chp, diyarbakır başta olmak üzere doğu ve güneydoğu'da taban bulamıyor. chp diyarbakır’dan en son 2002 genel seçiminde milletvekili çıkardı. bu da aslında chp’nin diyarbakır’daki başarısından değil seçim sisteminin azizliğinden kaynaklandı.

2002 seçiminde dehap yüzde 56 civarında oy almasına karşın yüzde 10'luk seçim barajını aşamayınca ak parti ve chp, diyarbakır'daki milletvekillerini paylaştı.yüzde 5.92 oy oranıyla chp’nin payına iki milletvekili düştü.

2007 ve 2011 genel seçimlerinde kürt siyasi hareketini temsil eden partiler seçime bağımsız adaylarla girince chp’nin diyarbakır’dan milletvekili çıkarma ihtimali de kalmadı. 30 mart 2014 yerel seçimlerinde de chp diyarbakır’da yüzde 1.2 oranında oy aldı.

seçim hazırlıklarına başlayan chp bugün diyarbakır’da bölge toplantısı yapacak. chp lideri kemal kılıçdaroğlu 30 mart yerel seçimleri sonrasında al jazeera’ye verdiği röportajda, “din ve etnik kimlik temelli siyaset” nedeniyle bölgede taban tutmakta zorlandıklarını söylemişti. kılıçdaroğlu “elbette çalışacağız yüzde 1 oy bile alsak bunu değerli buluyoruz. her tarafa gidiyoruz. attığımız adım maya tutacak mı? elbette tutacak, bize zaman verilmesi lazım” dedi.

‘niye oy verelim?’

bu röportajın üzerinden sekiz ay geçti, ufukta yine seçim var. ancak 2015 genel seçiminde de chp’nin diyarbakır’da ve bölgede varlık göstermesi zor görünüyor. chp mi diyarbakır’a uzak, diyarbakır mı chp’ye uzak? diyarbakırlı chp'ye neden oy vermiyor? bu soruya yanıt aramak için diyarbakır sokaklarında dolaştık. bu soruya aldığımız ilk yanıt “niye verelim ki?" oldu. bunun gibi tepkisel başlayan cümlelere sohbet ilerledikçe beklentiler eklendi.

Ayakkabı boyacısı Çapan: CHP eski CHP değil

[Fotograf: Osman Baytürk/Al Jazeera Turk]

adres balıkçılarbaşı çarşısı. ayakkabı boyacısı hacı çapan sorumuza “chp bir şey yapmamış ki, ne yapmış?” diyerek karşılık veriyor. eskiden kendisinin de chp üyesi olduğunu söyleyen çapan’ın aklında bugünün chp’sinden çok, inönü’nün shp’si ve ecevit’in chp’si kalmış. çapan “chp eski chp değil, eskiden herkes sol partiyi tutuyordu. chp kürtlere yakınlık gösterirse ve çözüm sürecine destek olursa başarılı olur. erdal inönü olsaydı akp bölgede dolaşamazdı” diyor. çapan’ın sözleri shp - hep ittifakını gerçekleştiren erdal inönü’ye duyulan sempatinin de bir göstergesi.

chp’den beklenti: çözüm sürecine destek versin

Sıtkı Kayar: Çözüm süreci önemli

[Fotograf: Osman Baytürk/Al Jazeera Turk]

tarihi ulu cami’nin önündeki çay ocakları cuma namazı öncesinde kalabalık. çay ocağındaki masalardan birine konuk oluyoruz. önce konuşmak istemiyorlar. çekingen başlayan sohbet giderek koyulaşıyor. sıtkı kayar “40 yıl evvel diyarbakır chp’li idi. ne getirdi? hep kandırmaca, hep kandırmaca. şehrin altını, kaldırımlarını altınla döşeseler de biz chp’ye oy vermeyiz. kılıçdaroğlu ne gelsin, ne de bizden oy istesin” diyerek söze başlıyor. kıbrıs barış harekâtı’na katıldığını söyleyen kayar, 2004’te bir oğlunun askerde şehit düştüğünü, dicle üniversitesi’nde okuyan bir oğlunun da şu anda hapishanede olduğunu belirtiyor ve ekliyor: "çözüm süreci önemli, illa barış olmalı; açlığa razıyız, yeter ki barış olsun, inadına barış. chp de sürece destek vermeli."

yan masadan bir genç sohbete katılarak kayar’ın “açlığa razıyız, yeter ki barış olsun” sözlerine “açlığa razı değiliz” diyerek itiraz ediyor. memur olduğunu söyleyen ve ismini vermeyen bu gençse gençliğe iş ve gelecek umudu verilmesi gerektiğini belirtiyor.

Karakuş: CHP'nin inandırıcı olması lazım

[Fotograf: Osman Baytürk/Al Jazeera Turk]

'söylediklerinin inandırıcı olması lazım'

sohbetimiz başka bir masadan kalkıp yanımıza gelen halit karakuş ile devam ediyor. karakuş "kılıçdaroğlu gelsin; başımızın, gözümüzün üstüne. diyarbakır’a herkes gelebilir. kimse bir şey yapmaz. ama güzel laflar söylesin. ikna edebilmesi için söylediklerinin inandırıcı olması lazım. eşit vatandaş olarak yaşamak istiyoruz. anadilde eğitim için bir şey diyor mu?" ifadelerini kullanıyor.

hdp eşbaşkanı selahattin demirtaş’ın "çözüm sürecinde imralı görüşmelerini izleyecek heyete chp de katılmalı" önerisine sokaktan da destek var. karakuş’a göre “görüşmelere herkesin katılması lazım. chp’nin de, mhp’nin de. bu sadece kürtlerin sorunu değil ki, türklerin de sorunu”. yaşlıca bir amcaysa ismini söylemek istemiyor ama ‘chp’nin dindarlarla arasının iyi olmadığını’ savunuyor.

Ferhat Tanrıverdi: CHP'nin yaklaşımını doğru bulmuyorum

[Fotograf: Osman Baytürk/Al Jazeera Turk]

cuma namazı nedeniyle masa boşalınca biz de çarşı boyunca yürümeye devam ediyoruz. bu kez karşımıza 18 yaşındaki ferhat tanrıverdi çıkıyor. 18 yaşındaki tanrıverdi 2015 seçimlerinde ilk kez oy kullanacak. chp’ye oy vermeyeceğini söyleyen tanrıverdi "bu bölge hakkındaki yaklaşımlarını doğru bulmuyorum. çabalamıyorlar. sadece konuşmakla olmaz, bir şeyler yapmaları gerekir. halka yakın durmalılar ki halk onları hissetsin” diyor.

‘chp bölgeden uzaklaştı’

chp’nin diyarbakır’da yapacağı çalışma toplantısının ikinci bölümüne sivil toplum örgütlerinin temsilcileri de katılacak. bunlardan biri de diyarbakır baro başkanı tahir elçi.

toplantı öncesinde konuştuğumuz elçi’ye göre de, chp bölgenin gerçeklerinden uzaklaştı ve bu nedenle chp ile bölgenin arasına mesafe girdi:  

“kürt meselesinin geldiği noktayı görmezden geldiler. bölgenin ekonomik, kültürel, siyasal gerçeklerinden uzaklaştılar. bu, aradaki mesafeyi açtı. hatta ilişkinin sıfıra indiği bir noktaya gelindi. bu toplantının chp’yi yeniden toplum gerçekleriyle buluşturacak bir fırsat sunmasını umuyorum. genel itibarıyla çözüm sürecini desteklemekten öte, somut ihtiyaçlara ilişkin siyasetini projelerini anlatmalı, bunları somutlaştırmalı. chp’nin pozitif katkılarla geliştirici, hükümeti de teşvik edici bir noktada olması gerektiğini düşünüyorum” 

kaynak: al jazeera