.

zirveden iki gün önce avrupa birliği komisyonu, türkiye’den ab ülkelerine gelen göçmenlerin sayısındaki azalmaya bağlı olarak, üye devletlerden türkiye’deki suriyeli sığınmacıları kabul etmesini istedi. komisyonun sunduğu tavsiye kararına göre schengen ülkelerine sığınmacı dağılımı, entegrasyon kapasitelerinin yanı sıra nüfus ve işsizlik oranı esas alınarak yapılacak. bm mülteciler yüksek komiserliği’nin tavsiyesi ve türkiye’nin referansıyla sürecin hızlandırılması öngörülürken, ab’ye türkiye’de gelen düzensiz göçte azalma olmazsa, program askıya da alınabilecek.

davutoğlu’nun katılımıyla yapılacak mini zirvede ağırlıklı olarak suriyeli sığınmacıların ab ülkelerine ‘yeniden yerleştirmeleri’ üzerinde durulacak. türkiye’nin vize muafiyeti ve geri kabul için üzerinde çalıştığı yasal düzenlemeler ve operasyonel tedbirler de toplantının gündeminde. avrupa konseyi zirvesinde de ‘yeniden yerleştirme’ planı görüşülecek ve ülkeler kendi kapasiteleriyle ilgili bilgi verecek.

brüksel ziyaretleri sıklık kazandı

geleneksel olarak yılda iki kez yapılan avrupa birliği zirvelerine tüm aday ülkeler çağrılıyor ancak türkiye en son 2004’teki zirveye çağrılmıştı. o tarihten sonra fasılların açılması yavaşladı, fransa ve almanya gibi etkinliği daha fazla olan ülkeler türkiye’nin ab üyeliğine karşı yorumlar yaptı, açılabilecek fasılları bloke etti.

ancak suriye’de dört yıldır süren savaşın büyümesi ve yedi yüz bin sığınmacının avrupa’ya gidişiyle birlikte güvenlik endişesi ortaya çıkınca, türkiye ab ülkeleri için önem kazandı. iki milyondan fazla sığınmacıyı barındıran türkiye’nin; suriye, irak, afganistan gibi ülkelerden gelen göçmenlerin avrupa’ya geçişini önlemede daha fazla rol oynaması için ab devreye girdi. 29 kasım’da 11 yıl sonra ilk kez türkiye bir zirveye davet edildi. hemen ardından türkiye’nin uzunca bir süredir açılmasını beklediği 17. fasıl (ekonomi ve para politikaları faslı) açıldı. faslın açılmasının ardından 17 aralık’ta yapılacak olan avrupa konseyi zirvesi öncesi, başbakan davutoğlu yeniden brüksel’e davet edildi.

ab ile yeni dönem

29 kasım’da brüksel’de yapılan zirvede, türkiye’ye sığınmacılar için başlangıç olarak 3 milyar euro’luk yardım yapılması kararı çıkmıştı. buna ek olarak ekim 2017’de eş zamanlı uygulamaya konması beklenen vize muafiyeti ve geri kabul anlaşmalarının uygulaması da erkene alındı. buna göre haziran 2016’dan itibaren türkiye, avrupa’nın gözünü korkutan sığınmacı krizinde en büyük talebi olan geri kabul anlaşması’nı yürürlüğe koyacak. ab de, türkiye’nin ‘gerekli şartları yerine getirmesi durumunda’ ekim 2016’da türkiye cumhuriyeti vatandaşlarına vizesiz kapılarını açacak.

ab aynı zamanda türkiye ile üyelik müzakerelerin sıklaştırılması sözü de verdi. davutoğlu zirvenin ardından “bu aslında yeni bir başlangıç değil, uzun süredir devam eden bir sürecin tekrar canlandırılması” demişti.

zirvede, türkiye’nin komşusu olan ab ülkeleri yunanistan ve bulgaristan ile sınır güvenliği konusunda daha fazla işbirliği yapması da talep edilenler arasındaydı. başbakan davutoğlu 15 aralık’ta ilk adımı atarak bulgaristan’a gitti. sofya’da sınır geçişlerini kontrol altına almak için yapılacakları konuşmak üzere mevkidaşıyla görüştü.

davutoğlu,  yunan başbakan tsipras ile de brüksel’de aynı konuyu görüşmek üzere ikili görüşme yapacak. toplantının hemen öncesinde yapılacak görüşmede kıbrıs’ta süren müzakereler de masada olacak.

kaynak: al jazeera, aa