istanbul esenyurt’ta bir dükkânın bodrum katına giriyoruz. dışarıdan baktığınızda bir depoyu andırıyor. ama arapça yazılar buranın bir klinik olduğunu gösteriyor. sadece suriyelilere hizmet veren bir klinik. içeriye girdiğinizde havasız ve kalabalık küçük bir salon karşılıyor sizi. küçük bir odada, üç ay önce konuştuğumuz suriyeli doktor h.y ile yeniden buluşuyoruz. o zaman iş aradığını söylemişti, şimdi kanada'nın alacağı suriyeli mültecilerin arasına katılmak için bir yol arıyor: 

“pasaport fotokopilerini ve türkiye’nin bize verdiği sığınmacı kimlik kartını kanada konsolosluğu’nun bu işle uğraşan bölümüne bir arkadaşımız vasıtasıyla gönderdik. kanada 25 bin suriyeli alacağını açıkladı. belki onlardan biri biz olabiliriz. yeniden, sıfırdan bir hayat kurarız. o zaman çocuklarıma daha güvenli bir gelecek sağlayabilirim.”

41 yaşındaki h.y çocuk doktoru. tıp eğitimini suriye’de tamamladıktan sonra fransa’da kanser alanında uzmanlaştı. burada iki çocuğu oldu. ailesiyle birlikte 2008 yılında suriye’ye döndü. orada savaş başlayınca türkiye’ye geldi. ama burada hayat onlar için çok zor. kendi para kazanamıyor, çocukları iyi eğitim alamıyor.

afrika’ya bile cv gönderdi

h.y ile ilk röportajımızı eylül ayında yaptığımızda türkiye’de deneyim ve uzmanlığına uygun bir iş aradığını söylemişti. o günden sonra 3 ay geçti. bu süre içinde sadece istanbul’daki hastane ve sağlık merkezlerine değil, dünyanın çeşitli ülkelerine de iş başvurusu yaptı. ama beklediği cevabı hiç alamadı: 

“ben neredeyse bütün dünyayı denedim. cv ve diploma fotokopimi senegal, kongo, umman, katar ve belçika’ya gönderdim. olumlu bir cevap alamadım. kızıl haç’a başvurdum. kızıl haç bana döndü. ‘sizi dünyanın herhangi bir yerine gönderebiliriz ama yalnız’ dediler. eşimi ve çocuklarımı burada bırakıp nasıl giderim?“

türkiye’de de bir hastane h.y’nin başvurusuna geri döndü. cv’sini çok beğendiklerini söylediler. ancak üç sorun vardı. suriye'den aldığı diplomasının denkliği yoktu, çalışma izni alması gerekiyordu ki bu aylar alan bir süreçti. bir sorun da türkçe bilmemesiydi. türkçeyi öğrenebilirdi. ama diplomasına denklik alması imkânsızdı. çünkü bunun için iki ülkenin yazışmaları gerekiyor. ancak iki ülkenin ilişkisi olmadığı için bu mümkün değil. dolayısıyla o hastane de olumlu cevap veremedi.

h.y baktığı hasta başına 10 lira alıyor. ancak her gün, bazen üç, bazen dört vasıtayla üsküdar'dan gelip gittiği için parasının neredeyse yarısı yola gidiyor.

H.Y Senegal, Kongo, Umman, Katar ve Belçika’ya CV gönderdiğini ama olumlu bir cevap alamadığını söylüyor. [Fotoğraf: Al Jazeera]

“türkiye suriyelilerin entegre olması için strateji geliştirmeli”

h.y. türkiye’yi de insanlarını da sevdiğini söylüyor. çocuklarını da müslüman bir ülke olduğu için burada büyütmek istiyor. türkiye’nin suriyelilere en çok yardımı yapan ve kucak açan ülke olduğunu belirtiyor. ancak 4,5 yıl sonra türkiye’nin burada kalıcı olduğu belli olan suriyeliler için bir strateji geliştirememesinden yakınıyor:

“burada şimdiye kadar suriyelilerin topluma entergre olması için bir strateji geliştirilemedi. mesela bu bölgede esenyurt’ta 150-200 bin suriyeli var. ama bunlar gettolar halinde yaşıyorlar. türklerle çok iletişimleri yok. bunlar bir tarafa bizim gibi doktor, psikolog, eczacı, mühendis gibi bir çok eğitimli ve deneyimli suriyeli var. bence türkiye için bunlar bir değer. bunları kullanabilir. ama burada bizim gibi eğitimli insanların çalışması için prosedür çok katı. bize de fırsat verilirse iyi şartlarda, biz burada da kalabiliriz. ama benim bir çok iyi eğitimli arkadaşım burada iş bulamadığı için deniz yoluyla avrupa’ya gitti."

h.y de daha önceki röportajımızda deniz yoluyla avrupa’ya girmeyi düşündüğünü söylemişti. ancak bir çok insanın boğularak ölmesi onu ürkütmüştü. h.y hâlâ bu seçeneği bir kenarda tutuyor. ancak önceliği güvenli ve yasal yollarda...

ilk uçak 10 aralık’ta

kanada bir yıl içinde 25 bin suriyeli mülteciyi kanada’ya kabul edecek. kanada vatandaşlık ve göçmenlik bakanlığı’nın açıklamasına göre sığınmacıların işlemlerini yürütmek üzere 500 görevli çalışıyor.

bu görevliler, sağlık ve güvenlik taramaları tamamlanan sığınmacılara doğrudan sürekli oturum belgesi tanzim ediyorlar. bakanlık, şu ana kadar sürekli oturum belgesi verilen mülteci sayısının bini geçtiğini açıkladı.

ilk etapta 600 suriyeli’yi kanada’ya götürecek olan uçaklar 10 aralık’ta kalkacak. adana ve gaziantep’den kalkacak iki uçakta toplam 400 suriyeli olacak. 200 kişiyi taşıyacak diğer uçak ise ürdün’den kalkacak. 2016 yılının mart ayına kadar bu süreç devam edecek.

doktor h.y de  ailesiyle birlikte o uçaklardan birinde olmak istiyor. kendi deyimi ile “çocuklarının geleceği için...”