ukraynaca’da ‘meydan’ anlamına gelen ‘maydan’ kelimesi, türkçe’den ukraynaca’ya geçen kelimelerden biri. fakat artık ‘maydan’ kelimesi, ukrayna’daki batı yanlılarının rusya yanlısı yöneticilere karşı sokağa dökülüp yönetimin değişmesini sağladığı gösterileri ifade ediyor.  

kiev’in ana meydanı olan bağımsızlık meydanı’nın ukraynaca karşılığı, ‘maydan nezalejnosti’. 2004 yılında patlak veren turuncu devrimde batı yanlısı ve ukrayna milliyetçisi kesimler cumhurbaşkanlığı seçimlerine hile karıştırıldığı iddialarıyla bu meydanda toplanmıştı. meydan, geçen kasım ayında dönemin rusya yanlısı ukrayna yönetimine karşı protestolara da ev sahipliği yaptı. bu olaylar da, ‘ikinci maydan’ veya, ‘euro-maydan’ adını aldı.

şubat sonunda, dönemin cumhurbaşkanı viktor yanukoviç kiev’den kaçmak zorunda kaldı. mayıs sonunda düzenlenen cumhurbaşkanlığı ve belediye başkanlığı seçimlerinde de bu gösterilerin önde gelen isimleri olan petro poroşenko cumhurbaşkanlığına, ünlü boksör vitaliy kliçko ise kiev belediye başkanlığına seçildi.

kliçko, belediye başkanı seçilmesinin ardından, devrimin tamamlandığını, bu nedenle gösterilerin sona ermesi ve şehir merkezinin trafiğe açılıp olağan hayata dönülmesi gerektiğini söylüyor. meydandaki eylemciler ise, dağılmamakta ısrarlı.

bağımsızlık meydanı’nı çevreleyen barikatlar hala duruyor ve burada pek çok eylemci çadırlarda kalmaya devam ediyor. akşamları etkinlikler düzenlense de, katılanların sayısı yüzü bulmuyor.  

'güç kullanmadan dağılmalarını bekliyoruz'

al jazeera’nin sorularını yanıtlayan ukraynalı siyaset bilimci volodimir fesenko, eylemlerin son bulması gerektiği görüşünde. ona göre, şu anda meydanda bulunanlar, gösteriler zamanında burada direnişte bulunanlar değil. o dönemde polise direnen militan grupların büyük bölümü, doğu ukrayna’da rusya yanlıları ile mücadele operasyonlarında savaşıyor. meydanda kalanlarsa, fesenko’ya göre, 'sonradan alana gelen, çevre esnaftan para toplayan meydanı işgal eden' kişiler.

kliçko’nun başkanı olduğu udar partisi’nde başkan yardımcılığı görevini yürüten ukrayna parlamentosu milletvekili artur palatnıy da eylemlerin sona ermesi ve bu bölgenin trafiğe açılması gerektiğini söylüyor. al jazeera’nin sorularını yanıtlayan palatniy, “şu anda ülkenin doğusunda savaş var. eğer bu eylemciler ukrayna’ya hizmet etmek istiyorlarsa, askere girip doğuya gitsinler” diye konuştu. eylemcilere karşı güç kullanma olasılığı konusundaysa palatniy, iktidarın bu konuda kesinlikle güç kullanmayacağını, sorunun müzakerelerle çözüleceğini ifade etti.

ukrayna’nın eski istanbul başkonsolosu olan fakat geçen sonbaharda dönemin hükümetine karşıtı gösterilere destek verdiği için görevinden alınan bohdan yaremenko ise eylemlerin sürmesi gerektiği görüşünde. yaremenko, görevden alındıktan sonra kiev’de protestoların önde gelen isimlerinden biri olmuştu. yaremenko, yanukoviç gittikten sonra sadece kişilerin değiştiğini, fakat sistemin aynı kaldığını söylüyor. yaremenko, “devrim bitmedi; asıl devrim şimdi başlıyor. devletin yeni baştan yapılandırılması lazım. meydanda şu anda kimlerin olduğu veya kaç kişinin kaldığı önemli değil. meydanda şu anda savunulanları toplumun büyük bölümü söylüyor. yani, orada birkaç yüz kişinin söylediği, toplumun genel beklentisini yansıtıyor” diye konuştu.

'yöneticilerin denetlenmesi gerekiyor' 

Bağımsızlık Meydanı'ndaki eylemlerin basın sözcülerinden Nikolay Vasiliy [Fotoğraf: Deniz Berktay/ Al Jazeera Turk]

bağımsızlık meydanı’ndaki eylemlerin basın sözcülerinden nikolay vasiliy ise şunları söyledi: 

“en tepedeki kişiler değişse de, yargı ve yürütmede eski dönemden pek çok kişi görevinde kaldı. veya, görevden alınan bazı yargı mensupları kısa süre sonra tekrar bu görevlere geldi. oysa, ülkedeki bütün memurların hem yalan makinesine bağlanarak hem de şahitlerin ifadelerine dayanarak sıkı bir denetimden geçirilmesi gerekiyor. kgb’yi ve yanukoviç’i desteklemiş olanlar tasfiye edilmeli. bunlar olmadan devrim tamamlanmış sayılmaz”.   

kaynak: al jazeera