Haber analiz
Portre: Müşfik Kenter
Kenter Tiyatrosu ile birlikte Türk sahne sanatlarında yeni bir dönenim başlangıcına imza atan usta oyuncu, sesiyle de bir kuşağı etkiledi.

müşfik kenter, 1932 yılında istanbul’da dünyaya geldi. kendisi gibi tiyatrocu olan kız kardeşi yıldız kenter’in yanı sıra üç erkek kardeşi daha bulunan kenter, tiyatro ile 1947’de girdiği ankara devlet tiyatrosu çocuk bölümü’nde tanıştı. daha sonra lise eğitimini yarıda bırakarak, ağabeyinin de teşvikiyle 1950'de ankara devlet konservatuvarı’na girdi.
yıldız kenter ve şükran güngör ile birlikte, maddi ve manevi büyük emek vererek kurdukları kenter tiyatrosu, türkiye’de özel tiyatroların önünü açan bir girişim oldu. yabancı birçok oyunun, izleyici ile ilk kez buluştuğu ve çoğunun da aylarca kapalı gişe oynadığı kenter tiyatrosu, aynı zamanda genç yeteneklerin yetiştiği bir okul haline geldi.
tiyatroya hem oyuncu, hem yönetmen, hem de eğitmen olarak hizmet eden kenter, 2005 yılında cnn türk’e verdiği röportajda, "nasıl ekmek yemeden, karnımızı doyurmadan yaşayamıyoruz, sanat da öyle olmalı. onsuz yaşayamamalıyız. o hale gelirse o zaman insanlarımız daha iyi, daha anlayışlı, daha hoşgörülü, daha hoş insanlar olacak sanıyorum.” demişti.
seslendirme sanatına da büyük emek harcayan kenter, 90'lı yılların başında türkiye’de de yayımlanan ‘alf’ dizisindeki uzaylı karakter alf’i seslendirerek, bu sayede büyük küçük herkesin belki de en çok tanıdığı seslerden biri haline geldi.
devletten özele
ankara devlet konservatuvarı'nın tiyatro bölümü’nden 1955 yılında mezun olan kenter, önce devlet tiyatrosu’na çalışmaya başladı. burada ilk olarak ‘oğuz ata’ adlı oyunda rol aldı.
1959'da devlet tiyatrosu’ndan ayrılan kenter, istanbul’a giderek, yıldız kenter ile birlikte muhsin ertuğrul’un yönetimindeki küçük sahne’de çalışmaya başladı.
kenter kardeşlere bu dönemde, yıldız kenter’in daha sonra hayatını birleştirdiği, şükran güngör ve kamuran yüce de katıldı.
1960-1961 yılları arasında birlikte kurdukları site tiyatrosu'nun adını 1962'de kent oyuncuları olarak değiştirdiler.
kenter kardeşler ve şükran güngör, kenter tiyatrosu’nun istanbul harbiye’deki inşaatını 1968’de tamamladılar.
çeşitli kuruluşlardan aldığı burslarla abd ve ingiltere’ye giden müşfik kenter, bu ülkelerde tiyatro üzerine araştırmalar yaptı. ingiltere, abd, fransa, almanya, yugoslavya, kıbrıs gibi birçok ülkede oyun sahneye koydu.
kenter kardeşlerin kurduğu akademi kenter, bugün de tiyatro alanında eğitim vermeye devam ediyor.
1972 yılında çekilen bu karede müşfik kenter (solda), şükran güngör (sağdan ikinci), yıldız kenter (sağda) görülüyor. [aa]
ödüllü sinema oyuncusu
oyunculuğunu sadece sahne ile sınırlandırmayan kenter, beyaz perdede de oldukça önemli işlere imza attı. 1966 antalya film festivali'nde, ‘bozuk düzen’ filmiyle en iyi yardımcı erkek oyuncu ödülü'nü kazandı.
1965’te, türk sinemasının ‘kült’ filmleri arasına girmeyi başarmış, yakın zamanda hayatını kaybeden yönetmen metin erksan imzalı, ‘sevmek zamanı’nda, sema özcan ile birlikte başrolü paylaştı.
yeni dönem türk sinemasından ‘mevlana celaleddin rumi: aşkın dansı’, ‘usta’ ve ‘amerikalılar karadeniz’de’, kenter’in rol aldığı filmler arasında.
kenter, mimar sinan üniversitesi devlet konservatuvarı’ndan emekli olduktan sonra, haliç üniversitesi konservatuvarı tiyatro bölümü başkanlığı ve bakırköy belediyesi şehir tiyatrosu genel sanat yönetmenliği görevlerinde bulundu.
nasıl ekmek yemeden, karnımızı doyurmadan yaşayamıyoruz, sanat da öyle olmalı.
müşfik kenter, akciğer kanserine bağlı olarak gelişen akciğer enfeksiyonu nedeniyle 15 ağustos 2012'de hayata gözlerini yumdu.
başından daha önce birkaç evlilik geçen ve son olarak kadriye kenter ile evli olan kenter, üçü kız dört çocuk babasıydı. engelli oğlu mahmut, mayıs ayında hayatını kaybtemişti.
kenter’in yönetmenliğini üstlendiği oyunlar arasında bahar noktası, teneke, aşk mektupları, salaklar sofrası, üç kuruşluk opera, aşk çemberi, hamlet, oyunun oyunu, ocak, dilekçe, ipin ucu ve yağmurcu yer alıyordu.
başlıca ödülleri:
3. antalya film şenliği, 1966, en iyi erkek oyuncu - bozuk düzen
17. avni dilligil ödülleri, olağanüstü yorum ödülü, 1993 - konken partisi
1. afife tiyatro ödülleri, 1997, muhsin ertuğrul özel ödülü
6. afife tiyatro ödülleri, 2002, en iyi yardımcı erkek oyuncu - çözüm
8. uluslararası kukla festivali, 2005, onur ödülü
45. uluslararası antalya altın portakal film festivali, 2008, yıldırım önal anı ödülü
sabancı vakfı sanat ödülleri, 2010, yaşam boyu onur ödülü
rol aldığı bazı oyunlar:
nasrettin hoca birgün, çözüm, kuvayi milliye, huysuz ihtiyar, anlat şehrazat (binbir gece hikayeleri), martı, helen helen, lütfen kızımla evlenir misin?, ivanov, nükte, ramiz ile jülide, ver elini brodvey, konken partisi, görünmez dostlar, van gogh, kim kimi kiminle, kökler, kahramanlar ve soytarılar, arzu tramvayı, vanya dayı, çöl faresi, buzlar çözülmeden, ders, insan denen garip hayvan, ayak takımı arasında, sandalyeler, içerdekiler, salıncakta iki kişi, kim korkar hain kurttan, bedel, üç kız kardeş, bir garip orhan veli, üç kuruşluk opera, kapıcı, yarın cumartesi, öfke, nalınlar, mary-mary, antigone, mikadonun çöpleri, cyrano de bergerac, hamlet, on ikinci gece, deli ibrahim.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar