belgrad’ın merkezindeki caddelerden biri uzun süredir avusturya arşidükü franz ferdinand'ı öldürerek 1. dünya savaşı'nın fitilini ateşleyen gavrilop princip'in adını taşıyor. duvarlarda onu hatırlatan çok şey var.  bu resimler sırpların prinicip’le ilgili görüşlerini anlatmaya yetiyor. sokaklarda ve duvarlarda hâlâ onun posterlerini grafitilerini görmek mümkün. balkanlar'da onu kahraman olarak gören de var, farklı düşünen de. 

saraybosnalı tarihçi haris zaimoviç'e göre princip'e yaklaşımlar eğitim politikalarıyla ilgili: 

“yazdığınız her şey okul kitaplarında karşılığını bulur. çünkü okul kitapları siyasetin sonucudur. yugoslavya döneminde bile gavrilo bir kahramandı. yugoslavya dağıldıktan sonra gavrilo’nun kahramanlığı da bitti. işte gavrilo’yla ilgili görüşleri dikte eden de bu söylem- ki bu yanlış”

hırvatlar gavrilo princip’i o kadar umursamasa da ükede onun nasıl biri olduğu tartışma konusu. 

profesör hrvoje klasiç, okul kitaplarında ondan bosna’da  büyük sırbistan hayali kuran biri olarak söz edildiğini söylüyor: 

“çoğu öğrenciye göre gavrilo bir terörist. ama mesela öğrencilerden biri şunu sordu. 'doksanlarda biri çıkıp slobodan miloşeviç’i vursaydı, ona terörist diyecek miydik?' ya da onun bizi büyük bir savaştan kurtardığını mı anlatacaktık?' bence de gavrilo princip bir terörist değil  idealleri olan bir gençti, ciddi bir suç işledi. gerçek şu ki, bunu bir suça ya da sadece onun ideallerine indirgeyemeyiz.”

başka konularda anlaşsınlar ya da anlaşmasınlar birçok tarihçi  tek bir konuda hemfikir:  princip, 1914 yılında kalmalı. 21. yüzyılın balkan siyasetinde ona yer olmamalı.
 

kaynak: al jazeera