akşam üzeri, güneşin batmak üzere olduğu saatlerdi. duhok'tan erbil'e kadar yollarda gördüğümüz onlarca kamyondan beşi yol kenarında duruyordu. plakaları türkiye'nin çeşitli şehirlerinden geldiklerini gösteriyordu. şoförleri araçlardan inmiş sohbet ederken gördük. bir yandan sıcak, diğer yandan bütün gün direksiyon sallamanın verdiği yorgunlukla, birinin boynunda artık terden ıslanmış bir havlu, üzerlerinde yol yorgunu bir tişört ya da gömlek, iki gün boyunca yollarda yaşadıklarını konuşuyorlardı.

burası akra - berderaş yoluydu; irak'ta süleymaniye veya erbil'e yük indiren kamyoncuların zaho'ya, oradan da türkiye'ye geçmelerini sağlayan yol. olağan günlerde kamyonların saat geceyarısını göstermeden bu yolda gitmeleri yasak. ancak geceyarısından sonra ağır vasıtaların bu yolu kullanmasına izin veriliyor. gündüz saatlerinde bu yolu kullanamayan kamyoncular bu nedenle musul üzerinden giden yolu kullanıyorlardı. fakat bu sefer durum farklıydı. bölgesel kürt yönetimi, işid'in silahlı militanlarının bölgede neden olduğu riskler nedeniyle kamyoncuların gece yarısından önce akra-berderaş yolunu kullanmalarına izin verdi.

bu beş kamyonun şoförü sadece yol kenarında değil, yolda da birbirlerinden ayrılmadıklarını, konvoy halinde ilerlediklerini anlatıyordu. 44 yaşındaki silopili şoför ali çevik, 1994'ten beri irak güzergahında şoförlük yaptığını, bölgenin hep belli oranda riskler barındırdığını, fakat bu kez durumun herkes için çok daha korkutucu olduğunu söyledi. çevik, "2003'te irak'ın işgali sırasında da buralardan geçtik ama hiç böyle bir durumla karşılaşmamıştık. şu anda musul bölgesinden geçmek çok tehlikeli" diyerek bölgedeki durumu, musul ve civarında süren çatışmaların seyrini özetledi. ondan sözü yine silopili olan hemşehrisi 24 yaşındaki mehmet kocamaz aldı:

içlerinden biri, "19 yıldır kamyon şöförüyüm ben" diye girdi lafa. 50 yaşındaki gaziantepli hayri yıldırım tam 30 yıldır kamyonculuk yaptığını, ailesinin artık kendisine bu işi yapmamasını telkin ettiğini anlattı. ardından sözü bölgedeki akaryakıt sorununa getirdi:

"eskiden buraya gelip hiç değilse ucuza mazot alarak bir miktar kâr elde ediyorduk. ama işid'in beyci rafinerisini ele geçirmesinden sonra burada fiyatlar neredeyse üçe katlandı. üç kat parayı verseniz bile alacak mazot bulamıyorsunuz."

kürt yönetiminin denetimindeki bölgede şu an için yol güvenliği musul ve civarına göre daha iyi. ancak bütün bu olup bitenlerden kamyoncu esnafı büyük zarar gördüğünü söylüyor. 27 yaşındaki şoför mesut kocamaz son bir haftadır taşıma ücretinin düştüğünü, her bir seferde 2 bin kilometre yol kat etmesine rağmen 18 ton yük için 700 ila 800 dolar para kazandığını söyleyip ekliyor: "bu para için kaçırılma hatta öldürülme tehlikesi yaşıyoruz, değer mi?"

mesut kocamaz bir süre düşündü ve kısa sessizliğinin ardından az önceki sözünü inkar eder gibi bir cümle daha kurdu:

konuştuğumuz beş kamyoncudan biri telaşla "haydi arkadaşlar, haydi" dedi ve daha fazla vakit kaybetmeden direksiyon başına geçti. maksat hava iyice kararmadan musul ve çevresinden mümkün olduğunca kuzeye, zaho'ya doğru yol almaktı. beş kamyon geldikleri gibi yine konvoy halinde türkiye'ye doğru yola koyuldular; tehlikeden mümkün olduğunca uzağa, kamyonculuk yaptıkları sürece irak'taki olumsuz gelişmelerden her zaman etkileneceklerini bilerek...