işid'in suriye’deki merkezi rakka ile irak’ın musul kenti arasındaki yolun üzerinde stratejik bir nokta, sincar (şengal) kasabası. çoğunluğu ezidilerden oluşan bölge halkı, işid’in ağustos 2014'teki saldırısı ile kitlesel göçe zorlandı. 

işid'in eline geçen bölgeyi geri almak için 15 ay çemberi daraltan peşmerge güçleri kasım 2015'te sincar'a girdi. 

Peşmerge güçleri, IŞİD'ın Sincar'da kazdığı tünel ağına girerken, bombalı tuzak endişesiyle dikkatli. [Fotoğraf: Can Hasasu / Al Jazeera Türk]

yeraltındaki işid

yoğun hava bombardımanı işid için en ciddi caydırıcı güç. koalisyon güçleri, kobani (ayn el arab)’den sonra bu gücü kritik bölgelerde daha yoğun bir şekilde kullanıyor. sincar da bu bölgelerden biriydi. kürt güçler kasabayı yeniden ele geçirdiklerinde, işid’ın onca zamand koalisyon bombardımanına nasıl dayandığının sırrını da çözdü: tüneller.

stratejik kasabanın altına işid'ın bir tünel ağı kazdığı ortaya çıktı. konuştuğumuz peşmerge yetkilileri, örgütün ağır hava bombardımanlarından bu tüneller sayesinde korunduğunu anlattı. 

işid mensupları, kasaba içindeki stratejik bölgelere, peşmerge ateşine maruz kalmadan gidebilmek ve koalisyon hava saldırılarından korunmak için bu tünelleri kullanıyordu. jeneratörlerle elde edilen enerjiyle çalıştırdıkları elektrikli deliciler tünel kazımını çok hızlı hale getiriyordu. bölgenin kum ve kireç taşından oluşan zemini işid tünel kazıcılarının işini daha da kolaylaştırıyordu. 

tünel savaşı taktikleri

bizimle beraber tünelleri gezen peşmerge yetkilileri, işid'in tünelleri sığınak olarak yapmaya başlasa da zaman içerisinde onları farklı amaçlarla kullanmayı da keşfettiğini anlatıyor. bunlardan birincisi peşmerge mevzilerine ulaşarak içeri sızmak. hedef bölge kalabalık veya sessizce ulaşılması zor olduğunda, istenen bölgeye kadar tünel kazılıyor, büyük miktarda patlayıcı yerleştirilip havaya uçuruluyordu. patlamanın şokunu atlatmaya çalışanlara da yer üstündeki güçleri ile saldırıyorlardı.

tünellerin ikinci bir kullanım şekli de keskin nişancıları gizlice ön hatlara ulaştırmaktı. meskûn mahâl çatışmalarında, karşı tarafa yaklaşma konusunda zorluk çeken işid, kazılması daha hızlı, dar tünellerle, peşmerge'nin beklemediği bölgelere keskin nişancılarını geçiriyordu. gece tüneli kullanarak diğer tarafa ulaşan nişancılar, gündüz sürpriz saldırılar gerçekleştiriyordu.

kaynak: al jazeera