İran: Batı'nın korktuğu güç
ABD görüşmelerden umutlu
Dışişleri Bakanı Clinton, cumartesi günü İstanbul'da yapılacak nükleer görüşmeler öncesi Tahran'dan olumlu sinyaller geldiğini söyledi.
Konular:
Ortadoğu
Haberin Öne Çıkanları
Beklenti var
Salihi çaba istedi
'Sonsuza dek süremez'
abd dışişleri bakanı hillary clinton, iran'dan, nükleer programıyla ilgili olarak cumartesi günü istanbul'da yapılacak müzakerelerde masaya bazı fikirlerle geleceği yönünde sinyaller aldıklarını belirtti.
clinton, washington'daki g8 dışişleri bakanları toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, müzakerelerin, sonuçlar üreten ve kalıcı bir sürecin yaratılmasına imkan tanıyan atmosferi sağlamasını umduklarını söyledi.
amerikalı bakan, tahran'ın 'nükleer silah arzusunu gerçek anlamda terk ettiğini', eylemleriyle de açıkça göstermesi gerektiğini vurguladı. "somut sonuçlar peşindeyiz" diyen clinton, sözlerini şöyle sürdürdü:
herkes açısından şu noktanın net olduğunu düşünüyorum; müzakereler için diplomasi penceresi açık ama sonsuza kadar da açık kalmayacak".
‘samimi çaba gerek’
öte yandan iran'dan da, istanbul'daki müzakereler öncesi '5 artı 1' grubuna tavsiye nitelikli mesajlar geldi.
iran dışişleri bakanı ali ekber salihi, görüşmelere katılacak tüm tarafların kapsamlı diyalog çabası içinde olmalarını umduklarını söyledi. salihi, amerikan washington post gazetesindeki yazısında, müzakerecilerin taraflar arasında güvenin yeniden tesisi için samimi çaba göstermeleri gerektiğini belirtti.
yılların karmaşık sorunlarının bir günde çözülemeyeceğini söyleyen salihi, tarafların önkoşulsuz tavize hazır olması gerektiğini vurguladı.
14 ay sonra ilk görüşme
iran ile '5 artı 1' grubu, bir yıldan uzun bir süre sonra ilk kez masaya oturacak. '5 artı 1'; bm güvenlik konseyi'nin beş daimi üyesi (abd, rusya, ingiltere, fransa ve çin) ile almanya'dan oluşuyor.
taraflar daha önce 2010 aralık'ında cenevre'de ve 2011 ocak'ında istanbul'da olmak üzere iki kez bir araya gelmişlerdi. istanbul'daki toplantı sırasında kriz çıkmış, tarafların gündemde bile anlaşamaması sonucu toplantı sonuçsuz bitmişti.
'5 artı 1' grubunun öncelikle talebinin, iran'ın iki yıldır süren uranyum zenginleştirme programını durdurması olacağı sanılıyor. abd'nin iran'dan, kum kenti yakınlarında dağın altına derinde inşa edilmiş bir nükleer tesisin kapatılmasını isteyeceği de belirtiliyor.
tahran’a yoğun baskı
iran yönetimi bir süredir, abd ve ab’nin yoğun yaptırımları altında.
washington’ın kapsamlı yaptırımları, iran merkez bankası ve diğer finans kuruluşları ile iş yapan şirketlerin abd ekonomisi ve mali sistemi ile ilişkilerinin kesilmesine ek olarak, tahran yönetimi ile bağlantılı mali ve fiziki varlıkların dondurulmasını kapsıyor. abd, bu şekilde müttefiklerini iran ile petrol ticareti yapmaktan vazgeçirmeyi amaçlıyor.
ab ise ocak ayında iran’ın petrol başta olmak üzere çeşitli sektörlerini hedef alan ticari yaptırımlar uygulama kararı almış, iran merkez bankası'nın üye ülkelerdeki aktiflerini de, meşru ticareti ve borç ödemelerini engellemeyecek şekilde kısmen dondurmuştu.
tahran da misilleme olarak, ab’nin 1 temmuz'dan itibaren devreye sokacağı petrol ambargosunu beklemeden ingiltere, fransa ve yunanistan'la bu alanda ticareti durdurmuştu.
toplam ham petrol ihracatının yüzde 18'ini ab ülkelerine gerçekleştiren iran, bu açığın başka ülkelerle kapatılacağını açıklamıştı.
israil’den tehdit
abd ve batılı ülkeler iran'ın nükleer silah sahibi olmaya çalıştığına inanıyor. iran ise nükleer programının tamamen barışçıl amaçlı olduğunu savunuyuor.
tahran'ın nükleer silah sahibi olmasını önlemek için zamanın azaldığını vurgulayan israil, daha önce iran'a askeri müdahalede bulunabileceğinin sinyalini vermişti.
iran yetkililerinden ise ülkelerine yönelik herhangi bir müdahale halinde, misilleme olarak, petrol ticareti için hayati önem taşıyan hürmüz boğazı'nın kapatılabileceği yönünde açıklamalar gelmişti.
kaynak: ajanslar
Yorumlar