almanya, ya da resmi adıyla almanya federal cumhuriyeti parlamenter temsili demokrasisi olan bir cumhuriyet. dört yılda bir milletvekillerin seçildiği genel seçim yapılır. almanya'da halk doğrudan başbakanı seçmez, avrupa'nın en karmaşık seçim sistemlerinden birine sahiptir.  

oy hakkı elde eden her seçmene posta yoluyla bir mektup gelir. mektubu alan kişi artık nerede ve ne zaman oy kullanacağını öğrenmiş olur. almanya seçim sistemini “kişiselleştirilmiş ve oy oranına dayalı” bir sistem olarak tanımlamak mümkün.

kişi başına 2 oy

her seçmenin 2 oy kullanma hakkı var. birinci oy seçim bölgesindeki milletvekilini (direktmandat) seçmek için. bu yolla federal parlamento’ya (bundestag) seçilecek milletvekili sayısı azami 299. daha önce 328 olan seçim bölgesi 2002’den beri 299 olarak belirlendi. ikincisi ise siyasi partilerin eyalet listelerine verilen oy. partilerin barajı aşmaları (almanya’da seçim barajı yüzde 5) ve meclis’teki sandalye sayıları bu ikinci oy oranına bağlıdır. bundestag'daki toplam sandalye sayısı 598.  

barajı aşan her aday meclis’e girer. ancak barajın bir istisnası da var: diyelim ki bir partiden 3 milletvekili adayı doğrudan oyla seçilirse (yani seçmenin birinci oyuyla) söz konusu parti meclis’e girme hakkına sahip olur.

başbakanı meclis seçiyor

bunların sonucunda belirlenen milletvekilleriyle hükümet kurma çalışmaları başlar. süreç aslında en yavaş da bu noktada işler. zira almanya’da tek başına iktidar olabilmek için tüm partilerin tamamının oylarından fazlasını almak gerekiyor. nitekim son 56 yıl içinde sadece tek bir defa tek parti iktidarı yaşanmıştır. dolayısıyla çoğunlukla 2 ya da daha fazla parti biraraya gelerek koalisyon kurar. hatta çoğunlukla partiler seçim ittifakına gider ve hangi partiyle koalisyon yapmayı planladıklarını da önceden seçmene haber verir. seçmen oy verirken bu ihtimali de dikkate alır. koalisyon anlaşması imzalandıktan sonra meclis’te gizli bir seçim yapılarak milletvekillerinin arasından başbakan seçilir.

18 yaşını dolduran ve alman kimliği olan herkes oy kullanma hakkına sahiptir. 

kaynak: ajanslar & alman parlamentosu