dicle anter, babası musa anter’e diyarbakır’da tuzak kurulduğunu belirtiyor, “babamın öldürülmesine o yıllarda ankara’da devletin başında kim varsa onlar karar verdi” ifadelerini kullanıyor.

‘cinayet planlı, hamit yıldırım tetikçi’

dicle anter, davanın tek tutuklu sanığı hamit yıldırım’ın tetikçi olduğuna inanıyor. ama babasını yıldırım’ın tek başına öldürmediğini belirtiyor ve şöyle devam ediyor: 

“arkasında bir plan var. bu planı kimler hazırladı? kimler karar verdi? bunlar devletin arşivinde mutlaka vardır. bölgede birçok cinayet işlendi. bunların kararını kimlerin verdiği hâlâ  saklanıyor. hep saklıyorlar. gelen hükümetler de hiçbir zaman bunun üzerine gitmiyor.”

‘ünal erkan her şeyi biliyor’

babasının jitem tarafından öldürüldüğünü savunan anter, suikastı “jitem cinayeti” olarak tanımlıyor. dicle anter, eski itirafçılara ve jitem'cilere cinayetle ilgili bildiklerini anlatma çağrısında bulunuyor. anter, “biz kimlerin öldürdüğünü biliyoruz. dönemin ohal valisi ünal erkan da çok iyi biliyor. ama konuşmuyor. yeşil nerede, niye bulmuyorlar? koskoca türkiye devletinin yeşil’i hâlâ bulamaması utanç verici. öldü mü yaşıyor mu bunu bilmiyoruz. musa anter cinayetinin tüm yönleriyle aydınlatılması gerekiyor. kamuoyunun da bunu resmi olarak bilmesi lazım” diyor.

musa anter cinayetinin kronolojisi

musa anter’in öldürülmesi, güneydoğu’da 1990’lı yıllarda işlenen faili meçhul cinayetlerin en önemlisiydi. peki, musa anter nasıl öldürüldü? soruşturmada neler yaşandı? neden 20 yıl boyunca dava açılmadı? dava dosyasının zaman aşımından kurtarılmasını sağlayan olay nasıl yaşandı?

festivale katıldı, kitaplarını imzaladı

dava dosyalarına yansıyan bilgilere, tanık ve aile anlatımlarına göre, musa anter, diyarbakır’da düzenlenen kültür ve sanat festivali davetlisiydi. 1992’nin 20 eylül’üydü. ilk gece dağkapı’daki demir otel’de kaldı. pazar günü festivale katıldı, kitaplarını imzaladı. akşam, belediyenin kendisine yer ayırdığı büyük otel’e geçti.

anter, bir görüşme için yeğeni yazar orhan miroğlu’nu yanına alarak otelden ayrıldı. anter ile miroğlu, seyrentepe’de 36. sokak’a geldiklerinde silahlı saldırıya uğradılar. anter, olay yerinde hayatını kaybetti, miroğlu ise ağır yaralı olarak kurtuldu. miroğlu’nun dava tutanaklarına da yansıyan anlatımlarına göre, otelden kendilerini alarak götüren ve vuran şahıs “dijvar” kod adlı hamit yıldırım’dı.

aihm türkiye’yi mahkûm etti

olayın ardından, devlet güvenlik mahkemesi savcılığı 1992/2598 numarasıyla soruşturma açtı. ama soruşturmada yıllar içinde herhangi bir gelişme yaşanmadı. anter ailesi 2000'de avrupa insan hakları mahkemesi’ne (aihm) başvurdu. aihm, 19 aralık 2006'da musa anter'in “yaşam hakkının ihlal edildiği” ve cinayet hakkında “yeterli soruşturma yürütülmediği” gerekçesiyle avrupa insan hakları sözleşmesi'nin 2. maddesinin iki kere ihlal edildiğine karar verdi. türkiye mahkûm edildi.

miroğlu jitem itirafçısıyla buluştu

türkiye’deki soruşturmada ilerleme yaşanmazken, anter’in öldürüldüğü olayda yanında olan ve yaralı kurtulan orhan miroğlu, jitem itirafçısı abdulkadir aygan ile nisan 2009’da isveç'in başkenti stockholm’da görüştü.

miroğlu’nun aygan ile yaptığı ropörtaj o tarihte yazarı olduğu taraf gazetesinde yayımlandı. aygan, cinayetle ilgili olarak miroğlu’na şu bilgileri aktardı:  “anter suikastı ankara’da planlandı. buna eminim. cem ersever, hamit ve hogir aynı anda diyarbakır’a geldiler. bu, tesadüf değil. yeşil, telsizi polis kanalına almıştı. ‘bir kişi eks olmuş, muhtemelen hamit, musa anter’i vurmuş’ dedi. jitem’e döndük. hamit geldi, ‘şüphelendiler, sokakta vurdum’ dedi...”

aygan tek tek isim verdi

abdulkadir aygan, cinayetten “hogir” kod adlı cemil işık, ‘yeşil’ kod adlı mahmut yıldırım, binbaşı ahmet cem ersever, cinayet gecesi jitem tim komutanı olduğunu söylediği albay savaş gevrekçi, o gece jitem telsiz kumanda merkezinde görevli olduğunu belirttiği ali ozansoy ve “şırnaklı hamit”i yani hamit yıldırım'ı sorumlu tuttu.

cinayet zanlısını gazeteciler buldu

anlatımları ihbar kabul eden diyarbakır başsavcılığı, 17 yıl aradan sonra aygan’ın da aralarında bulunduğu altı jitem elemanı hakkında soruşturma başlattı.

dosyada zamanaşımı süresinin dolmasına 3 ay gibi bir süre kala, 29 haziran 2012’de sabah gazetesinde “işte o tetikçi” başlığıyla bir haber yayınlandı. haberde, fotoğrafları da yayınlanan kişi, şırnak’ın kumçatı beldesi’nde yaşayan korucu hamit yıldırım’dı. haberde “hamit yıldırım'ın, musa anter cinayetinde tetiği çeken kişi olduğu netleşti” ifadeleri kullanıldı. abdulkadir aygan ve orhan miroğlu da yıldırım’ı teşhis etti.

şırnak’ta yakalandı

haberin yayınlandığı gün soruşturma savcısının talimatıyla yıldırım, şırnak'ta yakalandı. 3 temmuz 2012’de tutuklandı. böylece dosyada zamanaşımı süresi 10 yıl uzatıldı.

4 sanık hakkında dava

soruşturma kapsamında, hamit yıldırım, abdulkadir aygan, mahmut yıldırım ve emekli albay savaş gevrekçi hakkında iddianame hazırlandı. diyarbakır 7. ağır ceza mahkemesi’nde 5 temmuz 2013’te dört sanık hakkında dava açıldı. “taammüden adam öldürmek”ten ağırlaştırılmış müebbet, “halkı isyana ve birbirini öldürmeye teşvik etmek”ten ise 20 yıla kadar hapis cezasıyla yargılanan sanıkların ilk duruşması 31 temmuz 2013’te yapıldı. tutuklu tek sanık hamit yıldırım, görüntülü sistemle verdiği ifadede “benim jitem ile ilgim yok. ben bir şehit ailesiyim. musa anter’i ben vurmadım. bana iftira atılıyor” sözleriyle suçlamaları reddetti.

miroğlu: bizi hamit vurdu

olayda yaralanan orhan miroğlu ise duruşmada, cinayet gününü anlattı. musa anter’in kendisine, arazi işi için biriyle görüşeceğini söylediğini aktardı. miroğlu, “'dıjvar' kod adlı hamit yıldırım musa ağabeyle bir süre görüştükten sonra bir taksiye binerek seyrantepe'ye gittik. seyrantepe'ye vardığımızda benim arabada olmamdan dolayı hamit telaşlandı, 'yeşil' ile buluşamadı. bir süre yürüdükten sonra hamit önce anter'e sonra bana sıkmaya başladı. yaralı halde iken hamit üzerime gelip bir el daha ateş açtı. bizi hamit vurdu"dedi.

gevrekçi: kimseye talimat vermedim

davanın 2 aralık 2013 tarihli duruşmasında tutuksuz sanık savaş gevrekçi, anter’in öldürmesiyle ilgili kimseye emir ve talimat vermediğini, yeşil’i de tanımadığını iddia etti. gevrekçi ayrıca istihbaratçı olarak anter’in cenaze törenine katıldığını anlattı. hamit yıldırım, ilk kez hakim karşısına çıktığı bu duruşmada da iddiaları reddetti.

yeşil, mit'e soruldu 

duruşmada, “susurluk raporu”nu hazırlayan kutlu savaş’ın tanık olarak dinlenmesi, jitem’in tüm arşivlerinin istenmesi ve gevrekçi’nin tutuklanması talepleri reddedildi. davanın 24 ocak'taki son duruşmasında mahkeme, yeşil'in mit'te çalışıp çalışmadığına, yeşil ile ilgili sgk kayıtları ve emniyet genel müdürlüğü'nden silah ruhsatı verilip verilmediğine dair kayıtların milli istihbarat teşkilatı’ndan istenilmesine karar verdi.

cinayette adı geçenler

musa anter cinayetinde adı geçen jandarma binbaşı cem ersever 4 kasım 1993’te ankara’da öldürüldü. “hogir” kod adlı pkk itirafçısı cemil işık’ın almanya’da öldürüldüğü iddia ediliyor. haklarında yakalama kararı çıkarılan sanıklardan abdulkadir aygan isveç'te yaşıyor, “yeşil” kod adlı mahmut yıldırım’ın akıbeti ise bilinmiyor.

kaynak: al jazeera