yakınlarını, evlerini, işlerini kaybettiler... canlarını kurtarmak için sığındıkları türkiye’de de hayat kolay olmadı. kimi kamplarda yaşıyor kimi de kendi imkanları ile kiraladığı evlerde. bir yanda geride bıraktıkları yaşamları, diğer yanda yeni bir ülkede yeni bir hayata uyma çabaları. hem ‘arada kalmışlık’ hem ‘hayatta kalma’ hali suriyeli sığınmacıların psikolojisini de olumsuz etkiledi. onlara destek olabilecek psikiyatrist ve psikolog ise çok az. zira suriyeli uzman bulmak çok zor. türkiye’den gönüllü çalışan psikologların çoğu da arapça bilmiyor. ancak tercüman vasıtası ile iletişim kurmak zorunda kalıyorlar.

muhammed süleyman suriyeli bir psikolog. türkiye’deki kamplarda ve kamp dışında yaşayan suriyeli sığınmacılara psikolojik danışmanlık yapıyor. bu zamana kadar birçok aile ve hastanedeki yaralılarla bireysel ve grup terapileri  yapmış. bir süredir de hatay’ın reyhanlı ilçesinde bir toplumsal psikoloji merkezinde çalışıyor.

kamplarda psikolojik desteğe ihtiyaç var

son bir yıldır yaptığı görüşmelerde suriyelilerin psikolojilerine dair gözlemlerini konuştuğumuz muhammed süleyman’a göre, özellikle kamplarda yaşayan insanların psikolojik desteğe ihtiyacı var. kamp hayatının insanı olumsuz düşünmeye sevk ettiğini belirten süleyman, görüştüğü yetişkinlerde çeşitli psikolojik bozukluklar gözlemlediğini anlatıyor.

bıkkınlar, hayattan bezmiş durumdalar. çünkü, neredeyse 3 yıldır, ülkelerinin dışında zor şartlar altında yaşam mücadelesi veriyorlar. kadınlar açısından yük daha da ağır. özellikle de suriye’de savaştığı için eşleri yanlarında olmayanlar. uzun süre haber alamadıklarında “sağ mı, ölü mü?” kaygısıyla yaşıyorlar. ya da ölüm haberini aldıkları eşlerinin nereye gömüldüğünü bile bilmiyorlar. ama ayakta kalıp çocukları ile ilgilenmeleri gerekiyor. çocuklar ve gençlerde ise en belirgin ruh hali amaçsızlık ve umutsuzluk.

ailevi sorunlar başladı

psikolog muhammed süleyman, son dönemde gözlemlediği diğer sorunun da ailevi problemler olduğunu söylüyor. eşler arasında çözülmeler başladığını, birbirlerine karşı tahammülsüzlük ve soğukluğun başgösterdiğini anlatıyor. süleyman, psikolojik olarak dağılmış ailelerle özellikle ilgilenmek gerektiğini belirtiyor.

tecavüze uğrayan kadınlar da geliyor

psikolog  süleyman kendilerine, suriye hapishanelerinde  tecavüze uğramış kadınların da geldiğini anlatıyor. ancak tecavüze uğramış kadınlar erkeklerle terapi yapmak istemiyor. onlarla eğer bulunabilirse kadın psikologların ilgilendiğini söylüyor.

cepheden psikologa

suriye’de çatışmaların içinden çıkıp psikolojik tedavi almaya gelenler de var. cepheden gelen erkeklerin özel sorunları olduğu gibi savaş ortamında şahit oldukları parçalanmış cesetler, arkadaşlarının yanlarında ölmesi onları olumsuz etkiliyor.

rüşvet verip hapisten kaçtım

suriyeli psikiyatr w.r ismini güvenlik nedeniyle açıklayamıyor. yaklaşık iki ay önce halep’den geldi. halep’deyken bir psikiyatr merkezi açıp orda iç savaşta psikolojik sorunlar yaşayan suriyelileri tedavi ediyordu. ancak kendi deyimi ile hem politik görüşü hem de yaptığı işten rahatsız olan rejim güçleri tarafından gözlatına alındı. 15 gün gözaltında kaldıktan sonra rüşvet vererek hapisten çıktı. ailesinin ve kendi can güvenliği için tek yol suriye’den kaçmaktı. bu yüzden gidebileceği en yakın yere türkiye’ye geldi. hatay’ın reyhanlı ilçesinde bir arkadaşı ile açtığı toplumsal psikoloji merkezi’nde suriyeli sığınmacıların psikolojik sorunlarına yardımcı olmaya çalışıyor. hem bireysel terepiler hem de grup seansları düzenliyor. ancak suriyelilerin bu tür terapi senaslarına alışık olmadığını söyleyen psikiyatr w.r öncelikle onları bu tedavi biçimine alıştırmaya çalıştıklarını anlatıyor.

psikiyatr w.r  halep’ten geleli bir kaç ay olduğu için suriye’de silahların gölgesinde yaşam mücadelesi verenlerin psikolojisini de biliyor. halep’de karşılaştığı sorunları ise depresyon,  manik depresif rafatsızlıklar, panik atak, çocuklarda depresyon ve uyku bozuklukları olarak tanımlıyor.

psikolog muhammed süleyman ve  psikiyatr w.r’nin anlattıkları suriye’de iç savaş bitse dahi tüm savaşlarda olduğu gibi ruhlardaki hasarın yıllar boyu süreceğini özetliyor.