ukrayna’nın başkenti kiev’de salı sabahı göstericilerin parlamentoya saldırmasıyla başlayan olaylarda 9’u polis olmak üzere 25 kişi hayatını kaybederken, kent merkezi yangın yerine döndü.

güvenlik güçleri öğle saatlerinde yeniden saldırıya geçerek, meydanda bulunan muhaliflere müdahale etti. 

ukrayna hükümetinin, kiev’deki bağımsızlık meydanı’nı boşaltmaları için protestoculara verdiği sürenin, salı günü tsi 18.00'de dolması üzerine güvenlik güçleri harekete geçti. çok sayıda polis, 20 bin kadar göstericinin kamp kurduğu meydana saldırdı, çatışmalar yaşandı.

olaylar kısa sürede, ülkenin batısındaki kentlere sıçradı, göstericilerle polis arasındaki çatışmalar sabaha kadar sürdü.

üç aydır protestocuların merkez üssü olan ukrayna sendika federasyonları binasıyla, meydandaki çadırlar ve barikatlar yandı. güvenlik gerekçesiyle metro seferleri durduruldu. bakanlar kurulu kararıyla, başkente motorlu araçlarla girişlere de sınırlama getirildi.

hükümetin engelleme çabalarına rağmen, ülkenin batısından çok sayıda muhalif otobüslerle kiev’e ulaşmaya çalışıyor. iktidardaki bölgeler partisi destekçileri de farklı bölgelerden kiev’e hareket etti.

batıda yeralan lvov, ternopol ve ivano frankovsk kentlerinde göstericiler, iktidarla varılan uzlaşma çerçevesinde iki gün önce tahliye ettikleri valilik binalarını yeniden işgal etti. 

zakarpatya ve volın’de de valilik binaları göstericilerin eline geçti. volin’dek emniyet binasından alevler yükseliyor. polis merkezleriyle ve ukrayna istihbarat teşkilatı’nın (sbu) bölge merkezleri de, göstericilerin saldırısına uğruyor.

ukrayna devlet başkanı viktor yanukoviç, olaylarda hayatını kaybedenlerin anısına 20 şubat'ı, yani yarını, ulusal yas günü ilan etti. 

'sınırı aştılar'

yanukoviç, çarşamba günü internet sitesinden muhalefeti kınayan bir açıklama yaptı. zor günler geçiren yanukoviç, muhalefetin 'sınırı aştığı'nı savundu. muhalefet liderlerini 'demokrasinin temel prensibi'ni görmezden gelmekle suçladı.

açıklamaları şöyle:

"insanları silahlanmaya çağırdıklarında sınırı aştılar. bu bariz bir hukuk ihlâlidir. beni zor kullanmaya ikna etmeye çalışan bazı danışmanlarım var. ama ben her zaman güç kullanımının yanlış bir yaklaşım olduğunu düşündüm."

ölü sayısı artıyor

binlerce kişinin parlamentoya doğru yürüyüşe geçmesi üzerine polis kalabalığa müdahale etti. saatleri ilerledikçe ölenlerin sayısı 25'e yükseldi. bu ukrayna'nın bağımsızlığını kazanmasından bu yana yaşadığı en kanlı gün oldu.

ölenlerden biri vesti gazetesinden vyacheslav veremiy, dokuzu da polis.

polisin kiev'in bağımsızlık meydanı'na yaptığı müdahale sırasında 20'den fazla gazeteci de yaralandı. 

ülkede son birkaç haftada yaşanan en şiddetli çatışmalar öncekilerden farklı olarak kiev'in çeşitli bölgelerine yayılmış durumda.

olaylar hükümet karşıtı eğilimlerin en güçlü olduğu batı ukrayna’ya da sıçradı. lviv, ivano frankovsk ve ternopol kentlerinde, göstericilerin geçen günlerde iktidarla vardıkları uzlaşma çerçevesinde tahliye ettikleri valilik binaları yeniden protestocular tarafından işgal edildi. 

yanukoviç-ana muhalefet görüşmesinden sonuç alınamadı

ukrayna cumhurbaşkanı viktor yanukoviç’in muhalefet liderleriyle yaptığı görüşmelerden sonuç alınamadı. yanukoviç’in liderlerle çarşamba günü yeniden görüşmesi bekleniyor.

muhalefet partileri, ukrayna parlamentosu'nun gündemine, 2004 yılındaki anayasal değişikliklere dönülmesi konusunun getirilmesini istiyor. 2004 yılında yapılan anayasal değişikliklerle cumhurbaşkanının yetkileri azaltılarak parlamentonun yetkileri arttırılmıştı. söz konusu değişiklikler, şimdiki cumhurbaşkanı viktor yanukoviç'in 2010 yılında iktidara gelmesinden kısa bir süre sonra anayasa mahkemesi tarafından iptal edilmiş ve ukrayna yeniden yarı başkanlık sistemine dönmüştü.

ukrayna muhalefeti, siyasi krizin uzlaşmayla sonuçlanması için, 2004 anayasal değişikliklerine dönülmesini şart koşuyor. iktidardaki bölgeler partisi ise, bu şartlarda 2004 yılı anayasal değişikliklerine dönülmesinin, ülkeyi kaosa sürükleyeceğini söylüyor.

çatışmalar, ülkede son birkaç günde görülen uzlaşma ortamının ortadan kalkmasına neden oldu. geride bıraktığımız hafta, muhalefet partileriyle iktidar arasında varılan anlaşma çerçevesinde, tutuklu durumdaki bütün eylemciler tahliye edilmiş, buna karşılık muhalif gruplar, kent merkezinde işgal altında tuttukları kiev belediye sarayı'nı tahliye etmişlerdi.

yanukoviç'in istifasını istiyorlar

kasım ayında avrupa birliği (ab) ile anlaşma beklenirken, yanukoviç şartları daha uygun olduğu gerekçesiyle rusya ile ekonomik yardım anlaşması imzalamıştı. ülkedeki hükümet karşıtı gösteriler de bu kararın ardından başladı.

muhalefet, başbakan azarov’un istifasına ve tutuklu göstericilere af yasasının çıkarılmasına rağmen eylemlerini sürdürüyor.

ukrayna başbakanı mikola azarov ve hükümeti istifa etti. ukrayna parlamentosu da 16 ocak’ta sokak gösterilerini yasaklayan tasarıyı geri çekti. ancak muhalefet liderleri ve meydanlarda toplanan kalabalık, rusya ile yakınlaşan yanukoviç'in istifasını istiyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar