türk dili konuşan ülkeler işbirliği konseyi’nin (türk konseyi) dördüncü zirvesi bodrum’da yapılıyor. zirveye, konseyin kurucu ülkeleri türkiye, kazakistan, kırgızistan ve azerbaycan cumhurbaşkanları katılıyor.

konsey’in hedeflerinden biri de, üye ülkelerin ortak alfabeye geçmesi. türkiye’nin kullandığı latin alfabesi’ne geçilmesi ve bu konuda yaşanan zorlukların aşılması, şimdilik fikir aşamasında. şu an rusya’nın da kullandığı kiril alfabesi’ni kullanan ülkeler latin alfabesi’ne geçme konusunda hemfikir, uygulamaya geçmek ise akıncı’ya gore 2025 yılını bulacak. ileriki bir tarihte alınacak kararın ardından, 18 mayıs da türk yazısı günü olarak anılmaya başlayacak.

Akıncı, zirve öncesi üye ülkelerin turizm bakanlarıyla da görüştü.

[[Al Jazeera - Zeki Öztürk]]

rusya ile ilişkiler

eski sovyet ülkelerinden olan kazakistan’ın ortak ticaret hacminin en yüksek olduğu ülke rusya. rusya, yeni güç arayışı çerçevesinde belarus ve kazakistan ile 29 mayıs’ta avrasya ekonomik topluluğu anlaşması imzaladı. topluluğa 2015 yılı sonuna kadar kırgızistan da katılacak. üye ülkeler arasında ortak pazar kurulacak.

al jazeera’ye konuşan türk konseyi genel sekreteri emekli büyükelçi halil akıncı’ya göre, avrasya ekonomik topluluğu, türk konseyi’ne üye ülkeleri, özellikle de türkiye’yi olumsuz etkilemeyecek:

“ne eski sovyet ülkeleri ne de türkiye, rusya ile ekonomik ilişkilerin seviyesini düşüremez, hatta arttırmaya çabalıyor. ortak pazar ile birlikte, bu ülkeler birbiriyle ticaret yaparken rusya ile yaptıkları ticarette de kara geçecekler.”

akıncı, türk cumhuriyetlerinin denize açılmasında türkiye’nin önemli rolü olduğunu söylüyor:

“rusya’nın eski sovyet ülkeleriyle bağları sıkılaştırmak gibi bir hayali olabilir. ancak artık hiçbir ülke tek bir güce bağlı kalmıyor. türk cumhuriyetlerinin kendi ekonomik çıkarları var ve birçok ülkeye bağlı olarak gelişiyor, bunlardan biri de türkiye. avrasya ekonomik topluluğu ve türk konseyi, bölgede rusya’dan türkiye’ye tüm ülkelerin ilişkilerini geliştirmek için bir fırsat.”

türkmenistan da katılımcı ancak üye olmuyor

iki yıldır cumhurbaşkanı ve dışişleri bakanı düzeyinde zirvelere katılan türkmenistan konsey’e üye olmuyor ancak destekliyor. sebebi, 1996’dan beri birleşmiş milletler’in de kabul ettiği daimi tarafsızlık konumunda bulunması. konumundan dolayı siyasi bağlılığa girmeyen ülke, konsey’in uygulamalarını destekliyor ve işbirliğine katılıyor.

zirvenin ana teması ‘turizm’

1992 yılından itibaren her yıl düzenlenen türk zirvesi’nin resmi uzantısı halindeki konsey, 2010 yılından beri farklı bir konu başlığı altında toplanıyor. bu yıl ele alınacak işbirliği konusu, turizm. türkiye, turizm konusunda en deneyimli ülke olarak kırgızistan ve kazakistan’a hizmet sektöründe eğitim desteği veriyor.

genel sekreter akıncı al jazeera’ye, zirvede ortak bir turizm destinasyonuna karar verilmesi planlandığını söyledi. ‘modern ipek yolu’ adı verilen destinasyonda hedef kitle, sırt çantalı gezginler olmayacak. bölgeyi merak eden ve yüksek harcamalar yapacak olanlar hedef kitlede.

zirvede ukrayna krizi, afganistan ve güvenlik konuları da görüşülecek ancak gündem maddeleri arasında önemli yer tutması beklenmiyor. afganistan konusunda her ülkenin kendi iç politikası var. bu politikaların kısaca gözden geçirilmesi planlanıyor. ukrayna konusunda ise konsey’in fikir birliği oluşturmsı için henüz bir adım atılmadı.

kaynak: al jazeera