Azınlık cemaatleri
Lazca ders kitabı yolda
Laz Enstitüsü, dil bilimi uzmanı İsmail Bucaklişi'nin başkanlığında ilkokullarda okutulacak ilk ders kitabının çalışmalarını tamamlamak üzere. Kitapla birlikte Lazca sözlük de hazırlanıyor. Enstitünün önemli bir projesi de uluslararası bir dil kongresi düzenlemek.
laz toplumu ilkokullarda okutulacak ilk ders kitabıyla ilgili çalışmaları tamamlamak üzere. milli eğitim bakanlığı (meb) geçtiğimiz yılın mayıs ayında kurulan laz enstitüsü’ne kuruluşunun hemen ardından lazca ders kitabı hazırlanmasıyla ilgili yetki verdi. enstitü yönetimi, kitapların hazırlanması için laz dil bilimi uzmanı ismail bucaklişi'yi görevlendirdi. bucaklişi'nin başkanlığında yapılan çalışmalar tamamlanmak üzere. kitapların kısa bir süre içerisinde meb’e teslim edilmesi ve yeni eğitim - öğretim yılına yetiştirilmesi planlanıyor. hazırlanan kitaplar ilkokul 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda okutulacak.
ders kitabının yanı sıra enstitü tarafından ayrıca lazca bir sözlük için de çalışmalar başlatıldı. ayrıca önümüzdeki süreçte yabancı dilbilimcilerin de katılacağı uluslararası bir dil kongresinin düzenlenmesi de gündemde.
“kitap hazırlamak zor”
laz enstitüsü’nün kurucularından ve yönetim kurulu üyesi nükhet eren ders kitapları, gelecekte yapılacak çalışmalar ve yaşadıkları zorluklar hakkında aljazeera’ya konuştu.“lazca kitap hazırlamanın zorlukları var” diyen eren açıklamalarına şöyle devam etti:
”lazca'yı bütün ağızlarıyla çok iyi bilmek aynı zamanda editoryal bilgiye de sahip olmak zorundasınız. bunu yapabilecek yetişmiş eleman sayısı ne yazık ki bir elin parmakları kadar az."
yaklaşık iki yıl önce akp hükümeti tarafından farklı dil ve lehçelerde öğrenim yapmanın yolu açıldı. her ne kadar farklı dil ve lehçelerde eğitim ve öğrenime onay verilse de, seçmeli dersler için on kişilik başvuru kotası kondu. uygulanan kota nedeniyle birçok yerde anadilde eğitim yapılamadı, bu dillerden biri de lazca.
yaşadıkları zorlu süreci aktaran eren şunları söyledi.
"lazca dersin başlaması laz toplumunda büyük bir coşkuyla karşılandı, tv’de bu kararı dinleyenler gözyaşlarına boğuldu. düşünün yıllar boyu lazca konuştuğu için dışlanan, hor görülen insanlar kendi dillerini öğreneceklerdi.”
anadilde eğitim için çok yönlü sorunlarla karşı karşıya kaldıklarını söyleyen eren açıklamalarına şu sözlerle devam etti:
“öncelikle lazca dersi verilebilmesi için 10 öğrencinin başvurması gerekiyordu. toplam başvuru sayısı 10’u bulmayan okullarda lazca öğrenmek isteyen birçok öğrencinin talebi karşılanamadı. ikinci önemli noktaysa lazca öğretmenlik formasyonuna sahip kişiler çok azdı. kimi yerlerde yeterli sayıda başvuru olmasına rağmen sırf öğretmen noksanlığı nedeniyle derslikler açılamadı.”
toplam 95 öğrenci
eren’in enstitü verilerine dayanarak verdiği bilgiye göre devam eden eğitim - öğretim sezonunda karadeniz bölgesindeki fındıklı ve arhavi’de toplam 95 öğrenci lazca seçmeli ders alıyor. istanbul’daysa lazca öğrenmek isteyenler kimi özel kurslarda eğitim alabiliyor; çünkü yeterli kota sağlanamıyor.
lazca eğitim verecek öğretmen yetiştirilmesi için meb bünyesinde çalışmalar yapılmasının gerekliliğini vurgulayan eren şunları söyledi:
”lazca bilen öğretmenleri kapsayacak şekilde hizmetiçi eğitim programları düzenlenebilir. ayrıca üniversiteler bünyesinde lazca öğretmenliği bölümlerinin açılması gerekir.”
laz enstitüsü’nün çalışmaları konusunda da bilgi aktaran eren, enstitünün kurulduğu 17 mayıs 2013 tarihinden bu yana kültürel ve bilimsel çalışmalara hızlı bir giriş yaptığını söyledi. önümüzdeki süreç içerisinde yapılması planlanan dil kongresiyle ilgili de açıklamalarda bulunan eren şunları söyledi:
”türkiye ve gürcistan’da lazca üzerine çalışmalar yapan bilim insanlarıyla chicago’dan tokyo’ya dünyanın dört bir yanındaki dil uzmanlarıyla dil kongresi için görüşmekteyiz. kongreyi bir yıl içinde gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. lazca için yapılacak bu kongre, resmi dil dışında (türkçe) kalan tüm diller için kuşkusuz yol gösterici olacaktır.”
Yorumlar