işçi partisi genel başkanı doğru perinçek “ermeni soykırımı emperyal bir yalandır” dediği için kendisini mahkûm eden isviçre ile avrupa insan hakları mahkemesi’nde davalık oldu. aihm’ne taşınan bu davaya daha önce bakan daire perinçek lehine karar verdi ve isviçre mahkemesinin aldığı kararı ‘düşünce özgürlüğünün ihlali’ olarak değerlendirdi. isviçre’nin itirazı üzerine konu bu kez aihm’de büyük daire’nin önüne geldi. strasburg'da ilk temyiz duruşması yapılan davayı değerlendiren hukukçulara göre bu ifade özgürlüğü davası.

‘perinçek’in mücadelesi bağnazlıkla mücadele’

eski adalet bakanı hikmet sami türk isviçre’nin ermeni soykırım iddialarını reddetmeyi suç sayan yasasının ifade özgürlüğü ile bağdaşmadığını belirtti:

doğu perinçek’in yaptığı, bağnazlığa karşı bir mücadeledir. isviçre'deki yasa, ifade özgürlüğüne karşı olan bir yasadır. bir taraftan 'demokrasi, insan haklarına saygı' diyeceksiniz sonra düşünce ve ifade özgürlüğünü sınırlamak isteyeceksiniz. bir millete karşı yanlış bir iddia ile 'ermeni soykırımı yoktur' diyenleri mahkûm etmek isteyeceksiniz. böyle demokrasi, insan haklarına saygı olmaz. perinçek’i takdir etmek gerekir.

düşünce ve ifade özgürlüğünün avrupa’nın temel değerlerinden olduğunu ifade eden hikmet sami türk, isviçre’deki yasanın ise avrupa’nın temel değerleriyle çeliştiğini söyledi. türk, aihm’deki büyük daire’nin daha önce davaya bakan dairenin aldığı karara uyması gerektiğini söyledi:   

perinçek davayı aihm’e taşıdı. aihm’de perinçek lehine karar verildi. bu karar verilirken düşünce ve ifade özgürlüğünün olduğu ifade edildi. konunun bu bağlamda ifade özgürlüğünü ortadan kaldırdığı belirtildi. şimdi aihm büyük dairesine taşınmış bulunuyor bu dava. şimdiye kadar aihm kararları incelendiğinde genellikle büyük daireden daire kararlarından farklı bir karar çıkmamıştır. bu dairenin aynı doğrultuda karar vermesi beklenir.

‘farklı fikirler savunulmalı’ 

anayasa hukukçusu profesör ergun özbudun, farklı fikirlerin savunulması gerektiğini söyledi: 

"avrupa’da bazı devletler soykırımın inkarını suç sayıyor, bazıları da saymıyor. bu, ifade hürriyetinin sınırları içinde düşünülebilir, yani 'vardır' demek de 'yoktur' demek de öyle. 'yoktur' demek insanların hakkı olabilir. aihm’de genelde dairenin kararları büyük daire tarafından onaylanıyor, bu bir ölçüdür. büyük dairede de benzer şekilde sonuçlanacaktır diye düşünüyorum. özellikle soykırımın inkârına ilişkin düzenlemeler yahudi soykırımı dolayısıyla çıkmıştır. yahudi soykırımı tarihi bir hakikat. orada yasak getirmenin anlaşılır bir tarafı var. ermeni meselesi ise kesin bir olay değil. büyük bir trajedi olduğu muhakkak. bana göre farklı fikirler savunulabilir."

‘aihm ifade özgürlüğünü korumalı’  

ceza hukukçusu profesör vahit bıçak da ifade özgürlüğünün avrupa medeniyetinin temel değerlerinden biri olduğunu ve bunun korunması gerektiğini söyledi: 

ifade özgürlüğü avrupa medeniyetinin önemli taşıdır. avrupa insan hakları sözleşmesi de ifade özgürlüğünü korur. bu konu ifade özgürlüğünün kapsamı alanındadır. perinçek’in söyledikleri isviçre’nin hoşuna gitmemiş olabilir ama tepki cezalandırma şeklinde olamaz. ifadeye ifade ile cevap verilebilir. aihm, avrupa değerler sistemine uymayan kararları törpülemek, bu değerleri korumak için vardır. büyük daire zaten ilk dairenin verdiği kararı onar, bozma kararı beklememek lazım

kaynak: al jazeera