'türkiye'den kktc'ye boruyla su getirme projesi'nin temelleri, 2012 yılının mart ayında atıldı. kktc gıda, tarım ve turizm bakanlığı, projenin yaz sonunda bitmesini öngörüyor.

projeye göre, türkiye'den kıbrıs'a 106 km boru hattı döşeniyor. bunun 80 km'si, akdeniz'de, 250 metre derinlikte olacak. böylece yıllık 75 milyon metre küp su, kıbrıs'a taşınacak. gelecek yıllarda projenin geliştirilmesi ve miktarın arttırılması da planlar arasında.

suyun yarısı içme ve kullanma suyu olarak kullanılacak. bu miktar, kuzey'in yıllık içme suyu ihtiyacını karşılamaya yetiyor. diğer yarısı ise, öncelikle güzelyurt ovası'ndaki tarlalarda sulama yapılması için ovaya gönderilecek.

eylül ayında gelmesi planlanan suyla birlikte, adadaki 800 dönüm arazinin 40 bin dönümünden fazlası, bu suyla tarım yapabilecek. ada'da şimdi, ya kuru tarım yapılıyor ya da sondajlanan deniz suyu kullanılıyor. ancak bu suyun ph değeri ve tuz oranı yüksek olduğu için hem toprağa, hem ürüne zarar veriyor.

son 3 yılda bir hayli azalan yağmurlar da, tarlaların tümüne yetmiyor. bu sebeple çiftçiler, eskiden ektikleri alanın yarısından fazlasını boş bırakıyor.

çiftçi emirali sesigüzel, 15 dönümlük arazisinin 3 dönümünü işleyebiliyor. ancak yağmur suyu ona bile yetmiyor. 3 dönümlük enginar tarlalarını sulayabilmek için de, kuyudan su çekiyor. bu suyu çıkarmak için harcadığı elektriğe aylık 1000 tl harcamak zorunda.

su çiftçiler için bir umut. aynı zamanda, adada iki yıl sonra yeniden başlayan müzakere sürecine de olumlu bir etki yapması bekleniyor. çünkü güney kıbrıs'ta da aynı kuraklık var, orada da çiftçilerin suya ihtiyacı var. türkiye, çözüme ulaşılması halinde, aynı borudan güney'e de suyun ulaştırılmasına sıcak bakıyor.

kktc yödak (yüksek öğrenim denetleme ve akreditasyon kurulu) başkanı ve su koordinatörü, jeoloji mühendisliği prof. hüseyin gökçekuş, türkiye'nin önderliğinde önce kıbrıs'a, sonrasında ihtiyacı olan doğu akdeniz ülkelerine suyun gönderilebileceğini, bunun da türkiye'nin elini güçlendireceğini söylüyor.

bu aşamada, gökçekuş'a göre, çözüm müzakerelerinde de türkiye'nin eli güçlenmiş oluyor:

"bu bence barışa hizmet edecek, barış suyu dediğimiz olguyu da sözden icraate geçirmiş olacak."

müzakerelerin takvimi henüz netleşmedi. ancak masada, toprak, mülkiyet ve yönetim paylaşımı kadar, su paylaşımı konusu da var. çözüme ulaşılması halinde, güzelyurt ovası'nın rum yönetimi kontrolünde olan bölgesinde de çiftçiler 'barış suyu'ndan faydalanabilecek.