sağlık bakanlığının verilerine göre, 2010 yılında böbrek hastası sayısı 361 iken, 2013’te bin 350 kişi oldu. hasta sayısı hızla artarken, böbrek yetmezliği hastalarının kanını temizleyen diyaliz cihazları yeterli gelmiyor.

meyizhan kalmurzayeva’nın eşine 2 ay önce böbrek yetmezliği hastalığı teşhisi konuldu. kalmurzayeva, eşinin devletin ücretsiz tedavi listesine alındığını ancak acil tedavi görmesi gerektiği için özel hastane hizmetinden yararlandığını söylüyor.

“sağlık bakanlığı'nın ücretsiz hemodiyaliz tedavisi listesinde sıra bekliyoruz. doktorlar sıra beklediğimiz sürece eşimin hayatını kaybedebileceğini, dolayısıyla diyaliz tedavisi için özel hastaneye gitmemizi söylediler. bir aydır özel hastaneye gidiyoruz.”

kalmurzayeva, özel hastanede tedavinin çok pahalı olduğunu ancak çocuklarıyla beraber eşinin hayatını kurtarmak için mücadele ettiklerini ifade ediyor.

“özel hastanede tek diyaliz için 100 dolar ödüyoruz. ayda 3 kere gitmek gerekiyor. yılda toplam 3 bin 600 dolar eder. bu rakam bizim için çok. dört oğlum var, üçü evli. kazandıkları para kendi ailelerine zor yetiyor. moskova’da çalışan oğlumun gönderdiği parayla tedavi yaptırıyoruz.”

“sırayı ne kadar bekleyeceğimiz belli değil”

kalmurzayeva, böbrek hastasının fazla olması nedeniyle bekleme listesinde bulunan eşinin ücretsiz tedavi görebileceğinden pek umutlanmadığını söylüyor.

“bakanlığın bekleme listesinde sıra çokmuş. sırayı ne kadar bekleyeceğimiz belli değil. kendi gücümüz ve imkanlarımızla tedaviye devam edeceğiz.”

1015 hasta diyaliz tedavisini bekliyor

diyaliz tedavisinin bedava yapıldığı sağlık bakanlığı hastanelerinde bulunan 65 diyaliz cihazıyla ancak 475 hasta tedavi olabiliyor. bakanlık ve sosyal kurum temsilcilerinden oluşan komisyon, hastaların sağlık durumuna göre diyaliz listesine alıyor. şu anda listede bin 15 hasta diyaliz için sıra bekliyor.

al jazeera’ye konuşan sağlık bakanlığı tedavi bölümü uzmanı eldiyar satıbaldiyev, her geçen sene ücretsiz tedavi imkanlarının artırıldığını ancak hasta sayısının artması nedeniyle yine de diyaliz cihazlarının yeterli gelmediğini söyledi. satıbaldiyev, “2013’te devlet tarafından 323 hastanın tedavisi karşılandı. 2014’te ise toplam 475 hasta 8 devlet hastanesinde ücretsiz diyaliz tedavisi görüyor. sıra bekleyen hastalar kendi imkanları ile özel hastanelerde tedavi görmek zorunda” dedi.

satıbaldiyev, daha fazla diyaliz cihazının da sorunu çözmediğini , cihazların bakım ve malzeme masrafları için kaynağa ihtiyaç olduğunu vurguluyor.

“bazı şirketler diyaliz cihazlarını ücretsiz vermeye hazır olduklarını söylüyor. ancak alındıktan sonra cihazların durmaksızın çalıştırılması için bütçeden para kullanılması gerekiyor. para sıkıntısından dolayı böyle projelerin uygulanması zor oluyor.”

şeker, kan damar ve ürogenital hastalıkların böbrek yetmezliğine yol açtığına dikkat çeken satıbaldiyev, sağlık bakanlığı'nın böbrek hastalığının artmasının nedenlerini araştırmak ve gerekli önlemleri almak için bir çalışma grubu oluşturduğunu açıkladı.