türk - italyan ortak yapımı taaruz ve taktik keşif helikopteri (atak) projesi kapsamında 59 savaş helikopteri üretilecek. üretimi tamamlanan üç atak helikopteri  tsk’ya teslim edildi. iki pilot ve silah sistemlerini taşıyan atak helikopterleri yakıt ikmali yapmadan 556 kilometre uçabiliyor.

saatte 288 kilometre hıza ulaşabilen helikopterler her türlü hava koşulunda, gece ve gündüz uçuş yapabiliyor. atak helikopteri aynı zamanda kanat altında 76 roket taşıyabiliyor.

savunma sanayii yetkililerinin verdiği bilgiye göre helikopter gövdesindeki yaklaşık 6400 adet parçadan 6200'ünün üretimi tusaş tarafından gerçekleştirildi. tusaş ilk kez böyle büyük çaplı bir projede ana yüklenici olarak görev aldı.

helikopterde yer alan bilgisayar, kumanda, navigasyon, haberleşme, elektronik harp ve silah kontrol sistemlerinin tamamı aselsan tarafından geliştirildi. bunlara roketsan tarafından geliştirilen füze sistemleri de eklenecek. 

2007’de yapım aşamasına geçildi

7 eylül 2007 tarihinde savunma sanayii müsteşarlığı ve tusaş arasında sözleşmesi imzalanan taarruz / taktik keşif helikopteri (atak) projesi kapsamında, kara kuvvetleri komutanlığı'nın ihtiyaç duyduğu taarruz ve taktik keşif maksatlı t-129 atak helikopterinin tedarik edilmesi planlanmıştı.

2010 yılında yapılan değişiklik ile kara kuvvetleri komutanlığı'nın acil ihtiyacının karşılanması amacıyla projeye t-129 atak helikopterlerine göre daha erken teslim edilecek yapıda 9 adet helikopter ilave edildi. bugün itibarıyla bu helikopterlerden ilk üçünün kabulü tamamlanarak kara kuvvetleri komutanlığı envanterine alındı.

teslimat gecikti

al jazeera'nin atak helikopteriyle ilgili sorularını yanıtlayan savunma uzmanı burak bekdil, atak helikopterinde bulunan üstün özelliklerin kağıt üstünde kaldığını söyledi. helikopter teslimatının gecikmesinin bu durumu gösterdiğini belirten bekdil, “tam teslimat yapılamadığını düşünüyorum. türk silahlı kuvvetleri tam teslimat gerektiren kabul kriterlerini düşürdü de mi geçti, bunu da sorgulamak gerekir” dedi.

bekdil, atak helikopterlerinin ana kullanım amacının antiterör olduğunu belirtti:

"en fazla bu helikopterlerle tatbikat yaparsınız. eğitim yapılır. savaşa hazır halde beklersiniz. ne zaman, ne olacağı belli olmaz. ama şu an işlevsiz gibi görünüyor. yarın bir gün suriye’de neler olacağını da kimse bilemez. duruma göre kullanılmak zorunda kalınabilir.” 

'katkısı olur ancak süreçler şeffaf olmalı'

savunma stratejileri uzmanı lale sarıibrahimoğlu, türkiye’nin atak helikopter yapımında yerli arayışa girdiğini, bunun türkiye’nin savunma sanayiini geliştirici nitelikte olduğunu söyledi. helikopterde saldırı sisteminde yerli üretimin önemli katkı sağlayacağını belirten sarıibrahimoğlu bu tür projelerin yeterince tartışılmadan hayata geçirildiğini savundu:

“türkiye’nin envanterine güç katacak. ancak bu tür projeler tartışılmadığı için türk sanayisine ne kadar katkı sağlayacağını kimse bilemiyor. daha önce tsk helikopterdeki eksiklikler nedeniyle teslim almamıştı. sanırım sorunlar düzeltildi. türkiye’de askeri tedariklerin ve silah alım projelerinin parlamento denetiminde olmayışı, şeffaf süreçlerden geçmemiş olması nedeniyle bu helikopterler hakkında siyasilerin açıklamalarına temkinli yaklaşmak gerekiyor.”

sarıibrahimoğlu bu helikopterlerin ekonomiye katkı sağlaması için alıcıların bulunması gerektiğini söyledi:

“bu tür yerli silah sistemlerinin, bu helikopterlerin ihracat olanaklarının geliştirilmesiyle ekonomiye katkı sağlanacaktır. ekonomiye katkı için bu helikopterlerin alıcılarının bulunması gerekir.”

kaynak: al jazeera