Eğitim
Bir öğretmen değişir, her şey değişir
Cinsiyet, din, etnik temelli ve engellilere yönelik ayrımcılık konulu atölye çalışmalarına katılan öğretmenlerin ön yargıları kırıldı. Bir okulda öğrenciler okul yönetimine engelli rampası ve asansörü yaptırdı.

istanbul bilgi üniversitesi sosyoloji ve eğitim çalışmaları merkezi ve eğitim reformu girişimi, öğretmenlerin pek çok alanda yaşanan ayrımcılığı sınıflarında ele almalarına rehberlik etmek için bir sertifika programı düzenledi. iki dönem halinde yapılan ‘toplumsal sorunları eğitim ortamında tartışmak sertifika programı’na 50 öğretmen katıldı. ikinci dönemi tamamlanmak üzere olan programa katılan öğretmenler önyargılarından kurtulurken, okullarında da değişimlerin tohumları atılmaya başlandı.
örnek dersler...
çalışmada akademisyenler ve sivil toplum örgütü uzmanları tarafından öğretmenlere yaşa dayalı ayrımcılık, etnik ve din kökenli ayrımcılık, cinsiyet kimliği, cinsel yönelim, engellilik ve ayrımcılık, yoksulluk ve dışlanma gibi konularda bilgiler verildi. yapılan atölyelerde bu konuları derste nasıl işleyebileceklerine dair örnek sunumlar yapıldı. öğretmenler sınıflarında bunları uyguladı ve deneyimlerini paylaştı. örneğin, milliyetçilik, ırkçılık, kin gibi toplumsal eğilimlerin incelenmesi için romanlar tavsiye edildi. engelli ayrımcılığında çeşitli görsel malzemelerin yanı sıra araştırmalar önerildi. farklı konularda da belgeseller kaynak gösterildi.

gizli önyargılar fark ediliyor
al jazeera türk, programın bir gününe konuk oldu. bir sınıfta toplanan 25 öğretmen, okullarında yaşadıkları deneyimleri paylaştı. biri çalıştığı meslek lisesinde, kızların aşçılık okumak istemesine karşın bir öğretmenin aşçılık sektöründe kadınlara yer olamadığını, büyük kazanları kaldıramayacaklarını söylediğini anlattı. başka biri, sınıfındaki çocukların daha sessiz diğer erkekler gibi futbol oynamayan iki erkek çocukla dalga geçtiklerinden bahsetti. konu cinsiyete ve cinsel yönelime karşı ayrımcılık.
'yok saymamayı öğrendim'
eğitimciler 13 haftalık programdan çok memnun. daha şimdiden kendilerinde değişim yaşadıklarını söylüyorlar. devlet okulunda edebiyat öğretmeni olan erinç büyükaşık, yok saymamayı öğrendiğini anlatıyor:
“etnik ve din temelli ayrımcılıktaki örnek dersi sınıfımda da uyguladım."
bir ermeni okulunda sınıf öğretmeni olan serda miraşoğlu, burada aldığı eğitimlerden sonra rahatsızlık hissine kapıldığı anlatarak değişimini şöyle anlatıyor:
“artık çocukların söylemlerini tarıyorum. bizler duyarlı olup bu programa gelenleriz ama kendimizde fark etmeden neler yapıyormuşuz. ‘bir kıza hiç yakışıyor mu’ demiyorum artık hiçbir kız öğrencime.”
türkçe öğretmeni şirin giyik, burada öğrenilenlerin devletin, toplumun üzerinde durmasını istemediği konular olduğunu belirterek, “okul devletin otoritesini benimseten yer. devleti temsil ederek, buna alternatif geliştirmeye çalışıyoruz” diye konuşuyor.
okulu engelliler için erişilebilir yaptılar
özel bir okulda çalışan yeşim er, artık farkındalığın arttığı konuları dersin içine yedirdiğini anlatıyor:
“mesela bir metinde 'hanım evladı' kelimesi geçiyor. 'bu ne demek?' diye soruyorum, ayrımcılığı fark etmelerini sağlıyorum. engelli ayrımcılığını anlattığımızdan beri çocuklar da çok değişti. imzalar topladılar. okula engelli rampası, asansörü, tuvaleti yapıldı. engelli öğrencimiz yok, şimdi de her şey tamam neden almıyoruz diye bastırıyorlar.”
ayzin çelik ise derste kullandığı atasözlerine, resimlere dikkat ettiğini, ayrımcılık barındıranları değiştirdiğini söylüyor.
'bunlar eğitim fakültesinde öğrenilmeli'
öğretmenler kendilerini değiştiren ve öğrencilerini değiştirecek bu eğitimden memnun. ancak şimdi yaptıkları gibi bireysel çabaların yeteli olmayacağı görüşünde. pek çoğu aslında şimdi öğrendiklerini eğitim fakültesinde öğrenmeleri gerektiğini söylüyor. daha geniş çalışmalar yapılması ve yayılması gerektiğini düşünüyorlar. programda uzmanların anlattıkları ve örnek ders notları kitap haline getirildi. herkesin kullanımına açık. dökümanlara www.secbir.org adresinden ulaşmak mümkün. sertifika programı, açık toplum vakfı, isveç konsolosluğu, hollanda konsolosluğu matra programı, friedrich ebert stiftung derneği tarafından destekleniyor.
kaynak: al jazeera
Yorumlar